به گزارش لیزنا، سومین نشست کارنامه نشر سرای اهل قلم از پنجمین روز بیست و پنجمین نمایشگاه کتاب با عنوان «نمایشگاه کتاب و نقش آن در ترویج علم: راه ها و راهکارها»، با حضور دکتر محمد حسن زاده (مدیر گروه کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه تربیت مدرس)، دکتر عبدالرضا نوروزی چاکلی (عضو هیأت علمی گروه کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه شاهد)، دکتر آزاده حیدری (دانش آموخته دوره دکتری کتابداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران و کارشناس کتابخانه مجلس)، دکتر حمید دلیلی (عضو هیأت علمی گروه کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه پیام نور مشهد) برگزار شد.

در ابتدای نشست دکتر حسن زاده به جایگاه علم در گذشته اشاره کرد و گفت: درگذشته علم را عالمان می آموختند و به کار می بستند. شیوه ها و راههای رایجی برای ترویج علم وجود دارد که یکی از این شیوه ها نمایشگاه کتاب است که 25 سال است که درکشور برگزار می شود و حال پرسش آن است که آیا نمایشگاه تا به حال توانسته در راه همگانی کردن علم پیشرفتی داشته باشد؟

نوروزی چاکلی پاسخ داد: اگر بخواهیم به ترویج علم در کشور توجه کنیم بخش اعظمی از کارهایی که در دانشگاه ها انجام می شود می تواند مورد بررسی قرار گیرد و این به غفلت در رویکرد ترویجی برنامه برمی گردد. نمایشگاه محفلی است که کتاب ها را به صورت دسته بندی شده (بخش کتب دانشگاهی، بخش کودکان، بخش عمومی و...) در آم قرار دارد.

نمایشگاه چه به صورت فروشگاهی و چه به صورت نمایشی ابعاد ترویجی را دارد.

وی افزود: عده زیادی از مراجعان به بخش دانشگاهی مراجعه می کنند که این رویکرد علمی است ولی سالن های عمومی بیشتر از نوع ترویجی اند که در واقع ترویج شده همان منبع علمی است. همانطور که از اسم آن برمی آید نمایشگاه محل فروش نیست (محل نمایش کتب است). نمایشگاه چه به صورت فروشگاهی و چه به صورت نمایشی ابعاد ترویجی را دارد.

نوروزی چاکلی گفت: ترویج علم از سنین کودکی شروع می شود و اگر به کودک بفهمانیم که کتاب چیز خوبی است در زمانی که کودک بزرگ می شود راهی برای ترویج علم است که این از مهمترین رسالت های نمایشگاه است. نمایشگاه اگر نباشد ارتباط جامعه نشر با جامعه عمومی برقرار نمی شود و همین مجتمع شدن ناشرین درکنار هم در جامعه تأثیر می گذارد.

در ادامه آزاده حیدری بیان کرد: ابتدا باید اهمیت ترویج علم و تأثیر آن در رشد جامعه را درک کنیم. ما باید ترویج علم را جدی بگیریم. اگر مردم در رشد سرمایه علمی همیاری کنند زودتر به هدفشان می رسند. باید روش های ترویج علم را بشناسیم. باید با روشهایی در همه اقشار جامعه برنامه ریزی کنیم که یکی از این روش ها برقراری ارتباط چهره به چهره مردم و محققینی است که به نمایشگاه می آیند. همین نشست ها برای مردم عادی هم برگزار شود. سالن هایی برای بازدید مردم عادی با مخترعان، محققان و... برقرار شود.

لزوم توجه به هدف ترویجی نمایشگاه کتاب در سالهای آتی

وی افزود: کودکان باید فرهنگ تفکر علمی را یاد بگیرند. ناشران کودک باید هدف ترویجی را در نظر بگیرند البته ناشرانی هستند که کتب ترویجی را با تصاویر و رنگ آمیزی منتشر می کنند. درسال های آینده باید چنین فضایی را برای علاقه مندان که وقت می گذارند و به نمایشگاه می آیند طرح ریزی کنیم.

غرفه ها و فضاهای کودکان ونوجوانان باید بهتر شود تا ترویج علم پایدار شود.

