داخلی
»گزارش
دومین پیش‌نشست کتابخانه‌های پزشکی ششمین کنگره متخصصان علوم اطلاعات برگزار شد
به گزارش لیزنا، دومین پیش‌نشست کتابخانه‌های پزشکی ششمین کنگره متخصصان علوم اطلاعات در روز چهارشنبه 20 بهمن ماه 1399 در فضای ادوب کانکت انجمن علمی کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران با موضوع «نیازهای اطلاعاتی و خدمات کتابخانه‌های پزشکی، متأثر از تحول دیجیتال» با حضور دکتر علی رشیدی، دانشیار کتابداری و اطلاع‌رسانی و مدیر اطلاع‌رسانی پزشکی و منابع علمی دانشگاه علوم پزشکی ارومیه ، الهام شریف‌پور، دانشجوی مقطع دکتری تخصصی کتابداری و اطلاع‌رسانی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی کرمان و به دبیری دکتر فرزانه فضلی برگزار شد.
در ابتدای نشست دکتر فضلی بعد از معرفی مهمانان خلاصه کوتاهی از نخستین نشست کتابخانه‌های پزشکی را مطرح کرد.
وی هدف دومین نشست را ضرورت توجه به نیازهای اطلاعاتی پزشکان، پرستاران و سایر مراقبین بهداشت و درمان و نیز محققان حوزۀ علوم پزشکی با توجه به تنوع کارکرد آن‌ها و نیز دقت و توجه کتابداران و کتابخانه‌های پزشکی به تأمین بسترهای اختصاصی در سیستم‌های اطلاع‌رسانی منابع علمی دانست و گفت: به‌کارگیری فناوری‌های نوین در ارائه خدمات بهینه کتابخانه‌ها و جذب کاربران بالفعل و بالقوه از مهمترین تلاش‌های کتابداران و کتابخانه‌های پزشکی برای همسو شدن با تحولات سریع و انتظارات کاربران و نیازهای اطلاعاتی آن‌ها است.
در ادامه دکتر علی رشیدی به تبیین نقش کتابخانه‌ها در دنیای مدرن پرداخت و آن را مکانی برای گردآوری و تبادل اطلاعات بر پایه ابزارها و تکنولوژی‌های پیشرفته اطلاعات و ارتباطات دانست. وی همچنین به مهمترین نقش‌های کتابداران که مبتنی به فناوری‌های اطلاعاتی تعریف شده‌اند پرداخت، از جملۀ آن‌ها کتابدار فراداده، کتابدار دیجیتال، کتابدار داده‌های پژوهشی، کتابدار آرشیو دیجیتال، کتابدار وب و خدمات دیجیتال می‌توان نام برد. از مهمترین برنامه‌های پیشنهادی برای کتابداران دیجیتال: توسعه و توانمندی کتابداران در سواد اطلاعاتی، ارتقاء توانایی در سازماندهی و دسترس‌پذیری فراداده‌ها، توسعه فرهنگ بازاریابی دیجیتال، کتابداران چندرسانه‌ای، کتابداران مجموعه منابع دیجیتال، کتابداران حق مؤلف را نام برد.
دکتر رشیدی مهمترین ویژگی‌ها و صلاحیت‌های مورد نیاز برای مدیریت کتابخانه‌ها در تحقق تحول دیجیتال را مدیریت کلان و تأمین زیرساخت برای کتابخانه‌های دیجیتال، تعریف سیاست‌ها و رویکردهای استاندارد دیجیتالی شدن، برنامه‌ریزی مالی و تأمین منابع مربوط به آن، مدیریت کارکنان، آموزش‌های کارکنان و مراجعین کتابخانه، توجه به حق مؤلف در رویکردهای دیجیتالی، توجه به روش‌های مختلف گردآوری و سازماندهی منابع دیجیتال، مدیریت قابلیت‌های همکاری و ارزیابی‌های مناسب با رویکردهای متناسب با کتابخانه‌های دیجیتال را ذکر کرد.
وی به اهمیت حفاظت از منابع و اطلاعات دیجیتال پرداخت و گفت: تغییر در فرایند‌ها و ضوابط دسترسی به منابع دیجیتال نسبت به منابع چاپی، امنیت و تعیین سطوح دسترسی به منابع دیجیتال نیز از مهمترین مواردی است که کتابداران باید لحاظ نمایند.
یکی از مهمترین نقش‌های کتابداران در تحول دیجیتال کتابدار فراداده بود که دکتر رشیدی به ضرورت آن اشاره کرد. در ادامه وی به اهمیت نقش بهره‌مندی از زیرساخت‌های دیجیتال در سیستم‌های مراقبت سلامت اشاره کرد.
سپس الهام شریف‌پور سخنان خود را با موضوع بازیابی تصاویر پزشکی آغاز کرد، وی ضمن ارائه تعریف و اهمیت تصاویر پزشکی در آموزش و منابع تخصصی به کاربرد تصاویر پزشکی به عنوان یکی از منابع کتابخانه‌ای که در تحول دیجیتال روش‌های تهیه، سازماندهی و انتشار آن دچار تحولات قابل توجهی شده است پرداخت.
