کد خبر: 47643
تاریخ انتشار: دوشنبه, 30 مرداد 1402 - 11:20

داخلی

»

سخن هفته

ایفلا و اهداف 17 گانه توسعه سازمان ملل متحد:

وظیفه کتابخانه‌های عمومی در توسعه بیشتر است

منبع : لیزنا
سید ابراهیم عمرانی
وظیفه کتابخانه‌های عمومی در توسعه بیشتر است

لیزنا؛ سید ابراهیم عمرانی، سردبیر :  هفته پیش که گشتی در سایت ایفلا و روی موضوع کتابخانه های عمومی می‌زدم به بیانیه توسعه پایدار سازمان ملل برخوردم و فکر کردم که یک بار سر فرصت درباره آن بخوانم و ببینم داستان چیست؟ ولی امروز که داشتم وبلاگ اتحادیه ناشران علمی بین المللی را ورق می‌زدم به نظری (Comment) برخوردم که به یک نشانی در یکی از سایتهای سازمان ملل با عنوان: SDG Publishers Compact رجوع می‌داد و با جستجوی آن به محلی برای امضای تعهد نامه ناشران به مفاد 17 گانه اهداف توسعه پایدار 2030 سازمان ملل متحد رسیدم که به ناشران علمی توصیه می‌کرد که 17 هدف توسعه پایدار سازمان ملل (مصوب 2015) را حتما درنظر داشته باشند، ‌و در دنیای آینده و برای حفظ صنعت نشر علمی، راهی جز پیوستن به توسعه پایدار و با اهداف گفته شده نمی توانید داشته باشید. در نتیجه مطمئن شدم که کتابداران هم باید ارتباطی با این بیانیه برقرار کرده باشند،‌که خوشبختتانه حدسم درست بود.

از آنجا آمدم در سایت سازمان ملل و این 17 هدف را دیدم، و با حیرت به آن نگریستم، چون ظل سایه مدیریت اجرایی زیبای ممالک محروسه‌مان دیدم اینجا درست داریم بر عکس طی طریق می کنیم و نمی دانستم به کدام ریسمان چنگ بیندازیم و به کجای این شب تیره بیاویزم قبای ژنده خود را؟ که از این سیل بنیان کن، بد مدیریتی در امان بمانیم. کاملا جدی عرض کردم،‌ راه را داریم برعکس می‌رویم. این 17 بند سازمان ملل متحد (سازمان ملل که اگر به نفع حکومت ما حرف بزند سازمان خوبی می‌شود و اگر بر خلاف منافع روزمان حرف بزند، می شود نویسنده کاغذپاره ها)  با همین عنوان 17 هدف توسعه پایدار Sustainable Development Goals (SDGs شناخته می‌شوند. این اهداف، هدفهای 2030 سازمان ملل هستند، و به 193 کشور امضا کننده سند (از جمله جمهوری اسلامی ایران) توصیه می‌شود که تلاش و همکاری و همیاری کنند که این اهداف تا 2030 به نتیجه برسد. من هم می‌گویم انشاءالله.

"SDG ها چیستند؟ دستور کار 2030 سازمان ملل یک فراخوان جهانی برای اقدام برای پایان دادن به فقر، حفاظت از کره زمین و تضمین این است که همه در همه جا از صلح و رفاه برخوردار باشند SDGها به هم مرتبط هستند - اغلب کلید موفقیت برای یکی، شامل رسیدگی به مسائلی است که معمولاً با دیگری مرتبط است. 193 کشور عضو سازمان ملل آنها را در سپتامبر 2015 پذیرفتند و اهداف 17گانه در 1 ژانویه 2016 لازم الاجرا شدند. در حالی که اهداف توسعه پایدار از نظر قانونی الزام آور نیستند، انتظار می رود دولت ها مسئولیت خود را بر عهده بگیرند و چارچوب های ملی را برای دستیابی به همه اهداف ایجاد کنند. یک فرآیند نظارت مستمر، که بر پایه جمع آوری داده های کمی و گزارش‌دهی ملی بنا شده است، شتاب را حفظ خواهد کرد. واضح است که همه سیاستمداران یا تصمیم گیرندگان به صراحت در مورد اهداف توسعه پایدار صحبت نمی کنند. با این حال، آنها باید به مسائلی که پوشش می دهند اهمیت دهند، از مبارزه با فقر و بهبود سلامت گرفته تا ترویج عدالت و کاهش فساد.[1]"

