داوری کتاب توسط کودکان، احترام به شعور کودکان

به گزارش لیزنا، محبوبه نجف‌‌خانی، مترجم کتاب‌های کودک و نوجوان ضمن اعلام خردسندی از راه‌اندازی این جایزه گفت: داوری کتاب‌ها احساس خیلی خوبی به بچه‌ها می‌دهد و اعتمادبه‌نفس آن‌ها را بالا می‌برد. بچه‌ها دوست دارند جدی گرفته شوند و وقتی به آن‌ها گفته می‌شود که شما داور هستید، که به‌هرحال یک کار بزرگسالانه است، تأثیر بسیار مثبتی روی آن‌ها دارد.

این مترجم باسابقه، که سال‌ها در مدارس راهنمایی کشور فعالیت‌های کتاب‌محور انجام داده است، با اشاره به رواج جایزه‌هایی نظیر جایزۀ ادبی گوزن زرد در کشورهای پیشرفته افزود: «در این کشورها، انتخاب‌هایی از این دست توسط بچه‌ها، بیش‌تر در ارتباط بچه‌ها با کتابداران مدارس اتفاق می‌افتد. در مشابه‌های خارجی جایزۀ گوزن زرد، مانند جایزۀ روبان آبی، برگزارکنندگان با کتابداران مدارس ارتباط برقرار می‌کنند و با توجه به امتیازهایی که بچه‌ها می‌دهند و ریزش‌هایی که در مراحل داوری اتفاق می‌افتد، یک یا چند کتاب را به‌عنوان کتاب‌های برگزیده کودکان معرفی می‌کنند.

وی با ابراز تأسف از ورزیده‌نبودن کتابداران مدارس ایران ادامه داد: بارها گفته‌ام که در هشتاد درصد مدارس، نیروهای منفعل آموزش و پرورش، در کتابخانه مشغول کارند. درحالی‌که کتابخانه قلب و مغز مدرسه است. البته، چند سال است که با برگزاری نمایشگاه یاد یار مهربان، خیلی از مدارس نقاط دورافتاده، کتابخانه‌های خود را تجهیز کرده‌اند.

اما متأسفانه، کتابدارها آن‌قدر ورزیده نیستند که بتوانند بچه‌ها را راهنمایی کنند. هر سال دانشجویان زیادی در کتابداری فارغ‌التحصیل می‌شوند، اما آموزش و پرورش آن‌ها را به خدمت نمی‌گیرد و سر کارهای دیگر می‌روند.

مترجم مجموعۀ «فلیکس» دربارۀ تأثیر کتاب‌خواندن والدین برای بچه‌ها نیز گفت: تأثیر این کار قابل انکار نیست. تجربۀ شخصی من به‌عنوان مترجم و بررس کتاب در این زمینه، این بود که روی فرزندان خودم تأثیر زیادی گذاشت.

 خیلی از خانواده‌ها فکر می‌کنند فقط باید کتاب علمی برای بچه‌ها بگیرند. درصورتی‌که این اشتباه محض است. کتاب علمی جای خود را دارد، ولی با خواندن کتاب‌های داستانی است که کودکان رفتارهای اجتماعی را می‌آموزند و دربارۀ زندگی، بینش پیدا می‌کنند. جدا از این، کتابخوانی والدین برای بچه‌ها باعث ارتباط نزدیک میان والدین و بچه‌ها می‌شود.

براساس اعلام دبیرخانه‌ی جایزه‌ی ادبی گوزن زرد در اولین دوره‌ی برگزاری جایزه‌ی ادبی گوزن زرد، سه کتاب از این مترجم به فهرست ده کتاب برتر ازنظر والدین و کودکان راه یافته است.

نجف‌خانی درباره‌ی این سه کتاب گفت: زمانی‌که دیدم آمار کتابخوانی در ایران تا این حد پایین است، فکر کردم باید از یک جایی شروع کنیم و بچه‌ها را به این کار تشویق کنیم و به آن‌ها انگیزه بدهیم. به تجربه می‌دانستم که خردسالان با کتاب‌های حیوانات ارتباط خوبی برقرار می‌کنند.

