به گزارش لیزنا، اولین نشست کارنامه نشر سرای اهل قلم در ششمین روز بیست و پنجمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران با عنوان «راهكارهاي تهيه و تدوين متون آموزشي نسخ خطي و اسناد در ايران» با حضور دکتر غلامرضا فدایی (رئیس دانشکده کتابداری دانشگاه تهران)؛ صادق اشکوری (مدیر عامل موسسه تاریخ و فرهنگ قم) دکتر فریبا افکاری (فهرست نگار كتابخانه مركزي دانشگاه تهران) از ساعت 14 آغاز شد.

اساتید حوزه نسخ خطی با شیوه شاگردی- استادی و نه دانشگاهی به این دانش رسیده اند

در ابتدای نشست افکاری در سخنانی، به بیان تاریچه آموزش نسخ خطی در ایران پرداخت و افزود: در روند آموزش نسخ خطی نتوانسته ایم متون قابل توجهی داشته باشیم. اساتید این رشته با شیوه شاگردی- استادی و نه دانشگاهی به این دانش رسیده اند و انتظار دارند دانشجویان نیز این راه را طی کنند.

در پاسخ به سوال مطرح شده ی دکتر افکاری در مورد ایجاد رشته و مسائل موجود، دکتر فدایی گفت: دانشکده کتابداری از دو سال پیش تاسیس شده است و گرایش نسخ خطی بیش از یک سال است که در وزارت علوم به تصویب رسیده است.

وی افزود: باید مشخص شود هدف از آموزش نسخ خطی چیست و چه توقعی از این رشته داریم در اینجا شناخت نسخ خطی و ارزش آن مطرح است. ما باید استراتژی خود را تعیین کنیم. نسخ خطی بخشی از میراث هر ملت است که باید به آن توجه خاص شود.

سپس فدایی 5 رویکرد در حوزه ارائه نسخ خطی را مطرح نمود: در رویکرد اول دغدغه فقط عرضه نسخ خطی است؛ در رویکرد دوم عنایت عمده ما این است که خودمان به موجودیت خود واقف شویم و هدف این باشد که نسخ در دسترس محقق قرار گیرد؛ رویکر سوم که به رویکرد اول و دوم نیز عنایتی دارد این است که خودمان تصحیح کنیم تا دیگران بدانند محتوای مجموعه ما چه بوده است؛ رویکرد چهارم تولید است که نه تنهای فهرستی از نسخ و تصحیح آن بلکه با مطالعه نسخ، تولیدات جدید داشته باشیم؛ رویکرد پنجم این است که به دنیا نشان دهیم تاریخ علم مدون داریم و دارای هویتی بسیار والا هستیم.

فدایی در پاسخ به اینکه چرا جامعه دانشگاهی، آنچنان که شایسته است نتوانسته از عهده این آموزش بر آید تصریح کرد: چون هدف مشخص نیست موسسات ما به فکر تهیه فهارس، اصلاح فهارس و درهمکرد آنها و از این دست مسائل هستند و عموماً پا از آن فراتر ننهاده اند. اگر بازار کار ارزنده بوجود آید اقبال ایجاد می شود وقتی ضرورت ایجاب کرد اساتیدی چه در دانشگاه و چه خارج آن می تواند کتاب تهیه کند.

فدایی کتاب خود در این زمینه را حاصل دغدغه شخصی و ارتباط خود با با دانشجویان، دانسته است.

تلاش های فردی در حوزه نسخ خطی را یک متولی باید تقاضا کند و در حیطه آکادمی قرار دهد.

اشکوری گفت: آموزش نسخ خطی به جهت ماهیتی که دارد به شکل آکادمیک شکل نگرفته نه اینکه استاد آن را نداریم؛ اساتید برجسته ای در گوشه و کنار مملکت هستند. ما ابتدا باید هدف را مشخص کنیم. وجه مشترک تمامی اهداف استفاده از این گنج در بسته است.

ضرورت ایجاد پایگاه اطلاعاتی برای تصحیح نسخ خطی

وی در رابطه با تولید متون آموزش نسخ خطی گفت: تلاش های فردی را می شود سازماندهی و به یک تجربه گروهی تبدیل کرد. در واقع این تلاش های فردی را یک متولی باید تقاضا کند و در حیطه آکادمی قرار دهد.

فدایی در مورد برنامه دانشگاه تهران در رشته نسخ خطی گفت: استفاده هاست که می تواند انگیزه ایجاد کند و اهداف را روشن کند. اگر کارها به نحو احسن انجام شود انگیزه بیشتر می شود. برای رشته نسخ خطی می توان گرایشات گوناگون مشخص کرد به شرطی که هدف مشخص باشد اگر رشته نسخ خطی تاسیس شود آن وقت، افراد واجد شرایط می آیند.

ماهیت رشته نسخ خطی آشنایی با موضوعات میان رشته ای را می طلبد

همچنین دکتر فدایی، ایجاد پایگاه اطلاعاتی برای تصحیح نسخ خطی را برای جلوگیری از دوباره کاری های ضروری دانست.

افکاری اظهار داشت: ماهیت رشته نسخ خطی آشنایی با موضوعات میان رشته ای را می طلبد.

اشکوری در پایان گفت: در زمینه نسخ خطی باید به تولید کتب آموزشی عمومی و تخصصی پرداخت. برای کتابهای عمومی بستر بیشتر از کتب تخصصی فراهم است. هدف خودآموز بودن کتب باید در نظر گرفته شود تا در کشورهایی که نسخ خطی دارند و استاد ندارند مورد استفاده قرار گیرد.

نشست «راهكارهاي تهيه و تدوين متون آموزشي نسخ خطي و اسناد در ايران» که از ساعت 14 روز یکشنبه 18 اردیبهشت 1391 آغاز شده بود در ساعت 16 به پایان رسید.

نشستهای کارنامه نشر سرای اهل قلم بيست ‌و پنجمين نمايشگاه بين ‌المللي كتاب تهران در مصلی امام خمینی (ره)، شبستان اصلي، نيم طبقه دوم، انتهاي سالن ناشران خارجي، سراي كارنامه نشر برگزار می شوند و شرکت در آن برای عموم علاقه‌مندان آزاد است.

گزارش: نجمه اسکندریان