 فقط عنوانهای SDG ها (اهداف توسعه پایدار) را ببینید:

SDG 1 : پایان دادن به فقر در همه اشکال آن در همه جا؛

SDG 2 : پایان دادن به گرسنگی، دستیابی به امنیت غذایی و تغذیه بهبود یافته و ترویج کشاورزی پایدار؛

SDG 3 : تضمین زندگی سالم و ارتقای رفاه برای همه در تمام سنین؛

SDG 4 : تضمین آموزش با کیفیت فراگیر و عادلانه و ارتقای فرصت های یادگیری مادام العمر برای همه؛

SDG 5 : دستیابی به برابری جنسیتی و توانمندسازی همه زنان و دختران؛

SDG 6 : اطمینان از در دسترس بودن و مدیریت پایدار آب و فاضلاب برای همه؛

SDG 7 : اطمینان از دسترسی به انرژی مقرون به صرفه، قابل اعتماد، پایدار و مدرن برای همه؛

SDG 8 : ترویج رشد اقتصادی پایدار، فراگیر و پایدار، اشتغال کامل و مولد و کار شایسته برای همه؛

SDG 9 : ایجاد زیرساخت های انعطاف پذیر، ترویج صنعتی شدن فراگیر و پایدار و تقویت نوآوری؛

SDG 10 : کاهش نابرابری در داخل و بین کشورها؛

SDG 11 : شهرها و سکونتگاه‌های انسانی را فراگیر، ایمن، تاب‌آور و پایدار کنید؛

SDG 12 : اطمینان از مصرف پایدار و الگوهای تولید؛

SDG 13 : اقدام فوری برای مبارزه با تغییرات آب و هوا و اثرات آن؛

SDG 14 : حفظ و استفاده پایدار از اقیانوس‌ها، دریاها و منابع دریایی برای توسعه پایدار؛

SDG 15 : حفاظت، بازیابی و ترویج استفاده پایدار از اکوسیستم‌های زمینی، مدیریت پایدار جنگل‌ها، مبارزه با بیابان‌زایی، توقف و معکوس کردن تخریب زمین و توقف از دست دادن تنوع زیستی؛

SDG 16 : ترویج جوامع صلح آمیز و فراگیر برای توسعه پایدار، دسترسی به عدالت برای همه و ایجاد نهادهای موثر، پاسخگو و فراگیر در همه سطوح؛

SDG 17 : تقویت ابزار اجرا و احیای مشارکت جهانی برای توسعه پایدار.

در مورد بند 1 باید بگویم متاسفانه در کشور من با تورمهای افسار گسیخته ناشی از فساد و اختلاس هر چند سال یکیار که فاصله تورمها بسیار نزدیک تر شده و اگر تا چند سال پیش هر 8 سال یکبار دست را از روی فنر برمی‌داشتند که مردم به خاک سیاه نزدیکتر شوند، اینک این حرکت هر ساله شده و متاسفانه برعکس عنوان بند 1، شکاف طبقاتی و  فقر رو به گسترش است. در مورد بند 2 هم حتما می‌دانید که چند درصد مردم به زور به زیر خط فقر فرو شده اند، و در معیشت روزانه خود مانده اند. بند 3 در مورد خدمات سلامت است. در ایران امروز اگر پول داشته باشید، سلامتی هم تا درصد بالایی هست، ‌والا بیچاره کسی که بیمار شود و کارش به مراکز سلامتی بیفتد. که انواع و اقسام بیماریهای تازه ناشی از نبود کنترل بر تولید مواد غذایی و استفاده بی‌رویه از کودها و مواد افزودنی فاقد استاندارد، جای سلامتی باقی نگذاشته. بند 4 آموزش، آموزش هم کاملا طبقاتی شده و حتما عکسهای مدارس بی کلاس که دانش‌آموزانش در سایه دیوار خراب شده مدرسه وسط یک فضای بیابانی بدون دار و درخت و بدون سایه و سرپناه را دیده‌اید. مقایسه کنید با مدارسی در تهران که شهریه‌های هر سال 120 میلیون تومان برای یک دانش آموز می‌گیرند. احتمالا برخی از همین بچه ها که این ارقام برایشان هزینه می‌شود و رقمهای بزرگ را از بچگی درزندگیشان تجربه می‌کنند، برای اختلاسهای آینده آمادگی پیدا می‌کنند. از صحبت در مورد کیفیت و محتوای آموزش شرمنده‌ام. در مورد بند 5 هیچ حرفی برای گفتن ندارم. در مورد 6 اکنون در شهر کوچک کویری خود ما 1600 روستا با تانکر آبرسانی می‌شوند، و دیر نیست که مردم روستاها را خالی و مهاجرت کنند. بند 8 در مورد اشتغال کامل است و ما به سمت بیکاری شدید میل کرده‌ایم. بند 11 را می دانم که در مورد سکونتگاههای انسانی است که اکنون در تهران اجاره پشت بام برای برپایی چادر را شنیده‌ام و دو خانوار یک آپارتمان اجاره کرده را هم شنیده‌ام و امیدوارم راست نباشد. در موارد بعدی خودتان بنویسید که خیلی طولانی نشود.