دکتر دلیلی اذعان داشت: کتاب و مطالعه محور دانایی و انتقال دهنده هستند. یکی از اماکنی که غیر از مدرسه و سایر جاهای فرهنگی در ترویج فرهنگ نقش دارد نمایشگاه کتاب است که در واقع این یک گردهمایی فرهنگی است که هر ساله برگزار می شود و نهایتا منجر به افزایش فرهنگ کتابخوانی می شود.

وی افزود: برای رسیدن به وضعیت مطلوب فرهنگی و در پویایی و پیشرفت جامعه باید مطالعه صورت گیرد و درمجموع این ترویج راه بسیار خوبی برای توسعه و توسعه پایدار است و کشور ما نمی تواند به توسعه پایدار برسد مگر اینکه ترویج درونی یا بیرونی صورت بگیرد که البته سال های قبل غرفه های بیشتری برای کودکان بود که ایجاد رغبت را درکودکان بیشتر می کرد و برای خود خانواده ها هم خیلی مهم است تا کودکان عادت به مطالعه بهتر نمایند. غرفه ها و فضاهای کودکان ونوجوانان باید بهتر شود تا ترویج علم پایدار شود.

ترویج علم برای این است تا شکاف بین علم و مردم را از بین ببریم.

دلیلی گفت: ما بایستی در سایر استان ها و دانشگاه ها و مجامع پرجمعیت، نمایشگاه را برپا کنیم تا کتاب به درون مردم برود که اگر کتابخوان زیاد شود درنتیجه به این هدف می رسیم که جامعه پایدارتر شود و بتوان به توسعه یافتگی بیشتری دست یافت.

نوروزی چاکلی ادامه داد: چرا باید علم را ترویج کرد؟ از زمان های نخستین کارهایی صورت گرفت که ترویج علم کمک زیادی به زندگی بشر کرد. ولی زمانی رسید که نیاز شد که با خواندن مطالب قبلی علم جدیدی را ایجاد کرد تا ترویج علم صورت بگیرد. ترویج علم برای این است تا شکاف بین علم و مردم را از بین ببریم. حال ما باید چکار کنیم که علم همگانی صورت گیرد؟

حیدری تصریح کرد: ما باید شرایط را فراهم کنیم. افرادی که به نمایشگاه می آیند دو دسته اند: یکی افراد هدفمند که این دسته افراد هدفشان را می شناسند ( افراد علمی، محققین، دانشجو) و دسته دیگر افراد غیرهدفمند که برای پرکردن اوقات فراغت می آیند و ما باید اینها را تقویت کنیم تا از حضور در این مکان لذت ببرند و چه بسا که از میان اینها افراد هدفمندی ساخته شود.

حمید دلیلی گفت: نمایشگاه بین المللی کتاب ترویجی است برای علم. هرچه علم ترویج پیدا کند جامعه ما دانایی محور می شود. نمایشگاه هم به عنوان ارائه دهنده ابزار و فنون مطرح می شود.

نوروزی چاکلی گفت: یکی از راهکارهایی که نمایشگاه می تواند ترویجی شود این است که شرایط بهتری برای نمایش آثار وجود داشته باشد، اختصاص فضای بیشتر به هر ناشر که به نقش ترویجی کمک کند و نکته دیگر اینکه در فضاهای کودکان فعالیت های جنبی و بازی بیشتر شود.

حیدری گفت: ما باید در شهرستان ها هم این فعالیت های نمایشگاهی را داشته باشیم و در فضای جدیدی که ساخته می شود (پروژه باغ کتاب) خوب است که از همین الان درنظر گرفته شود که موارد لازم که ذکر شد در این فضا گنجانده شود.

دلیلی هم گفت: حتما نیاز به ایجاد نمایش فرآیند چاپ و نشر است تا مردم از نزدیک این فرآیند را مشاهده کنند.

نشست « نمایشگاه کتاب و نقش آن در ترویج علم: راه ها و راهکارها » که از ساعت 18 روز یکشنبه 17 اردیبهشت 1391 آغاز شده بود در ساعت 19:45 به پایان رسید.

نشستهای کارنامه نشر سرای اهل قلم بيست ‌و پنجمين نمايشگاه بين ‌المللي كتاب تهران در مصلی امام خمینی (ره)، شبستان اصلي، نيم طبقه دوم، انتهاي سالن ناشران خارجي، سراي كارنامه نشر برگزار می شوند و شرکت در آن برای عموم علاقه‌مندان آزاد است.

گزارش: مهدیه میرحسینی