کتاب «شب های بی ستاره» در قم نقد شد

به گزارش لیزنا روابط عمومی اداره کل کتابخانه های عمومی استان قم؛ نقد و بررسی کتاب «شب های بی ستاره» نوشته مرضیه نفری با حضور نویسنده کتاب و حجت الاسلام والمسلمین امیرعطاءاله جباری مدیرکل کتابخانه های عمومی و دیگر اهالی قلم و فرهنگ برگزار شد.

در آغاز این نشست معصومه میرابوطالبی منتقد اثر، بیان کرد: در نخستین خوانشم با داستان ارتباط برقرار کردم و برای دومین بار با علاقه و دقت بیشتر آن را مطالعه کردم و علت این علاقمندی هم ایجاد حس نوستالژی در مخاطب رمان است.

وی افزود: نقد اثر از ارزش کار نویسنده کم نمی کند بلکه هدف آن کمک به نویسنده برای رفع نواقص و کمبودها است؛ علاوه بر اینکه هر کتابی ارزش یک بار مطالعه را دارد.

 این منتقد اظهار داشت: این رمان نوجوان از دو منظر اندیشه و ساختار نقد می شود. به لحاظ اندیشه و از دیدگاه روانشناسی جنبه مثبت داستان دیده می شود که به آسیب های اجتماعی و فردی نوجوانان پرداخته است.

وی گفت: انتخاب «سوژه» رمان نیز بسیار عالی بود، سوژه ای که نویسندگان فعال در حوزه نوجوان کمتر به آن پرداخته اند، اما در این کتاب به آن توجه شده و ماجرای دختر نوجوانی را که دچار عشق شده، به زیبایی به تصویر می کشد.

میرابوطالبی گفت: عاملی که باعث شده نویسنده در بستر جنگ، آن را روایت کند، به نوعی تطهیر این عشق و ... است چرا که به لحاظ روانشناسی عشق نوجوانان انکار می شود. البته در آن زمان، جامعه در فضایی بسته قرار داشت و خط قرمزها نیز پررنگ تر بود به گونه ای که دختران حق صحبت با نامحرم را نداشتند چون از طریق همسایه ها و دوستان و ... هم رصد می شدند.  وی گفت: در «شب های بی ستاره» کسی به ستاره اهمیت نمی دهد و از این رو از او شخصیتی مضطرب، پرهیجان، پریشان و ناراحت و ... ساخته است.

این نویسنده و منتقد همچنین بیان کرد: از دیدگاه روانشناسی رفتارهای ستاره طبیعی می باشد که این نشانه ی رشد و سلامت روح و جسم و روان یک نوجوان است. روانشناسان در این حوزه معتقدند؛ نوجوانان باید در خانه، محیطی امن داشته باشند تا در مواقع بحرانی و حساس به آن پناه ببرند و برای شخصیت ستاره، راه پله مکانی امن بود. وی افزود: در این رمان، خانم فهیمی شخصیتی است که به ستاره کمک می کند تا به تعادل و تکامل برسد.

میرابوطالبی سپس به زبان و نثر داستان اشاره کرد و گفت: زبان داستان و لحن آن بسیار صمیمانه است و با سن شخصیت هماهنگی دارد، راوی داستان نوجوانی پرشور و هیجان است که در بخش هایی از داستان از نقشش خارج می شود و نویسنده به جای شخصیت داستان، صحبت می کند.

وی افزود: حس داستان به خوبی در فصل دوم بیان شده است.

این نویسنده و منتقد در ادامه اظهار داشت: در این سن نوجوانان از خانواده خود فاصله می گیرند و بیشتر با گروه همسالان و دوستان خود ارتباط برقرار می کنند و مطالبی که در داستان آورده شده، بیانگر حس مشترک بین نوجوان ها است. وی از نقدهای وارده به داستان را، «عدم شروعی موفق» عنوان کرد و گفت: شروع داستان از هیجان و تحرک کافی برخوردار نبود . اما صحنه سازی ها و شخصیت پردازی ها خوب توصیف شده ولی با این حال جای کار بیشتری دارد.

میرابوطالبی گفت: از ایراداتی که مرتبط با ناشر و ویراستار است؛ می توان به علامت تعجب، گیومه و ...، طرح روی جلد و انتخاب اسم رمان اشاره کرد.

وی در پایان گفت: نگارش این رمان، اثری بس ارزشمند و جدید بود چرا که به زندگی دختران دهه اول شصت پرداخته و ابعاد روانشناسی و جامعه شناسی آن را مورد بررسی قرار داده است.

در ادامه مرضیه نفری نویسنده اثر و مسئول کتابخانه آیت الله خامنه ای به خوانش بخشی از رمان «شب های بی ستاره» پرداخت. وی گفت: هدف اصلی من دغدغه نوجوانان و نویسندگی در حوزه جنگ و همچنین شهر مقدس قم بود و مشتاقم تا بدانم نوجوانان و جوانان عزیز با شخصیت اصلی داستان چگونه ارتباط برقرار کردند. وی گفت: در داستان حرف اضافه «که» را به وفور می بینیم که علت بکارگیری این واژه، تکه کلام مادر و ستاره است. ضمن اینکه وقتی در ادبیات فارسی در مورد زبان و گویش قمی تحقیق کنیم به این نتیجه می رسیم که در لهجه و لحن قمی های عزیز حرف اضافه «که» بسیار یافت می شود.

نفری همچنین بیان کرد: منطقه نیروگاه از مناطق پرجمعیت، تاثیرگذار و مهم در قم به شمار می رود از این رو  پس از تحقیق و مراحله اولیه، به فضاسازی آن پرداختم. برای نگارش این کتاب 40 کتاب در حوزه روانشناسی نوجوان را مطالعه کردم و کار نوشتن کتاب دو سال به طول انجامید.

 نفری سپس گفت: در این رمان با چند شخصیت نوجوان روبه رو هستیم، که ویژگی های منحصر به فرد خود را در برخورد با رویدادها دارند. وی در پایان، ضمن ابراز خرسندی از حضور نوجوانان و جوانان، از اداره کل کتابخانه های عمومی استان قم برای برگزاری این نقد تشکر کرد.   

در پایان حجت الاسلام والمسلمین جباری مدیرکل کتابخانه های عمومی استان به رسم یادبود با اهدای لوح سپاس از مرضیه نفری نویسنده اثر و معصومه میرابوطالبی منتقد کتاب تقدیر و تشکر کرد.