من نمی دانم با این تیترها و با این پاسخهای دولتهای حال و گذشته ایران تا سال 2030 اصلا کسی مانده که حالا ما بخواهیم از طریق کتابخانه‌هایمان به آنها خدمات بدهیم؟ انشاءالله که مدیران زوودتر فکری به حال مردم عزیز ایران بکنند.

از اینجا به بعد مستقیما بیانیه ایفلا و راهکارهای توسعه پایدار در قبال هر یک از بندهای 17 گانه را تقدیم می‌کنم و بس، تا ببینید که مسئولیت کتابخانه‌ها چقدر می تواند سنگین باشد، به ویژه کتابخانه های عمومی و باید دید که سیاستگزاران وتصمیم‌سازان کتابخانه‌های عمومی در این موارد چه نقشه راهی دارند:

"چگونه کتابخانه ها از SDG ها پشتیبانی می کنند؟

کتابخانه‌های سراسر جهان طیف گسترده‌ای از محصولات و خدمات را ارائه می‌کنند که دستیابی به هر یک از اهداف توسعه پایدار را ارتقا می‌دهند.

 از ترویج سواد تا ارائه دسترسی رایگان به اطلاعات، کتابخانه‌ها فضاهای امن و دلپذیری در قلب جوامع هستند. آنها با پشتیبانی لازم و کارکنانی متعهد با درک عمیق از نیازهای محلی به میدان می‌آیند. کتابداران شمول و دربرگیری  دیجیتالی را از طریق دسترسی به فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT)، اتصال به اینترنت و مهارت ها پیش می برند. آنها نوآوری، خلاقیت و دسترسی به دانش جهان را برای نسل فعلی و آینده ترویج می کنند. همانطور که در کتابچه و جزوه ایفلا با عنوان "دسترسی و فرصت برای همه: چگونه کتابخانه ها به دستور کار 2030 سازمان ملل متحد کمک می کنند" و در گزارش "توسعه و دسترسی به اطلاعات (DA2I)" که با مشارکت TASCHA منتشر شده است، بیشتر فعالیت ها، پروژه ها و برنامه های ارائه شده توسط کتابخانه های سراسر جهان می توانند به یک یا چند SDG  مرتبط باشند[2]".

SDG 1 -  پایان دادن به فقر در همه اشکال آن در همه جا: کتابخانه ها فرصت‌هایی را برای مردم فراهم می‌کنند تا زندگی خود را بهبود بخشند و تصمیم‌گیری آگاهانه را پشتیبانی کنند. کتابخانه‌های سیار: کتاب، خدمات و دسترسی به اینترنت را در جوامع روستایی و دورافتاده در دسترس قرار می‌دهند و فرصت‌هایی را برای افرادی فراهم می‌کنند که بدون کمک کتابخانه ها  منزوی می‌شوند (انگار از جامعه طرد شده اند).

SDG 2 -  پایان دادن به گرسنگی، دستیابی به امنیت غذایی، تغذیه بهتر و ترویج کشاورزی پایدار: کتابخانه‌های کشاورزی دسترسی به تحقیقات و داده های مربوط به محصولات، اطلاعات بازار و روش‌های نوین کشاورزی را فراهم می‌کنند که به توسعه محصولات با کیفیت و پایدار کمک می‌کند. کتابخانه‌های عمومی و محلی همچنین سوادآموزی را ترویج می‌کنند، آموزش فناوری اطلاعات و ارتباطات، دسترسی به اطلاعات به زبان‌های محلی، و دروازه‌ای برای خدمات دولتی و بودجه برای جوامع روستایی و همچنین تقویت مشارکت‌ها برای پشتیبانی از توسعه محلی را در اختیار می‌گذارند.

