به گزارش لیزنا بر اساس اعلام شبکه ترویج کتابخوانی ایران، چندسالی است که دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی ترویج کتابخوانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی طرح‌های جدیدی را برای ترویج کتابخوانی به اجرا گذاشته است.
طرح انتخاب پایتخت کتاب ایران، روستاها و عشایر دوستدار کتاب و آخرین و جدیدترین آنها یعنی جام باشگاه‌های کتابخوانی از جمله این طرح‌ها هستند. در این طرح جدید گروهی از مربیان ترویج کتابخوانی که عمدتا از نویسندگان مطرح ادبیات کودک هستند به شهرها و روستاهای دور و نزدیک می‌روند و مربیان و تسهیل‌گران آن مناطق را آموزش می‌دهند. در ادامه هر مربی و تسهیل‌گر در منطقه و محل خود اقدام به تاسیس باشگاه کتابخوانی می‌کند که دست کم باید ١٢ عضو داشته باشد. هر عضو هم یک کتاب با تخفیف ۵٠ درصد از فهرست کتاب‌های کارشناسی شده ارشاد را می‌خرد و بعد همه اعضا کتاب‌های‌شان را به اشتراک می‌گذارند. در کنار این مساله، هر باشگاه در رقابت با سایر باشگاه‌ها در سطح کشور باید اقداماتی را جهت گسترش فرهنگ کتابخوانی انجام دهد؛ اقداماتی که بخشی از آنها ابداع خود اعضای باشگاه است. از راهپیمایی در سطح شهر با شعار «می‌رویم کتاب بخوانیم» گرفته تا نذر کتاب و بسیاری طرح‌های ابداعی و تازه دیگر.
نکته قابل توجه در این طرح‌ها اثرات اجتماعی گسترده‌ای است که این طرح‌ها در سطح روستا و شهرستان به جا گذاشته است. حضور فعال و پررنگ زنان و اشتیاق مردم روستانشین به کتاب و کتابخوانی نکاتی است که بسیاری از نویسندگان پایتخت‌نشین حاضر در این طرح‌ها را شگفت زده کرده است.
جعفر توزنده‌جانی، نویسنده شناخته شده ادبیات کودکان و نوجوانان و خالق آثاری چون «جادوی دژ»، رمان «افسون رنگ»، رمان «دختری که زیاد می‌دانست»، «رودکی» و «افسانه سه پادشاه»؛ از جمله نویسندگانی است که به عنوان مربی در این طرح شرکت فعالی داشته است.
او درباره حضورش در این طرح و سفر به روستاهای استان یزد و خراسان گفت: آنچه در این روستاها برایم جالب بود، همیاری و همکاری اهالی روستا و به ویژه نقش زنان در کارگاه‌های توجیهی بود. با توجه به اینکه این روستاها، دوستدار کتاب شناخته شده بودند، بیشتر مردم با فرآیند ترویج کتابخوانی آشنا بودند و با رغبت و اشتیاق زیادی در جلسات حضور پیدا می‌کردند.
توزنده‌جانی همچنین درباره میزان مشارکت مردمی در این طرح‌ها گفت: مشارکت مردم روستا به قدری در طرح ترویج کتابخوانی زیاد است که مشابه آن را در شهرها کمتر می‌بینیم. آنها بسیار خوشحالند که از طریق چنین طرح‌هایی، کتابخوانی در محیط زندگی‌شان جدی‌تر از قبل شده و کوچک و بزرگ، با اشتیاق زیادی در این طرح مشارکت می‌کنند. این نویسنده با اشاره به حضور پررنگ زنان در طرح تسهیل و ترویج کتابخوانی در روستاها، تاکید کرد: در بعضی روستاها، تمام شرکت‌کنندگان در جلسات توجیهی زنان بودند، آنها با مشارکت خیرین یا کمک اهالی روستا، به تجهیز کتابخانه‌ها پرداخته و با همت زیادی، مردم را به حضور در کتابخانه ترغیب می‌کردند.
توزنده‌جانی ادامه داد: با این حال، بخش کودک و نوجوان این کتابخانه‌های روستایی باید بیشتر تجهیز شود و کودکان به کتاب‌هایی فراخور شرایط زندگی‌شان و در عین حال متناسب با دانش روز دسترسی داشته باشند. برای کودکان روستا، لازم است آثاری وجود داشته باشد که با بافت زندگی آنها همخوانی داشته باشد و همزمان که آنها را به روز نگه می‌دارد، دچار تعارضاتی نکند که نسبت به فضای زندگی‌شان بیگانه شوند یا آنچه در مفهوم کتاب بیان شده، برای‌شان غیرملموس باشد.
او همچنین درباره تجربه خودش از حضور در روستاها گفت: با حضور در روستاها بیشتر از قبل متوجه شدم آن تصوری که از روستاها وجود دارد چقدر تغییر پیدا کرده، سطح سواد در روستاها پایین نیست، آنها تحصیلات دانشگاهی دارند و در عین حال که علاقه‌مندی به کتاب و ادبیات در فضای روستایی زیاد است، مروجین کتابخوانی توانسته‌اند به کمک این فضا بیایند و با در اختیار گذاشتن امکانات و تسهیلات کتابخوانی بیشتر و تجهیز کتابخانه‌ها، به این علاقه‌مندی مردم روستا پاسخ مناسبی بدهند. این نویسنده کودک و نوجوان در پایان تاکید کرد: معتقدم به ادامه این طرح‌ها در روستاها و شهرهای کوچک و بزرگ نیاز داریم تا ثمره آن را در حفظ اصالت و فرهنگ و پیشینه غنی ادبی کشورمان در آینده شاهد باشیم، همانطور که من با شرکت در طرح جام باشگاه‌های کتابخوانی و حضور از روستایی به روستای دیگر، نسبت به این موضوع و جایگاه کتاب و کتابخوانی در کشورمان امیدوارتر می‌شدم.