شماره 156 نشریه اطلاعات حکمت و معرفت منتشر شد

به گزارش لیزنا، شماره 156 نشریه اطلاعات حکمت و معرفت با عنوان «پدیدارشناسی آلمانی: هایدگر» به دبیری منیره پنج‌تنی منتشر شد. در سخنِ دبیر ویژه‌نامه با عنوان «پدیدار شناسی به مثابۀ امکان اندیشیدن» با اشاراتی به وجوه بنیادین دازاین نزد هایدگر که به منزلۀ ورود به مقالات دفتر است، از دلایل شکل‌گیری مجموعۀ پدیدارشناسی در نشریۀ «اطلاعات حکمت و معرفت» گفته شده است. همچنین در ادامۀ این نوشتار نکاتی دربارۀ فلسفۀ پدیدارشناسانۀ هایدگر و در نهایت دربارۀ مقالات این دفتر و دلیل قرار گرفتن‌شان در این مجموعه و ارتباط‌شان با دفترهای پیشین دربارۀ پدیدارشناسی آمده است.

دفتر پدیدارشناسی آلمانی علاوه بر سخن دبیر، مشتمل بر هفت نوشتار است. نخستین مقاله با عنوان «طریق ورود من به پدیدارشناسی» به قلم مارتین هایدگر و با ترجمه عبدالله امینی است. هایدگر در این مقالۀ مختصر می‌کوشد نشان دهد که چگونه متن پژوهش‌های منطقیِ هوسرل توانسته است به طرح «پرسش از وجود» و بسط آن در وجود و زمان دست یابد.

دومین نوشتار با عنوان  «تاملی بر مبانی هوسرلی پدیدار شناسی هایدگر» به قلم  شمس الملوک مصطفوی است که با اندکی تفصیل به تأثیرپذیری‌های هایدگر از پدیدارشناسی هوسرل می‌پردازد. علاوه بر این مؤلف به تفاوت میان پدیدارشناسی این دو فیلسوف با عنوان پدیدارشناسی وجودی به جای پدیدارشناسی آگاهی و دازاین به جای سوژۀ آگاهی، همچنین پدیدارشناسی نزد هایدگر متأخر می‌پردازد.

«در جستجوی حیث التفاتی همراه با هایدگر» به قلم تیلور کالسکو و با ترجمه ناصر مومنی سومین نوشتار دفتر ماه است. در این مقاله مسئلۀ نویسنده واکاوی روی‌آورندگی در پدیدارشناسی هایدگر است؛ اما از آن‌جا که پدیدارشناسی هایدگر با هوسرل تفاوت‌های اساسی دارد، تعبیر هر دو فیلسوف از روی‌آورندگی نیز در عین شباهت، تفاوت‌های برجسته‌ای دارند. کالسکو در این مقاله با معنای روی‌آورندگی نزد هایدگر آغاز می‌کند، به مشکلات روش‌شناختی آن می‌پردازد و در نهایت تلاش‌های هایدگر در رابطه با یافتن راه‌حلی روش‌شناسانه را اندکی بسط می‌دهد

چهارمین مقاله با عنوان «روش تحقیق پدیدارشناسانه از منظر هایدگر چگونه روشی است؟» به قلم زهرا شکرانی است. او در این مقاله از روشِ پدیدارشناسانه به عنوان «یک شیوۀ تحقیق‌کردن، یا نحوی از نگریستن به جهان و زیستن در آن» می‌پرسد. شکرانی پس از توضیح دربارۀ تعابیر مختلف از «پدیدارشناسی» به اهمیت واکاوی روش پدیدارشناسی به مثابۀ روش فلسفه‌ورزی می‌پردازد و مؤلفۀ گریزناپذیر پدیدارشناسی یعنی «پدیدارشناسیِ پدیدارشناسی» را برجسته می‌کند.

پنجمین مقاله «شرحی انتقادی در باب شرح هایدگر از کانت در مسائل اساسی پدیدارشناسی» اثر مهدی صاحبکار است. او  با بازخوانی بخش‌هایی از اولین فصل از قسمتِ نخستِ کتابِ مسائلِ اساسیِ پدیدارشناسی به توضیح این مسئله پرداخته است که چگونه این بخش در «غلط‌خوانیِ» کانت مؤثر بوده است. صاحبکار این مسئله را در سه لایه شرح می‌ دهد.

مقالۀ ششم با عنوان «تحلیل پدیدار شناختی مارتین هایدگر از مکان : تحلیل‌های انضمامی پدیدار شناختی» را دن زهاوی نگاشته و ریحانه حیدری به فارسی برگردانده است. تمرکز او در این متن بر تحلیل  هایدگر از مکان و پدیدارهای مربوط به مکان و فضای معماران است که به تعبیر او شاید در برخی فلسفه‌های دیگر نادیده گرفته شده باشد. این مقاله عمدتا به موضوع ارتباط مهم میان دازاین، مکانِ پدیدارشناختی و همچنین پرسش از وجود و مسئلۀ بدن‌مندی می‌پردازد در بخش پایانی با نگاهی اندکی انتقادی‌تر به مواضع هایدگر می‌نگرد.