SDG 3 -  تضمین زندگی سالم و ارتقای رفاه برای همه در تمام سنین: کتابخانه های پزشکی و کتابخانه های بیمارستانی دسترسی به تحقیقات پزشکی را فراهم می کنند و از بهبود نتایج بالینی و سلامت عمومی پشتیبانی می‌کنند. دسترسی عمومی به اطلاعات سلامت در همه کتابخانه ها به مردم کمک می کند تا سبک زندگی بهتری داشته باشند و سالم بمانند. کتابخانه های عمومی نقش کلیدی در ارائه اطلاعات بهداشتی به گروه های آسیب پذیر مانند مهاجران تازه رسیده، و افرادی که بی خانمانی را تجربه می‌کنند، دارند. خدماتی مانند: دسترسی به اطلاعات قابل اعتماد سلامت، توسعه مهارت های سواد سلامت، ارائه کمک در تحقیق و گرفتن بیمه درمانی مناسب و سازماندهی و شرکت در آموزش کمک های اولیه.

SDG 4 -  تضمین آموزش با کیفیت فراگیر و عادلانه و ارتقای فرصت های یادگیری مداوم (مادام العمر) برای همه: کتابخانه ها در قلب مدارس، دانشگاه ها و کالج ها در همه کشورهای جهان قرار دارند. همه کتابخانه‌ها از برنامه‌های سوادآموزی پشتیبانی کرده، و فضای امنی برای یادگیری فراهم می‌کنند، و از محققان برای دسترسی، کاربرد و استفاده مجدد از تحقیقات و داده‌ها برای ایجاد دانش جدید حمایت می‌کنند. کلاس‌های کامپیوتری عملی، پشتیبانی برنامه‌های بعد از مدرسه و برنامه‌هایی که به حوزه‌های موضوعی با میزان شکست بالا می‌پردازند، تنها چند نمونه از نحوه پاسخگویی کتابخانه‌ها به نیازهای محلی و اقدام برای بهبود آموزش هستند. کتابخانه ها همچنین به عنوان تسهیل کننده در جوامع خود عمل می‌کنند و مراکز یادگیری محلی را برای حمایت از یادگیری ایجاد می‌کنند.

SDG 5 -  دستیابی به برابری جنسیتی و توانمندسازی همه زنان و دختران: کتابخانه‌ها برنامه هایی را برای زنان و دختران ارائه می دهند تا به اطلاعات مربوط به حقوق و سلامت خود دسترسی داشته باشند. آنها همچنین برنامه های ICT و سوادآموزی و همچنین باشگاه‌های کدنویسی و آموزش کارآفرینی را برنامه ریزی و اجرا می‌کنند. کتابخانه‌ها محیط امنی را برای زنان فراهم می‌کنند تا بتوانند مطالعه کنند یا به یادگیری ادامه دهند، به رایانه و اینترنت دسترسی داشته باشند، آموزش فناوری ببینند یا با زنان دیگر صحبت کنند.

SDG 6 -  اطمینان از در دسترس بودن و مدیریت پایدار آب و فاضلاب برای همه: کتابخانه‌ها دسترسی عمومی به اطلاعات مربوط به آب و مصرف انرژی و بهداشت را فراهم می‌کنند. آنها دسترسی به تحقیقات و شواهد را برای سیاست گزاران و سازمان‌های توسعه‌ای فراهم می‌کنند تا از تخصیص موثر منابع به زیرساخت‌های آب پایدار و پروژه‌های بهداشتی حمایت کنند.

