سخنرانی علمی «احساس، هیجان و عاطفه در بازیابی اطلاعات» برگزار شد

به گزارش لیزنا، دکتر بهزادی سخنرانی خود را با مقدمه ای در ارتباط با عوامل تأثیرگذار در تعامل انسان رایانه در هنگام بازیابی اطلاعات آغاز کرد.

وی از رویکردهای انسان محور و نظام محور به عنوان دو رویکرد در بازیابی اطلاعات یاد کرد و در ارتباط با رویکرد انسان محور عوامل روان شناختی مانند هیجان و عاطفه را تأثیرگذار دانست. به گفته وی مدل های دروین و ویلسن به عنوان اولین مدل های رفتار اطلاع یابی هستند که به بحث عواطف و احساس در بازیابی اطلاعات پرداخته اند اما تنها مدلی که در تمامی مراحل عواطف و احساسات را دخیل کرده است مدل کولثار است. در این مدل عوامل انسانی از حالت تشویش در ابتدا به آرامش خاطر در انتها کشیده می شود.

بهزادی در بخش بعدی 4 مفهوم احساس، هیجان، عاطفه و خلق و خو را تعریف کرد و افزود: شروع این چرخه از احساس است و سپس به سمت هیجان، از هیجان به عاطفه و در نهایت به خلق و خو ختم می شود. در این مسیر هر چه از سمت احساس به سمت خلق و خو رفته، از حالت ناپایداری کاسته و به حالت پایدار نزدیک می شود.

او سپس هیجان را به دو شاخه هیجانات اصلی و هیجانات فرعی تقسیم کرد و گفت: هیجانات اصلی همان واکنش نسبت به وقایع خارجی مانند شادی، غم، ترس، عصبانیت، تعجب و تنفر است؛ اما هیجانات فرعی، هیجان نسبت به سایر هیجان هاست. البته از نگاهی دیگر هیجان به دو دسته هیجان مثبت و منفی تقسیم می شود که چنانچه هیجان منفی کنترل نشود می تواند آسیب رسان باشد.

این عضو هیأت علمی  در بخش بعدی سخنرانی، بحث هیجان و رایانش هیجانی را در ارتباطات و به خصوص در ارتباط انسان با رایانه معرفی کرد. در رایانش هیجانی، نظام ها به نحوی طراحی می شوند که از روی واکنش های مختلف انسان، بتواند هیجانات افراد را درک کنند. به این منظور،  نظام از حس­گرهای مختلف استفاده و بعد از  دریافت علائم، آنها را ارزیابی می کند و نتیجه را به دو صورت حالت های اصلاحی و یا پیشنهادی به کاربر ارائه می دهند. به گفته ایشان، ارزیابی هیجانی می تواند به دو صورت پیوسته و ناپیوسته انجام می شود.

بخش بعدی به حالت های مختلف بروز هیجان اختصاص داشت که دکتر بهزادی آنها را به بخش های مختلفی مانند: حالات چهره، حرکات بدن، لحن صدا و کلام، بروز فیزیولوژیکی و عصبی، درجه حرارت بدن، تنفس، اندازه مردمک چشم، تعریق، ضربان قلب و فشار خون اشاره کرد که از دو روش خوداظهاری و تحلیل متخصص قابل جمع آوری است. در همین زمینه، وی نرم افزارهایی مانند emova, Affectiva, insight, Imotions  را معرفی کرد. در این بخش روش های القای هیجانی مانند موسیقی، فیلم، عکس، متن، دارو، رایحه های مختلف، جورچین، ابزارهای فیزیکی، واقعیت مجازی معرفی شدند.

در پایان جلسه نیز به سؤالات حاضران که از رشته های علم اطلاعات و دانش شناسی، روان شناسی، علوم تربیتی و انفورماتیک پزشکی بودند پاسخ داده شد.