لیزنا، مهندس محمد هرندی‌ پور: در هفته گذشته طعم شیرین قطعی در سرویسهای ایمیل را چشیدیم. طعمی متفاوت که شاید تا به حال بدان فکر نکرده بودیم. طبق معمول صبح که وارد محل کار شدیم در اول کار صفحه مرورگرمان را باز کردیم. آدرس جیمیل و یا یاهو میل را در آدرس بار تایپ کردیم و دکمه اینتر را فشردیم. لیوان چای در دست و نگاه به صفحه مانیتور. چند دقیقه ای گذشت، اما خبری از لود شدن سرویس های ایمیل نیست. باز هم تلاش و باز هم تلاش.

24 ساعت گذشت و هیچ خبری از وصل شدن این سرویس ها نبود. هیچ یک از مراجع خبری هم در خروجی های خود اطلاع رسانی انجام ندادند که چه خبر است. تا اینکه بعد از  24ساعت قطعی، تابناک در خبری با عنوان ایمیل ها چرا قطع است اطلاع رسانی را انجام داد. به تبع این اطلاع رسانی، پاسخ های زیر در خبرگزاری ها درج شد.

مهر: مدیر عامل سازمان فناوری اطلاعات: من اطلاعی ندارم و این مشکل مربوط به زیرساخت است. روابط عمومی زیر ساخت: این مشکلات به زیرساخت مربوط نمی شود و سازمان فناوری اطلاعات مسئول است. مدیر عامل سازمان فناوری اطلاعات: من از سرویس ایمیل داخلی استفاده می کنم. مشرق: سرویس ایمیل ملی نیز قطع شد.

این ها تعداد محدودی از خبرهای رد و بدل شده بر روی خروجی های خبرگزاری ها و سایت های خبری بود. اما هیچ کس بالاخره نگفت که چرا این طور شد و هدف چه بود.

قطع شدن این سرویس ها اگرچه سخت و طاقت فرسا بود اما باعث شد برای رفع نیازهای روزمره به دنبال سرویسی داخلی بگیردیم و ببینیم اگر این سرویس ها نباشند چگونه می توانیم کارهای روزمره را انجام دهیم.

به موتور جستجوی بینگ رفتم تا ببینم در رابطه با موتور جستجوی داخلی چه می توانم پیدا کنم.

مهر: یاحق به جای گوگل و یاهو می آید. شرکت ارتباطات زیرساخت: واگذاری خرید تجهیزات و نرم افزار موتور جستجوگر یاحق به بخش خصوصی.

در دو خبر بالا اشاره به راه اندازی وجایگزین شدن موتور جستجوی ملی یاحق به جای یاهو و گوگل شده است. اما در خبر اول به راه اندازی این موتور جستجوی ملی در شبکه اینترانت اشاره شده است. در بخشی دیگر نیز به موضوع استفاده از این سرویس ملی برای کاربران ایرانی و صرفا ارائه خدمات مراکز دولتی اشاره شده است. خبر را چند بار خواندم ولی اینکه این موتور جستجو چطور می خواهد جایگزین گوگل و یاهو شود، مبهم است و اطلاعات دقیقی ارائه نشده است.

در انتهای این خبر که مربوط به نیمه اول سال 89 می باشد، به راه اندازی این موتور جستجو در پایان سال 90 اشاره شده است.

در جستجوی بعدی با خبر دیگری مواجه شدم.

خبرآنلاین به نقل از روزنامه همشهری: معاون سازمان فناوری اطلاعات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات: موتور جستجوی ملی با نام فجر سال 91 راه اندازی می شود.

همانطور که مشاهده می کنید از سال گذشته خبرهای مختلفی در خبرگزاری ها در رابطه با موتورهای جستجوی داخلی با نامهای یاحق و فجر درج شده است. اما مشاهده می کنیم که با چند ماه فاصله دو خبر با ارائه دو نام و دو زمان مختلف مطرح گردیده است. این خبرهای که یکدیگر را نقض می کنند نشان دهنده ناهماهنگی میان مجریان طرحهای بزرگ در سطح ملی می باشد.

تلاش برای یافتن یک موتور جستجوی ایرانی تقریبا بی فایده است. در چند موتور جستجویی هم که وجود دارد، بیشتر از آنکه نتیجه موثر برای طراحانشان ملاک باشد، به دنبال تبلیغات بوده اند.

با بررسی های صورت گرفته می توان گفت که در حال حاضر موتور جستجوی داخلی که بتواند حداقل نیازهای کاربران را برطرف نماید وجود ندارد. در ادامه بررسی های خود را برای یافتن سرویس ایمیل داخلی آغاز کردم.