 بنابراین، تصمیم گرفتم برای الگوسازی دربارۀ کتابخوانی، کتاب‌هایی با این موضوع پیدا کنم. بین حدود 60 کتابی که خواندم، هفت عنوان کتاب را با این موضوع انتخاب کردم که «شیر کتابخانه» یکی از آن کتاب‌ها بود. شیر حیوان زیبایی است و بچه‌ها آن را دوست دارند. این شیر، یک شیر رام است و خیلی به کتاب علاقه دارد. او در ساعت‌های کتابخوانی به کتابخانه می‌آید و قصه گوش می‌دهد. همۀ این خصوصیات می‌تواند باعث الگوسازی شود.

وی درباره‌ی کتاب «سار کوچولو نمی‌تواند پرواز کند» نیز تصریح کرد: سار کوچولو در فضای محدودی زندگی می‌کند و هنوز مهاجرت نکرده. او با خواندن کتاب‌های مختلف، می‌تواند دنیا را ببیند و در جهان سیر کند و با مطالب جدیدی آشنا شود. همین کتاب خواندن او می‌تواند در زمان مهاجرت، یک گروه از سارها را نجات بدهد. و واقعا هم کتاب خوب می‌تواند برای بچه‌ها نجات‌دهنده باشد.

وی در ادامه‌ به مجموعه پرمخاطب «فلیکس» اشاره کرد و افزود: به‌نظر من، فلیکس یک پدیده است. زمانی‌که من جلد اول آن را به ایران آوردم، اصلاً در بازار آمریکا موجود نبود و من آن را از کتابخانه‌ای که کتاب‌های اضافه‌اش را برای کسب درآمد می‌فروخت خریدم.

 اولین جرقه‌‌ای که این کتاب در ذهن من زد، آثار و بناهای تاریخی خود ما بود و اینکه این کتاب چقدر می‌تواند برای نویسنده‌های ما الگوسازی کند. در ابتدا هدفم این نبود که آن را ترجمه کنم. نشر زعفران، که نشر بسیار باسلیقه‌ای است، از انتشار آن استقبال کرد. خیلی از ناشران ممکن است زیر بار چاپ چنین مجموعه‌ای نروند، چون برای چنین کتاب‌هایی در چاپخانه خیلی اتفاق‌ها ممکن است بیفتد.

ویژگی مثبت مجموعه فلیکس این است که شخصیت اصلی آن (یک خرگوش) به سرتاسر جهان سفر می‌کند و برای صاحبش نامه‌ می‌نویسد. نامه‌ها در کتاب‌ها وجود دارد و همین پاکت‌های نامه‌ برای بچه‌ها خیلی جذاب است چون خودشان در بازکردن پاکت‌ها و خواندن نامه‌ها دخیل هستند.

وی در پایان ابراز امیدواری کرد که جایزه‌هایی نظیر جایزۀ ادبی گوزن زرد بتوانند در بالابردن آمار کتابخوانی و جا انداختن تأثیرات مثبت کتابخوانی در میان خانواده‌ها، نقش تأثیرگذاری را ایفا کنند.

آیین پایانی اولین دوره‌ی جایزه‌ی ادبی گوزن زرد، با همکاری فصلنامه‌ی پژوهشنامه‌ی ادبیات کودک و نوجوان و پشتیبانی شرکت تولیدی شیوا (شیبا)، روز پنج‌شنبه ۱۶ مهرماه ۹۴  از ساعت ۱۵:۳۰ در انجمن نویسندگان کودک و نوجوان به نشانی تهران، خیابان سمیه، بین خیابان مفتح و فرصت، بن‌بست پروانه شماره‌ی ۲  برگزار می‌شود.

حضور همه‌ دوستداران کتاب، خانواده‌ها و بچه‌ها در این مراسم آزاد است.

علاقه‌مندان برای کسب اطلاعات بیش‌تر درباره‌ی جایزه‌ی گوزن زرد، اعلام آمادگی برای داوری کتاب و... می‌توانند به وب‌سایت این جایزه به نشانی اینترنتی http://gavaznzard.ir مراجعه کنند.