وی گفت: از مهمترین کاربردهای تصاویر در علم پزشکی می‌توان به تشخیص بیماری، درمان، آموزش و پژوهش اشاره کرد.
الهام شریف‌پور به (DICOM) و (PACS) به عنوان مهمترین سیستم‌های ادغام تصاویر اشاره کرد. همچنین به ویژگی‌های چهار تکنیک تصویر برداری شامل رادیولوژی، سونوگرافی، ام آر آی و سی‌تی اسکن و نیز ویژگی‌های هریک پرداخت. در این بخش به روش‌های نوین تصویربرداری در پزشکی اشاره شد. از مهمترین سیستم‌های بازیابی تصاویرکه در این بخش به آن اشاره شد، نمایه تصاویر مبتنی برمتن، نمایه تصاویر مبتنی بر محتوا و فلوکسونومی بود. وی در ادامه سخنان خود به پایگاه‌های اطلاعاتی تخصصی از جمله Primal Picture که همواره در آموزش دانشجویان علوم پزشکی و دروس آناتومی بسیار پرکاربرد هستند؛ اشاره کرد. در پایان به پررنگ‌تر شدن نقش تصاویر در تجارت جهانی مبتنی بر فضای دیجیتال و رقابت ابرموتوهای جستجو و شرکت‌های بزرگ مانند اپل، مایکروسافت و آی بی ام اشاره کرد.
دکتر فضلی در ادامه به نقش پررنگ منابع الکترونیک و سرعت تولید علم در حوزۀ پزشکی اشاره کرد و توجه به ابزارهای کارآمد و هوشمند که دراختیار کادر درمان و محققان پزشکی قرار دارد و الزام بازنگری در خدمات کتابخانه از مرحله تأمین منابع تا سازماندهی و انتشار و دسترس‌پذیری آن را یک ضرورت دانست.
دکتر صمیعی ضمن تشکر از سخنرانان پیشنهاد ایجاد کتابخانه ملی دیجیتال پزشکی ایران را مطرح کرد و ایجاد یک نظام یکپارچه از منابع علمی سازماندهی شده در نرم افزارهای کتابخانه‌ای دانشگاه‌های علوم پزشکی را ضروری دانست.
در ادامه دکتر سید علی مرد، مدیر اطلاع‌رسانی پزشکی و منابع علمی دانشگاه علوم پزشکی اهواز، ایده خود را درخصوص تولید و انتشار کتب تخصصی با مشارکت دانشجویان و اعضای هیأت علمی دانشگاه بیان کرد که تلاش می‌شود این کتاب‌ها در حجم کوتاه در نسخه چاپی و صوتی با تصویربرداری و صداگذاری تیم همکار تهیه شود.
دکتر فضلی ضمن تقدیر از خلاقیت به‌کار گرفته شده، سرعت در دسترسی و سادگی در بهره‌مندی از محتوا را برای تغییر شکل و ساختار منابع علمی حائز اهمیت دانست و تولید فست بووک را به عنوان رویکرد تازه در خلق محتوای علمی برای خوانندگان تخصصی بیان کرد. فست بوک کتابی است نسبتا کوتاه دارای محتوای چندرسانه‌ای که به‌راحتی پیام را منتقل می‌کند و استفاده از آن آسان است.
سپس پیام صوتی دکتر اخوتی دبیر بورد کتابداری و اطلاع‌رسانی پزشکی توسط دکتر بیدختی پخش شد، وی به اهمیت تحول در محتوای آموزشی دانشجویان همگام با تحول دیجیتال در کتابخانه‌های تخصصی پزشکی اشاره کرد.
در پایان دکتر صمیعی دبیر علمی کنگره مباحث مطرح شده و مشارکت حضار را در این نشست، بسیار کاربردی و مؤثر دانست و دکتر فضلی تدوین یک نقشه راه برای تحقق تحول دیجیتال برای حفظ کاربران کتابخانه و هویت کتابخانه‌های پزشکی در ساختار دانشگاه‌های علوم پزشکی را حائز اهمیت دانست.
علاقه مندان می توانند برای مشاهده فیلم ضبط شده این نشست به لینک مراجعه کنند.
گزارش: دکتر فرزانه فضلی، دبیر پنل کتابخانه‌های پزشکی
۱. از توهین به افراد، قومیت‌ها و نژاد‌ها خودداری کرده و از تمسخر دیگران بپرهیزید و از اتهام‌زنی به دیگران خودداری نمائید.
۲.از آنجا که پیام‌ها با نام شما منتشر خواهد شد، بهتر است با ارسال نام واقعی و ایمیل خود لیزنا را در شکل دهی بهتر بحث یاری نمایید.
۳. از به کار بردن نام افراد (حقیقی یا حقوقی)، سازمان‌ها، نهادهای عمومی و خصوصی خودداری فرمائید.
۴. از ارسال پیام های تکراری که دیگر مخاطبان آن را ارسال کرده اند خودداری نمائید.
۵. حتی الامکان از ارسال مطالب با زبانی غیر از فارسی خودداری نمائید.