مهر: استفاده از سرویس ایمیل ملی بدون محدودیت.

در این خبر به آدرس POST.IR جهت ایجاد سرویس ایمیل اشاره شده است. با مراجعه به سایت ذکر شده هیچ اثری از سرویس ایمیل یافت نمی شود. گشت و گذار در این سایت حاصلی نخواهد داشت. برحسب عادت می توانیم از آدرس MAIL.POST.IR استفاده کنیم. با وارد کردن این آدرس، صفحه مربوط به این سرویس نمایش داده می شود. گزینه عضویت در صفحه این سایت فعال است اما بعد از انتخاب نوع عضویت با پیغام این سرویس برای عموم نیست مواجه می شویم. پیغامی که با خبر مندرج همخوانی ندارد. مواردی همانند، عضویت یکساله، پرداخت هزینه برای ایجاد سرویس ایمیل، ارائه فضای 10 مگابایتی، ارائه مدارک بصورت حضوری از جمله مواردی است که این سرویس را خارج از چاچوب انتخاب کاربران قرار می دهد. مسئله مهمتر اشاره به عضویت 50 میلیون کاربر در مرحله اول می باشد که در همان ابتدا این ادعا را به طور کامل زیر سوال می برد.

جستجو برای یافتن سرویس ایمیل ادامه یافت...

آی تی ایران: ایمیل ملی شروع به کار کرد.

در خبر، آدرس سایت IRAN.IR درج شده بود. لینک دسترسی به سرویس ایمیل در صفحه اول سایت مشاهده می شود. با انتخاب این گزینه وارد سرویس ایمیل می شویم. برخلاف سایت قبل، امکان عضویت در سرویس وجود دارد. اما در این سرویس نیز با مسائلی روبرو هستیم. بعد از تکمیل درخواست عضویت در هنگام وارد شدن به سرویس با پیغام نام کاربری شما صحیح نمی باشد مواجه خواهیم شد. با توجه به بررسی های صورت گرفته به نظر می رسد این سرویس چند روز بعد از درخواست عضویت فعال می گردد.

مهمترین ابهام در همین ابتدا مطرح می شود. چرا سرویس ایمیل می بایست چند روز برای فعال سازی به زمان نیاز داشته باشد. و چرا هیچ پیغامی در این رابطه به کاربران نمایش داده نمی شود.

در بخش سوالات متداول به میزان فضای اختصاص داده شده به هر شخص اشاره شده بود. این فضا در شروع عضویت 50 مگابایت می باشد. این فضا تقریبا 150 برابر کمتر از فضای اختصاص یافته در شروع عضویت جیمیل است.

با فعال شدن عضویت می توانیم وارد پنل ایمیل شویم. با صفحه ای ساده و کارآمد روبرو می شویم. از آنجا که این سرویس بر روی سرورهای داخلی ارائه می گردد سرعت بسیار بالایی هم در باز شدن دارد. در حال حاضر امکانات مختلفی را در خود جای داده است. اما می بایست تلاش زیادی بر روی این نوع از سرویسها صورت پذیرد تا بتواند کاربران را به سمت سوی استفاده از خود جذب نماید و پاسخگوی نیازها باشد.

اگر بخواهیم جمع بندی بر روی دو سرویس مطرح شده داشته باشیم، می توان گفت در حال حاضر هیچ موتور جستجوی داخلی که بتواند حداقل نیازها را پوشش دهد وجود ندارد. سرویسهای موجود هم به هیچ عنوان پاسخگو نیستند.

سرویس ایمیل مربوط به وزارت ارتباطات و فناوری حداقل ها را در خود جای داده است. اما تا رسیدن به آنچه که بتواند کاربران را به سمت و سوی استفاده از این سرویس سوق دهد فاصله دارد.

سرویسهای داخلی همانند ایمیل و موتور جستجو در کشورهای مختلف راه اندازی شده است. این نوع از سرویسها به دنبال پوشش به نیازهای کاربران هر کشور در دسترس قرار گرفته است. امید است، مسئولان به جای جمع آوری نامهای مختلف برای سرویسها و بیان صحبتهای ضد و نقیض به دنبال مرتفع کردن مشکلات و ارائه سرویسهای مطلوب باشند.

هرندی پور، محمد. «سرویس ملی آری، سرویس ملی خیر». پایگاه تحلیلی خبری لیزنا. سخن هفته شماره 67.  1 اسفند 1390.

{mp4}postm{/mp4}