عنوانِ هفتمین و آخرین مقاله از ویژه‌نامه «نیشیدا زیر چتر پدیدارشناسی هایدگر» به قلم محمد اصغری است. اصغری در مقاله‌اش ابتدا گزارشی از روند تاریخی ورود فلسفه به ژاپن می‌دهد و در بخش دوم به شباهت‌ها و تأثرات نیشیدا از هایدگر می‌پردازد. او در بخش دوم مقاله با برجسته کردن این موضع هایدگر که فلسفه را ماهیتا غربی دانسته است این پرسش را طرح می‌کند که چگونه می‌توان دو فیلسوف کاملا متفاوت را  زیر یک چتر گردآورد؟ مؤلف برای پاسخ به این پرسش به شباهت‌های فلسفۀ این دو و تأثیرپذیری‌های نیشیدا از هایدگر به‌ویژه در مفهوم نیستی می‌پردازد و در نهایت به نگاه انتقادی نیشیدا به فلسفۀ هایدگر هم اشاره‌ای می‌کند.

بخش دوم نشریه با عنوان «اندیشه و نظر» مشتمل بر سه مقاله است. نخستین مقاله با عنوان «فلسفه اخلاق کانت» اثر انشاءالله رحمتی است که تهیه  و تنظیم آن را سمانه عرفان به عهده داشته است.

مقالۀ دوم این بخش با عنوان «ترجمه متون فلسفی» به قلم دانکن لارج است که میترا سرحدی به فارسی ترجمه کرده است. «ترجمه و فلسفه همواره با یکدیگر تعامل داشته‌اند، تا جایی که به باور برخی از پژوهشگران ترجمه فلسفی ریشه در فلسفه ترجمه دارد. مطالعات ترجمه به‌عنوان دانشی بینارشته‌ای روزبه‌روز بیشتر به این تعامل می‌پردازد و برای ارائه نکات کارگشا اهمیت بیشتری قائل می‌شود. برای فهم عمل ترجمه متون فلسفی باید رویکردی فلسفی داشت.»

آخرین مقاله این بخش نیز مقدمه بر تصحیح انتقادی رساله الهدی اثر سید محمد نوربخش/ شهزاد بشیر است که جمشید جلالی شیجانی- محمود رضا اسفندیار به فارسی ترجمه کرده‌اند

بخش سوم نشریه با عنوان «گزارش» مشتمل بر دو مقاله است که عبارتند از: «فلسفه، عقلانیت و زندگی» و «معنای هنر در ایران باستان» که تنظیم و ویرایش آن را فاطمه محمد عهده‌دار بوده است.

آخرین بخش نشریه با عنوان «کتاب» مشتمل بر سه نوشتار است: نخستین نوشتار مقاله‌ای با عنوان  «درآمد به معنای راه بری» به قلم منیره پنج‌تنی است. در این مقاله «درآمد» به عنوان کلیدواژه ناظر به آثارِ هایدگر و شیوۀ مواجهه و مطالعۀ آثار او بررسی شده است. معنایِ این واژه در دو اثرِ هایدگر و سه اثر دربارۀ فلسفه و آثار او بررسی شده است و در ادامه در بخش دوم نوشتار نیز چهار کتاب دربارۀ فلسفۀ هایدگر معرفی شده است که عبارتند از روزنه‌ای به اندیشۀ مارتین هیدگر (علمی-1395)، درآمدی به وجود و زمان مارتین هایدگر (علمی-چاپ دوم 1399)، پرسش از وجود: برگردان و شرح درآمدِ وجود و زمان مارتین هایدگر(علمی-1399)، درآمد به متافیزیک (سوفیا-1396).

دو نوشتار بعدی بخش کتاب عبارتند از دو گفت‌وگوی دبیر این بخش با دو پژوهشگر و مترجم فلسفه است. نخستین نوشتار با عنوان «آهسته و پیوسته: پژوهش و ترجمۀ آثار فیلسوفان در حلقۀ مطالعاتی موسسۀ نو ارغنون» گفت‌وگو با سید محمد رضا حسینی بهشتی است و  سومین نوشتار گفت‌وگویی با عنوان «هایدگر خواندن با شروح و درآمدها» با احمدعلی حیدری است.

چهارمین نوشتار این بخش تازه‌های نشر به قلم ساسان یغمائی است.

شمارۀ 156 نشریۀ اطلاعات حکمت و معرفت، ویژۀ پاییز 1399 با عنوان «پدیدارشناسی آلمانی: هایدگر» با مدیرمسئولی و سردبیری انشاءالله رحمتی با بهای 15 هزار تومان در اختیار علاقمندان قرار گرفته است.