داخلی
»سخن هفته
لیزنا؛ حسن اشرفی ریزی، عضو هیأت علمی گروه کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی، مرکز تحقیقات فناوری اطلاعات در امور سلامت، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان : به جرات می توان گفت حق دسترسی به اطلاعات روزآمد و موثق همان قدر مهم است که حق دسترسی به نیازهای اساسی انسان. اگر شما قصد مسافرت، خرید خانه و خودرو و تهیه مایحتاج زندگی داشته باشید، نیازمند اطلاعات کافی، روزآمد، موثق و قابل اطمینان هستید که به احتمال زیاد به بن بست خواهید خورد. با مثال مسأله را بیشتر توضیح می دهم. فرض کنید شما به همراه خانواده و پدر بزرگ و مادر بزرگ (که اغلب مبتلا به کمر درد، پا درد و... هستند) قصد مسافرت از یک شهر در مرکز ایران به شهرهای شمالی کشور مانند قائم شهر، بابل و... را داشته باشید، باید عرض کنم که از مرکز کشور به شهرهای شمالی هیچ پرواز هوایی وجود ندارد. حال اگر با قطار هم قصد مسافرت داشته باشید (که بیشتر شهرها هم ایستگاه ندارد) سایت خرید بلیط چند روز مانده به ماه بعد برای خرید باز می شود؛ یعنی شما برای چند روز بعد نمی توانید یک برنامه ریزی درستی داشته باشید. البته بماند که وقتی هم سایت باز شد آیا امکان خرید بلیط در تاریخ مد نظر وجود دارد یا نه. حال سوال این است که آیا دست اندرکاران و کارشناسان مربوطه وقت کافی برای برنامه ریزی ندارند؟ یا به اشتباهی در آن صندلی قرار گرفتند و لذا قدرت مدیریت مجموعه تحت نظارت را ندارند؟ یا اینکه اطلاعات و برنامه ریزی وجود دارد؛ اما در اختیار سایر مردم در موعد مقرر و منطقی قرار نمی گیرد. حال با یک مثال و مقایسه مسأله را کمی روشن ترمی کنم تا بگویم هر کدام از دلایل غیر منطقی مذکور عامل این بی برنامه گی ها است و قدرت تصمیم گیری درست را از مردم برای یک زندگی عادی می گیرد.
یادم هست حدود ۹ سال پیش قصد سفر به کشور آلمان داشتم. هدف این بود که از ۳ شهر مهم آن کشور که هر کدام در گوشه ای از این کشور بود بازدیدی داشته باشم و حتی به یک کشور مجاور آلمان هم سفر کنم. بنابراین حدود ۲ ماه قبل از سفر، اطلاعات همه پروازها، قطارهای بین شهری، متروها، هتل ها و... نیز شرایطشان کاملا مشخص بود؛ یعنی تمام اطلاعات را می شداز طریق وب سایت مربوطه جستجو کرد و کار رزرو را هر لحظه انجام داد؛ یعنی تهیه بلیط مترو شهري هم از ماه ها قبل قابل رزرو بود (همین تجربه را در سفر به کشور کره جنوبی داشتم). حال مقایسه کنید حمل و نقل آلمان را با وضعیت حمل و نقل ما که شما نمی توانید برای چند روز بعد برنامه ریزی دقیق داشته باشید. البته این وقتی بغرنج تر می شود که شما شاغل باشید و فقط در بازه زمانی خاصی بتوانید مرخصی بگیرید و خیر سرتان مثلا به مسافرت داخل کشور بروید.
این را عرض کردم که بگویم دلایل این مدیران در خصوص عدم برنامه ریزی درست و درخور در سطوح مختلف هر چه باشد قابل پذیرش و منطقی نیست؛ چرا که سایر کشورها از دغدغه هایی که ما اکنون داریم سالهاست گذشته اند و به افق های دوردست فکر می کنند و ما هنوز اندر خم یک کوچه ایم. کشور ما اگر قرار است در حوزه گردشگری (به تعبیر بنده صنعت صلح) پیشرفت کند؛ اول باید خود شهروندان ایرانی تجربه سفر آسان، راحت و ارزان قیمت را در داخل کشور داشته باشند تا بعد مدیران به فکر جذب گردشگر از خارج از کشور باشند. در عین حال، امنیت جسمی و روحی روانی هم دارای اهمیت زیاد است که پرداختن به آن باید جزو اولویت های اساسی یک جامعه با ظرفیت جذب گردشگر باشد؛ اینکه برای تهیه یک بلیط این قدر باید هم در محیط وب جستجو کنید و هم به آژانس های مسافرتی زنگ بزنید، خود عامل به ریختگی اعصاب و روح و روان شما و خانواده می شود. در واقع شما قرار بود مسافرت بروید تا کمی از تنش های زندگی فاصله بگیرید؛ نه اینکه تهیه مقدمات سفر خود عامل ناراحتی شما و خانواده شود.
نتیجه گیری
زندگی جدید می طلبد تا همگان از همه نعمت ها و نیز دستاوردهای جدید انسان امروز مفید بهره مند شوند. لذا مدیران ارشد در کشور باید تلاش کنند در جهان امروز در کنار نعمت هایی مانند سلامتی و امنیت، نعمت دسترسی به موقع به اطلاعات را نیز در سیاست گذاری ها و برنامه ریزی ها مد نظر قرار دهند؛ چرا که بن‌مایه تصمیم گیری درست (فردی، سازمانی و در سطوح عالی مدیریتی)، وجود اطلاعات روزآمد، به موقع و قابل اطمینان است. شایسته نیست مردمانی با این سابقه طولانی تمدنی در ایران برای دسترسی به حقوق اولیه خود از جمله حق دسترسی به موقع و قابل اطمینان به اطلاعات اولیه زندگی آزار و اذیت شوند. البته این نمونه فقط در حوزه حمل و نقل بود. کافی است شما بخواهید یک نوبت اینترنتی از بیمارستان یا مطب پزشکی بگیرید این هم مصیبت بزرگی است. شایسته است همگان به ویژه مدیران مربوطه از کنار این مسایل قابل حل به راحتی عبور نکنند و چاره ای برای حل آنها بیندیشند (توجه به سیاست های اطلاعاتی). به فرمایش سعدی(ره) شیرین سخن، به عمل کار برآید به سخن دانی نیست.
اشرفی ریزی، حسن. « آسیب شناسی عدم اشاعه به موقع اطلاعات در زندگی روزمره ». سخن هفته لیزنا، شماره 645، 15خردادماه ۱۴۰۲.
۱. از توهین به افراد، قومیت‌ها و نژاد‌ها خودداری کرده و از تمسخر دیگران بپرهیزید و از اتهام‌زنی به دیگران خودداری نمائید.
۲.از آنجا که پیام‌ها با نام شما منتشر خواهد شد، بهتر است با ارسال نام واقعی و ایمیل خود لیزنا را در شکل دهی بهتر بحث یاری نمایید.
۳. از به کار بردن نام افراد (حقیقی یا حقوقی)، سازمان‌ها، نهادهای عمومی و خصوصی خودداری فرمائید.
۴. از ارسال پیام های تکراری که دیگر مخاطبان آن را ارسال کرده اند خودداری نمائید.
۵. حتی الامکان از ارسال مطالب با زبانی غیر از فارسی خودداری نمائید.