SDG 7 -  اطمینان از دسترسی به انرژی مقرون به صرفه، قابل اعتماد، پایدار و متنوع برای همه: بسیاری از کتابخانه‌های عمومی و اجتماعی در سراسر جهان تنها مکان‌هایی هستند که مردم می‌توانند به نور و برق برای مطالعه دسترسی مطمئن داشته باشند. کتابخانه‌ها و مراکز اطلاعات روستایی‌ می‌توانند رایانه‌های دسترسی عمومی را تامین کنند، که گاهی اوقات با پنل‌های خورشیدی یا ژنراتورها تغذیه می‌شوند و به مردم اجازه می‌دهند تا برای جلسات خود از این فضا استفاده کنند. افرادی که در خانه به کامپیوتر یا اینترنت دسترسی ندارند، به کتابخانه مراجعه می‌کنند تا آنها را بیابند، و همچنین کارکنان ماهر کتابخانه که می‌توانند به آنها کمک کنند تا رزومه خود را بنویسند، درخواست‌های آنلاین ارسال کنند، گواهی ها و مدارک تحصیلی را اسکن کنند و در کاریابی کمک موثری داشته باشند. برخی از کتابخانه‌ها باشگاه‌های کاریابی را برای به اشتراک گذاشتن نکات و منابع با دیگر جویندگان کار در همان منطقه ارائه می‌کنند.

SDG 9 -  ایجاد زیرساخت های انعطاف پذیر، ترویج صنعتی شدن فراگیر و پایدار و تقویت نوآوری: کتابخانه ها در قلب پژوهش، فناوری، نوآوری و زندگی دانشگاهی قرار دارند. آنها دسترسی به زیرساخت های تحقیقاتی، داده ها و اطلاعات با کیفیت را برای تقویت نوآوری و ارتقاء فردی و سازمانی  فراهم می‌کنند. برخی از کتابخانه ها مراکز رشد دارند که آموزش کارآفرینی و همچنین مشاوره حقوقی و مالی را برای کمک به کارآفرینان برای راه اندازی کسب و کار خود ارائه می دهند.

SDG 10 -  کاهش نابرابری در داخل و بین کشورها: دسترسی عادلانه به اطلاعات، آزادی بیان، آزادی اجتماعات، و حریم خصوصی برای استقلال افراد مهم است. کتابخانه ها با فراهم کردن فضاهای امن و مدنی برای همه، هم در مناطق شهری و هم روستایی در سراسر جهان، به کاهش نابرابری کمک می کنند. آنها مشارکت اجتماعی و مشارکت شهروندان را از طریق برنامه‌های محلی و مشارکت با سایر سازمان‌های جامعه مدنی و دولت‌های محلی تقویت می‌کنند. آنها راه نجاتی برای گروه های به حاشیه رانده شده هستند، که ممکن است برای دسترسی به اطلاعات و آشنایی با مهارتهای مختلف از افراد  پشتیبانی کنند.

SDG 11 -  شهرها و سکونتگاه‌های انسانی را فراگیر، ایمن، تاب‌آور و پایدار کنید: کتابخانه‌ها نقش اساسی در حفاظت و نگهداری از میراث مضبوط (مستند) ارزشمند، در همه اشکال، برای نسل‌های آینده دارند. کتابخانه فرهنگ جوامع محلی را تقویت می‌کند و از توسعه فراگیر و پایدار شهرها حمایت می نماید. کتابخانه ها در مرکز ابتکارات برای ترویج این امر هستند. کتابخانه‌ها با خدمات هدفمند برای دسترسی به آسیب‌پذیرترین گروه‌ها، فضای امنی را برای سالمندان فراهم می‌کنند و فرصت‌هایی را برای معاشرت و مشارکت در فعالیت‌های فرهنگی فراهم می‌سازند. کتابخانه‌ها همچنین فضایی دلپذیر برای مهاجران تازه، افرادی که بی‌خانمانی را تجربه می‌کنند و پناهندگانی هستند که با بسیاری از چالش‌های اجتماعی مختلف روبرو هستند.

SDG 12 -  اطمینان از مصرف پایدار و الگوهای تولید: کتابخانه‌ها نهادهای پایدار هستند. آنها منابع را در جوامع و در فراسوی مرزها به اشتراک می‌گذارند تا اطمینان حاصل شود که همه به اطلاعات دسترسی دارند. کتابخانه ها پیشگام اقتصاد اشتراک گذاری جدید هستند و انواع مواد را برای امانت ارائه می دهند (نه تنها کتاب، موسیقی، فیلم و انواع منابع اطلاعاتی، بلکه ابزارها، آلات موسیقی، لوازم خانگی و غیره) و در نتیجه در کاهش کربن نقش مهمی بازی می‌کنند. کتابخانه ها در آگاهی افراد و جامعه از ردپای محیط زیستی و تاثیر آن بر محیط زیست نقش حیاتی دارند.  کتابخانه‌هایی که دسترسی به چاپگرهای سه‌بعدی و مهارت‌های تولید دیجیتال را ارائه می‌دهند، به افراد اجازه می‌دهند تا خلاقیت خود را با استفاده از مواد بازیافتی گسترش دهند. این به افزایش آگاهی نسبت به مصرف و تولید پایدار کمک می کند.

