نیشیدا کیتارو، افلاطون ژاپن معاصر است

به گزارش لیزنا - این کتاب در قالب شش فصل به بررسی مکتب کیوتو می‌پردازد که یگانه مکتب فلسفلی ژاپن در دوره معاصر است. نیشیدا کیتارو رهبر و پایه‌گذار ناخواسته این مکتب در نوشته‌های خود روح و تفکر عقلانی و منطقی غربی را با تفکر اشراقی و بودیستی شرقی درمی‌آمیزد و فلسفه‌ای در سطح فلسفه‌های حهانی همچون پدیدارشناسی، اگزیستانسیالیسم و... عرضه می‌کند. نیشیدا کیتارو را می‌توان «افلاطون ژاپن» دانست که در نقطه آغاز فلسفه ژاپن ایستاده است. نیشیدا در تمامی نوشته‌های خود تلاش کرد تا اندیشه‌ها و تکنیک‌های فلسفلی مغرب‌زمین را برای توصیف روح فرهنگ و اندیشه شرقی، مخصوصا فرهنگ ژاپنی، به کار بندد. به سخن دیگر، هدف نیشیدا این بود که نشان دهد چگونه می‌توان در قالب زبان و سبک تفکر فلسفی غربی اندیشه ژاپنی را توصیف کرد و سعی داشت شیوه ژاپنی بودن و اندیشیدن در باب جهان را در قالب مفاهیم فلسفلی بیان کند. در فصل اول و دوم ریشه‌های شرقی و غربی این مکتب بررسی شده است و فصل‌های بعدی به تشریح اندیشه‌های فلسفی نیشیدا کیتارو، نیشیتانی کیجی و تانابه هاجیمه اختصاص دارد. کلیدی‌ترین مفهوم در فلسفه تمامی فیلسوفان مکتب کیوتو مفهوم «نیستی» است که به زبان فلسفی تشریح شده است.

نویسنده کتاب در مقدمه آورده است: در ابتدا باید بگویم که «مکتب کیوتو جنبش فلسفی ژاپنی است که به دلیل ظهور آن در دانشگاه کیوتو به مکتب کیوتو مشهور شده است» وقتی ژاپن در عصر میجی درهای خود را به روی مدرنیته غرب باز کرد، متفکرانش نیز با علوم و به‌خصوص فلسفه غرب آشنا شدند. در این مکتب، فلسفه غرب با اندیشه‌های دینی و عرفانی آسیای شرقی به‌ویژه بودیسم و کنفوسیوس ادغام شده و به قالب و چارچوب نظام عقلانی و فلسفی درامده است. امروز به زعم برخی مفسران (مثل هایسینگ)، این مکتب همچون مکتبی فلسفی دوشادوش مکاتب بزرگ غربی مثل پدیدارشناسی عرض‌اندام می‌کند. اما فلسفه نیشیدا کیتارو، بنیان‌گذار این مکتب، هنوز مرجع و منبع الهام‌بخش فیلسوفان معاصر ژاپنی محسوب می‌شود. فیلسوفان این مکتب همگی شرقی‌اند؛ اما نباید نتیجه بگیریم که تفکر آن‌ها نیز کاملا شرقی است. از آن‌جا که تفکر فلسفی تمام مرزهای جغرافیایی را در می‌نوردد، ماهیت اندیشه فیلسوفان این مکتب نیز ترکیبی از اندیشه‌های فلسفی غربی و شرقی است. به سخن دیگر، «هرچند همه فیلسوفان این مکتب بودیست بودند، ولی هدفشان نه شرقی بود نه غربی بلکه هدف آنان تاسیس فلسفه جهانی بود». اما نیشیدا و همکاران او در کیوتو اعتراف می‌کردند که «فلسفه اساسا نه غربی است نه شرقی بلکه جهانی است» اما هیچ شکی وجود ندارد که نوشته‌های آن‌ها جایگاه فلسفه غرب را در ژاپن و جایگاه فلسفه ژاپن را در غرب متحول ساخت.

کتاب «مکتب کیوتو: آشنایی با فلسفه ژاپن» با قیمت ۱۷ هزار تومان و با شمارگان ۱۱ هزار نسخه به چاپ رسیده است.