در ترجمه، به صرف توجه به جایگزینی واژه، معنا از دست می‌رود

 

به گزارش لیزنا، در چهارمین روز برپایی بیست و پنجمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران، کارگاه سوم از مجموعه کارگاههای کارنامه نشر سرای اهل قلم با عنوان «ترجمه متون دانشگاهي» توسط عباس مهرپویا، مترجم و مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان از ساعت 10 صبح  روز شنبه 16 اردیبهشت آغاز شد.

مهرپویا در ابتدای سخنان خود به نقش ترجمه خوب و تاثیر آن بر خواننده  پرداخت و اذعان کرد: معنا مانند گوهر می ماند و مترجم باید بسیار مراقب معنا باشد که بر آن خدشه ای وارد نشود چرا که در بسیاری از ترجمه ها به صرف توجه به جایگزینی واژه، معنا از دست می رود.

وی افزود: ارتباط نویسنده با متن مسأله مهم دیگری است و اگر دسترسی به نویسنده متن اصلی و تعامل با وی وجود داشته باشد خیلی از اشتباهات و سوء تفاهمات در ترجمه از بین خواهد رفت.

مهرپویا گفت: پیشرفته ترین ترجمه کار ادبیاتی است و بدون دانستن ادبیات نه تنها نویسنده خوبی نخواهیم شد بلکه ترجمه خوبی نیز نخواهیم داشت.

این مدرس دانشگاه ضمن اشاره به اینکه بهترین روش برا ی ترجمه، خطی ترجمه کردن متن است گفت: البته من ساختار شکنی کردم و این مورد از نظر من جواب خواهد داد. یکی از نکات مهمی که وجود دارد این است که زبان باید پویا و dynamic باشد واژه ها باید بدنیا بیایند و استفاده شوند وگرنه می میرند.

مهرپویا گفت: مترجم باید از کلماتی استفاده کند که خواننده را به تفکر وادارد و به عبارتی او را درگیر متن کند تا با واژه های جدید و زیباتری آشنا گردد.

وی در ادامه تصریح کرد: ترجمه از روی فرهنگ لغت وحی منزل نیست و گاهی به علت سطح متوسط این فرهنگنامه ها اشتباهاتی رخ می دهد.

عباس مهر پویا در ادامه گفت: برای تبدیل شدن به یک مترجم خوب باید دانشمند باشید یعنی مرتباً در حال یادگیری باشید تا پیشینه قوی داشته باشید. در برخی موارد معنای لغات در محلهای مختلف فرق می کند و باید از آوردن کلمات یکسان و تکراری در متن پرهیز کنیم. در یکی از مقالات پروفسور حسابی به نام ایران آمده است که ما 1500 ریشه از فارسی باستان داریم. با کنار هم قرار دادن آنها واژه می سازیم در حالیکه در زبانهایی مثل عربی اینگونه نیست. رابرت فراست در ترجمه شعر می گوید شعر همان چیزی ست که در ترجمه گم می شود.

عباس مهر پویا در ادامه بیان کرد: متن را باید به نحوی ترجمه کرد که هر خواننده ای مایل به مطالعه آن گردد و حتی ظاهر کتاب نیز در جذب خواننده بسیار تأثیر دارد. لازم است که متن را ساده نویسی کنیم اما نه به آن گونه که style ان از دست برود.

وی روند یک ترجمه خوب را به ترتیب از ترجمه واژه به واژه به معناگرا و سپس آزاد  دانست و تأکید کرد: اگر قرار است درمتنی به دلایلی به مطلب چیزی اضافه گردد باید با رعایت اصل امانت داری در پاورقی توضیح داده شود.

در بخش عملی این کارگاه نیز مدرس به توضیح چندین ترجمه به صورت اسلاید و با مشارکت شرکت کنندگان  پرداخت و در انتها به پرسش و پاسخ پرداخته شد.

کارگاه «ترجمه متون دانشگاهي» با ارائه گواهینامه حضور ازسوی انجمن كتابداري و اطلاع رساني ايران، موسسه خانه كتاب و اتحاديه انجمنهاي كتابداري و اطلاع رساني ايران (ادكا) به شرکت کنندگان در ساعت 12 پایان یافت.

گزارش و عکس: آزاده فتاحی