بيانيه رئيس انجمن ارتقاء كتابخانه های عمومی ايران به مناسبت روز ملی روستا و عشاير

به گزارش لیزنا، دکتر محمد حسن زاده رئيس انجمن ارتقاء كتابخانه های عمومی ايران در خصوص روز ملي روستا و عشاير، ١٥/٠٧/١٣٩٩ بیانیه ای صادر کرد.متن بیانیه به شرح زیر است:

قبل از هر چيز، روز ملي روستا و عشاير را گرامي مي دارم و براي همه مردم كشورمان آرزوي بهروزي دارم. روستاها و مناطق عشايري  به عنوان نخستين سكونتگاه و زيستگاه هاي اجتماعي انسانها، محيطي پر از صفا، صميميت و همدلي است. چنانچه بخواهيم فعل همدلي را به صورت واقعي صرف كنيم، طنين جوامع روستايي و عشايري بهترين ترنم روح بخش براي اين كار خواهند بود. روستاها محلي براي ترويج فرهنگ توليد و آباداني است.

روستاها، اين آغازگاه هاي رفاه و آرامش به مرور زمان با شكل گيري مناطق شهري در مسير فروكاهي و بعضا فراموشي قرارگرفته و چشم به راه توجه و يادآوري همدلانه قرار گرفته اند. مناطق روستايي محل جوشش دانش بومي و توليد ناب هستند. آسيبي كه محيطهاي روستايي را بيش از هر چيزي تهديد مي كند، شكاف دانش مدرن در پيكره ابزارهاي توليد و بهره وري است.

رفع آسيبهاي روزافزون و منشعب از شكاف دانايي در آينده از گسست نسلي در ميان جوامع روستايي جلوگيري خواهد كرد. با توجه به شتاب بي بديل توسعه علم و فناوري از يك سو، مشغله هاي روزمره و بي پايان روستائيان، بيم آن مي رود كه شكاف دانشي بيش از پيش گسترش يابد. افزايش شكاف دانشي بين مناطق روستايي و شهري اولين گام براي سيطره فضاي نامناسب غير همدلانه خواهد بود.

براساس نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۹۵ از کل جمعیت ۷۹ میلیون و ۹۲۶ هزار و ۲۷۰ نفری؛ ۲۰ میلیون و ۷۳۰ هزار و ۶۲۵ نفر (۲۵.۹درصد) در روستاها ساکن هستند. این جمعیت در ۶۲ هزار و ۲۸۴ آبادی توزیع شده‌اند.

يكي از راه هاي تقويت و حفظ بنيه توليد و كارآفريني در روستاها و مناطق عشايري، ايجاد بسترهاي دانايي در اين مناطق و تقويت مداوم آنان با توجه به فرهنگ و شئونات زندگي بومي و محلي آنهاست. كتابخانه ها مي توانند آغازگر اين مسير و منادي استمرار توسعه پايدار و متوازن در مناطق روستايي باشند.

از ميان بيش از ٦٢ هزار روستاي كشور، چيزي حدود ١.٥ درصد داراي كتابخانه هستند. كتابخانه ها در مناطق روستايي نقش بسيار مهمي دارند. كتابخانه ها تنها مراكزي هستند كه مي تواند به نيازهاي اطلاعاتي روستانشينان پاسخ دهند. ضريب نفوذ اينترنت و شبكه هاي اطلاعاتي در مناطق روستايي پايين تر از مراكز شهري است و به همين دليل كتابخانه ها مي توانند تاثير عميق تري در اين مناطق داشته باشند.

با توجه به اهميت كتابخانه ها در توسعه پايدار مناطق روستايي لازم است كه ايجاد و تجهيز اين مراكز فرهنگي در روستاها بدون توجه به مضيقه هاي بودجه اي و حتي گذر از استانداردهاي بازدارنده كمّي در اولويت جدي سياست هاي علمي و فرهنگي كشور قرار بگيرد.

اميدوارم، نهضت توسعه كتابخانه هاي روستايي به عنوان مراكز دانايي با توجه به مختصات اين مناطق در دستوركار نهادها و سازمان هاي ملي قرار بگيرد.

با آرزوي توفيق الهي

محمد حسن زاده، استاد دانشگاه تربيت مدرس و رئيس انجمن ارتقاء كتابخانه های عمومی ايران