SDG 13 -  اقدام فوری برای مبارزه با تغییرات آب و هوا و اثرات آن: کتابخانه ها نقش کلیدی در ارائه دسترسی به داده ها، تحقیقات و دانش قابل اعتماد ایفا می‌کنند که از تحقیقات آگاهانه و دسترسی عمومی به اطلاعات در مورد تغییرات آب و هوا پشتیبانی می‌نماید. آنها دسترسی بلندمدت به داده‌ها و اطلاعات محیطی را برای نسل‌های آینده از طریق استراتژی‌های حفاظت کامل که فراتر از سیاست‌های دولت‌ها است تضمین می‌کنند. مدارس و کتابخانه های عمومی به افزایش آگاهی نسل های جوان در مورد نیاز ضروری و حیاتی برای حفاظت از محیط زیست و همکاری با یکدیگر برای کاهش و سازگاری با اثرات تغییرات آب و هوا کمک می‌کنند.

SDG 14 -  حفظ و استفاده پایدار از اقیانوس‌ها، دریاها و منابع دریایی برای توسعه پایدار: کتابخانه‌ها با حفظ و دسترسی به داده‌ها و اطلاعات مربوط به استفاده پایدار از اقیانوس‌ها، دریاها و دیگر آب‌ها، شیوه‌های مناسب ماهیگیری، به تصمیم‌گیری کمک و از سیاستگزاری و مدیریت موثر منابع آب پشتیبانی می‌کنند.

SDG 15 -  حفاظت، بازیابی و ترویج استفاده پایدار از اکوسیستم‌های زمینی، مدیریت پایدار جنگل‌ها، مبارزه با بیابان‌زایی، توقف و معکوس کردن تخریب زمین و توقف از دست دادن تنوع زیستی: کتابخانه‌ها با ارائه دسترسی آزاد به داده‌ها و ادبیات تنوع زیستی، پژوهش در این حوزه را تقویت می‌کنند و به حفاظت از اکوسیستم‌های زمین کمک می‌کنند. کتابخانه‌های گیاه شناسی و جنگل به افزایش آگاهی نسل‌های جوان در مورد نیاز به احترام و حفاظت از طبیعت کمک می‌نمایند .

SDG 16 -  ترویج جوامع صلح آمیز و فراگیر برای توسعه پایدار، دسترسی به عدالت برای همه و ایجاد نهادهای موثر، پاسخگو و فراگیر در همه سطوح: کتابخانه ها منبع کلیدی اطلاعات برای عموم هستند. آنها همچنین برای آموزش و امکان بهره مندی شهروندان از این دسترسی آزاد مجهز شده‌اند. کتابخانه‌ها منبع اطلاعاتی قابل اعتمادی هستند، با کارکنان ماهر و متخصص که به افراد، مؤسسات و دولت‌ها کمک می‌کنند تا با یکدیگر ارتباط برقرار کنند، سازماندهی کنند، ساختار دهند و از اطلاعات به شیوه‌ای معنادار برای ارتقای توسعه اجتماعی و اقتصادی استفاده کنند.

SDG 17 -  تقویت ابزار اجرا و احیای مشارکت جهانی برای توسعه پایدار: کتابخانه‌ها در همه سطوح با نهادهای جامعه مدنی محلی، منطقه‌ای و ملی، دولت‌ها و سازمان‌ها و بخش خصوصی برای ارائه برنامه‌ها و خدمات مبتنی بر جامعه که شهروندان را درگیر و توانمند می‌سازد، مشارکت می‌کنند و به سهم خود، جوامع را تقویت می کنند.

 

عمرانی، سیدابراهیم.« ایفلا و اهداف 17 گانه توسعه سازمان ملل متحد: وظیفه کتابخانه های عمومی در توسعه بیشتر است». سخن هفته لیزنا، شماره 656، 30 مردادماه ۱۴۰۲.

 

-------------------------------------------------------------------------

[1][1] . https://www.un.org/sustainabledevelopment/sdg-publishers-compact /

[2] . https://www.ifla.org/wp-content/uploads/2019/05/assets/hq/topics/libraries-development/documents/sdg-storytelling-manual.pdf