دکتر فرامرز هندسي، مدیر اجرایی شرکت مهندسی ارتباطات مشرق در گفتگو با پایگاه خبری کتابداری و اطلاع رسانی ایران (لیزنا) در خصوص اهمیت متمرکز سازي اطلاعات حوزه کتابداري و اطلاع رسانی در بستر وب گفت: اساسا می توان انقلاب اصلی در فضای تبادل اطلاعات را «وب» دانست. بدين معنی که اگر قابلیت ارائه اطلاعات برای يک سيستم اطلاعاتی در وب وجود نداشته باشد، آن سيستم را نمی توان يک سيستم اطلاع رسانی در اين دوران دانست. داشتن سيستمهای جزيره ای که هريک بطور مستقل به عده ای خاص سرويس دهند در خلاف جهت پيشرفت تکنولوژي مي باشد.

وی افزود: در حوزه کتابداری و اطلاع رسانی نياز به استفاده از راه حلهای تمام وب بيشتر آشکار مي گردد، چرا که تجميع اطلاعات از منابع جدا از هم و ارائه آن در قالب يک سرويس تحت وب مي تواند مخاطبان فراوانی را که از محيط پر ترافيک و شلوغ فيزيکی به محيطهای سهل الوصول تری مانند اينترنت پناه مي برند، مورد خطاب قرار داده و اطلاعات مفيدي را در اختيار آنها قرار دهند. 

دکتر هندسی دیدگاه خود را درباره بهترین راهکار جهت ایجاد سیستم اطلاعاتی متمرکز و فراگیر در حوزه کتابداري اینگونه بیان کرد: اينجانب فکر مي کنم که با متولي قرار دادن چند سازمان مي توان به تمرکز سازی داده ها و اطلاعات پرداخت. اين امر با استانداردسازی اطلاعات و پروتکلهای تبادل اطلاعات آسان تر مي گردد.

وی ارائه سرویس هاي کنونی متقابل کتابداري و سرویس هاي اعضاء ما بین کتابخانه هاي ایران را بسيار ضعيف ارزیابی کرد و افزود: اين سرويسها اغلب در قالب طرحهای دستی و بسيار قديمي انجام مي گردد و با پيشرفت نرم افزاری و اينترنت در کشور، توقع کاربران خيلي بيشتر از اين است.

دکتر فرامرز هندسی در پاسخ به پرسش «اولویت اول پیاده سازي ساختار مناسب اطلاعاتی در یک کتابخانه چیست» اظهار داشت:  ساختار مناسب اطلاعاتی وقتی حاصل مي گردد که کتابخانه دقيقا بداند چه وظيفه ای دارد و بايد به چه کسانی و بابت چه خدمات ارائه دهد. به عبارت ديگر طراحی «مدل کسب و کار» کتابخانه اولين کار يک کتابخانه بايد باشد. بايد کتابخانه ماموريتي که برای آن تشکيل شده است را بشناسد و مخاطبانی که بايد به آنها سرويس دهد و چگونگی سرويسها را ارزيابی نمايد و با توجه به ماموريت، سرويسهايي که بايد ارائه دهد و مخاطبان خود، نرم افزاری مناسب انتخاب نمايد.

وی تأکید کرد: توصيه من به تمام کتابخانه ها آن است که گذار به «وب» را انجام دهند و حتی اگر فکر مي کنند سيستمهای ديگر هم جواب آنها را فعلا مي دهد، به آينده فکر بيشتري نمايند و با برنامه ريزي بلند مدت به سمت وب حرکت کنند.    

هندسی دررابطه با عوامل موجود در بازار نرم افزار که مانع انتخاب نرم افزار مناسب می گردد ابراز کرد: يکی از اصلي ترين عوامل، بودجه است اما شايد از آن مهم تر ديدگاههای بسيار سنتي است که در جامعه کتابداری ايران ريشه دارد و بعضي عمدا نمي خواهند بگذارند که گذار از دوران سنتی کتابداری به دوران اطلاع رسانی جديد صورت پذيرد. يکي ديگر از عوامل مهم که باعث انتخاب نرم افزار نامناسب مي گردد، عدم شناحت کافي از نرم افزارهای موجود و قابليتهاي آن است. 

وی در ادامه با اشاره به وضعیت بازار نرم افزارها و سیستم هاي مدیریت کتابخانه ها در ایران گفت: در بازار نرم افزار امروز ایران، تنوع زيادی وجود دارد. با اين حال از ديدگاه اينجانب مشکل عمده نرم افزارهاي متداول در کتابخانه ها آن است که آنها از سيستمها مبتنی بر فايل قديمي ISIS شروع کرده اند و اين باعث شده که در تحول به سوی تکنولوژيهای روز دنيا مشکل داشته باشند.

هندسی افزود: از ديگر مشکلات نرم افزاري در اين بازار، عدم پيروي اين نرم افزارها از استاندارد يکسان است. اين امر باعث مي شود که ارتباط بين اين نرم افزارها سخت باشد.

دکتر فرامرز هندسی در پایان گفت: با توجه به رشد سريع سیستم هاي اطلاعاتی کتابخانه ها و مراکز اسناد در دنيا و با توجه به رشد کتابخانه ها در حوزه فناوری اطلاعات، آينده اين حوزه در کشور بسيار روشن است. اگرچه ديدگاههای سنتي که نفوذ زيادی در بين کتابداری ايران دارد، ممکن است رشد رسيدن به اين آينده روشن را کند نمايد. سيستمهاي اطلاعاتی مراکز اطلاع رسانی و کتابخانه های ايران در آينده نزديک قطعا تماما تحت وب خواهد بود و يکپارچه سازی از ارکان اصلی آن مي باشد. 

گفتنی است، شرکت پيام مشرق از سال 1374 فعاليت خود را شروع نمود. هسته اصلي شکل دهنده شرکت، اساتيد دانشگاه صنعتي اصفهان بودند. شرکت ابتدا کار خود را در حوزه اطلاع رسانی با معرفي نرم افزار «بيستون» آغاز نمود. بيستون که در تعدادی از دانشگاههای کشور به کار گرفته شد جهت تحت وب ساختن و مديريت بهتر بانکهاي اطلاعاتي همچون IEEE، Ebsco، Proquest و بانکهايی بود که در آن زمان تحت ويندوز بودند. اين نرم افزار با استقبال خوبی در جامعه دانشگاهی روبرو شد. پس از آن اولين نسخه سيستم مديریت کتابخانه پيام در سال 1379 در دانشگاه صنعتي امير کبير نصب گرديد. از ویژگی های این نرم افزار «تماما تحت وب بودن» آن و ارائه يک (Integrated Library System (ILS است.هم اکنون نرم افزار پیام در بیش از 500 کتابخانه (مرکزی و اقماری) مشغول سرویس دادن به جامعه کتابداری کشور می باشد.