داخلی
»مطالب کتابداری
»گزارش
سعی كنیم وطن فرهنگی تغییر كند، نه وطن جغرافیایی
به گزارش لیزنا، بر اساس اعلام رویداد فرهنگی، محمدسرور رجایی، دبیر ششمین همایش «روایت همدلی» در این مراسم با بیان اینكه ۱۰ سال از برگزاری نخستین سلسله برنامه‌های «روایت همدلی» توسط خانه ادبیات افغانستان می‌گذرد، هدف از اجرای این برنامه‌ها را ایجاد همدلی و دوستی بین مهاجرین افغانستان و شهروندان ایران اعلام کرد.
وی ادامه داد: ملت ایران میزبانی بودند كه در ۳۰ سال گذشته كنارشان بودیم؛ اما همیشه احساس می‌كردیم دیوار نامرئی بین ما و آنها وجود دارد. خوشحالیم كه این اتفاق در این سال‌ها رخ داده است و رسانه‌های بسیاری پا به میدان گذاشته‌اند. می‌خواهیم با این همایش این دیوار را فرو بریزیم.
رجایی با اشاره به نقش محوری رسانه‌ها در ارتباط سازی بین ایران و افغانستان گفت: باور ما این است كه همدلی‌ها بر سه محور هنر، تعهد و رسانه استوار است. مهاجران افغانستان هنر و تعهد داشته اند، اما رسانه نداشتند.
وی یادآور شد: امروز رسانه‌های بسیاری از دو ملت افغانستان و ایران پا به میدان گذاشته‌اند و توانمندی‌های مهاجران افغانستانی را به تصویر كشیده و می‌كشند. هنوز هم امیدواریم كه رسانه‌های بیشتری به میدان بیایند. هنوز بخشی از رسانه‌ها را می‌بینیم كه همدلی‌ها و هم‌زبانی‌های ما را تخریب می‌كنند. گاهی رسانه‌هایی که به آنها اعتماد می‌کنیم، به مهاجران افغانستان آسیب وارد می‌کند.
او در پایان سخنانش افغانستان و ایران را یک ملت خواند و برای روزی که مهاجران افغانستان به کشورشان باز گردند، ابراز امیدواری کرد.
همدلی كار دل است و تابع هیچ بخشنامه و معامله و قراردادی نیست
شوكت علی محمدی، رئیس كانون ادبی كلمه در قم، با بیان اینكه همدلی كار دل است و تابع هیچ بخشنامه و معامله و قراردادی نیست، اظهار كرد: بنابراین، همدلی مبتنی بر رضایت خاطر دو مجموعه انسانی است كه به دلیل تشكیل دولت‌های ملی، بین آنها مرز سیاسی كشیده شده است. مرز سیاسی نیز واقعیتی است كه باید آن را بپذیریم.
وی ادامه با اشاره به اینکه مطبوعات ایران و افغانستان نتوانستند همدلی و هم‌زبانی را حفظ كنند، گفت: مطبوعات آیینه واقعیت‌های ذهنی جامعه است. عده‌ای از وضعیت موجود مطبوعات ناراضی هستند و می‌گویند كه چرا مطبوعات وضعیت بهتری را نشان نمی‌دهند. واقعیت همانی است كه نشان داده می‌شود، این واقعیت هم ساخته ذهن جامعه رسانه‌ای است. فعلا این وضعیت وجود دارد و اگر بخواهد وضعیتی غیر از این را نشان دهد دروغ است. اگر ۴۰ یا ۵۰ سال بعد بخواهیم تاریخ وضعیت كشور را بررسی كنیم، باید ببینیم جایگاه پناهندگان افغانستانی كجا بوده است.
علی محمدی افزود: مطبوعات از دو جنس روایت می‌كند، یكی از آنها واقعیت ذهنی جامعه مطبوعاتی است. در ذهنیت جامعه مطبوعاتی عناصر منفی از مهاجران افغان شكل گرفته است. یكی از موارد جایگاه زبان است. در سریال چارخانه لهجه شرقی را به تمسخر كشیدند، به دلیل اینكه جامعه مطبوعات و رسانه‌ها، با واقعیت‌ها آشنایی ندارند، تصور می‌كنند، همه چیز در ایران خلاصه شده است. باید آگاه باشند و به این حقوق احترام بگذارند. باید تعارف‌ها را كنار بگذاریم و اگر می‌خواهیم از مولانا نام ببریم، بگوییم اندیشمند و شاعر فارسی زبان، نه شاعر ایرانی؛ تا هر جایی كه در كره زمین هر كس فارس زبان باشد به این شخصیت افتخار كند. باید به این ظرافت توجه كنیم و سعی كنیم وطن فرهنگی تغییر كند، نه وطن جغرافیایی.
رسانه‌های ایرانی باید خط قرمز را رعایت کنند
روح‌الله قاسمیان، دكترای روابط بین‌الملل از دانشگاه گیلان و سردبیر بخش افغانستان خبرگزاری فارس، به مقایسه فضای رسانه‌ای در افغانستان و ایران پرداخت.
قاسمیان با بیان اینکه برای رسانه‌های افغانستان هیچ حد و مرزی مشخص نشده است، گفت: این آزادی به رسانه‌های افغانستان آسیب زده است. این در حالی است که رسانه‌های ایران در چهارچوب ضوابط کار می‌کنند. آزادی در رسانه‌های افغانستان موجب جهت‌دهی آنها و حتی استفاده از ادبیات توهین‌آمیز شده است.
او در ادامه سخنانش گفت که برخی رسانه‌های ایرانی به دلیل آزادی و فقدان قانون، در تلاش برای کسب مجوز و تاسیس دفتر در افغانستان هستند.
قاسمیان با اشاره به اینکه تا کنون رسانه‌ای در افغانستان مسائل فرهنگی و تمدن این کشور را دنبال نکرده است، بیان کرد: در رسانه‌های افغانستان همواره موضوع‌های جنگ، ترور و خونریزی دنبال می‌شود. اصلا در این رسانه‌ها تمایلی به معرفی شخصیتی مانند مولانا که هویت فارسی‌زبانان است، دیده نمی‌شود.
این سردبیر یادآور شد که شایسته‌تر است، رسانه‌هایی که می‌خواهند در افغانستان آزادانه فعالیت کنند، مستقل باشند و از طرف کشوری مانند امریکا حمایت نشوند چون در این صورت به پایگاه خبری کشور حمایت کننده تبدیل خواهند شد.
قاسمیان برنامه وطن‌دان را با وجود مشکلاتی که دارد، برنامه‌ای مفید خواند که در صورت استفاده از نیروهای بومی، می‌تواند بهتر از آنچه اکنون تولید می‌کند، باشد.
وی با بیان اینکه تا کنون بیش از صد نفر نخبه افغانستانی در ایران معرفی شده است، به لزوم رعایت خط قرمزها توسط رسانه‌های ایرانی اشاره کرد و گفت: اگر قرار است سریال یا فیلمی در حوزه مهاجرین ساخته شود، باید از خود مهاجران نیز در ساخت آن استفاده شود. برای انجام فعایت در حوزه مهاجران باید با متخصصان این حوزه همکاری شود تا به روابط دو کشور صدمه وارد نشود.
قاسمیان با بیان اهمیت تعیین خط مشی برای لهجه و کلمات در رسانه، گفت: باید کلمات با بهترین تلفظ ادا شوند تا کدورتی میان ملت‌ها شکل نگیرد و از آنها برداشت سو نشود. اگر فیلم‌ها قرار است موجب خنده افراد شود، نباید بخشی از جامعه را برنجاند.
او استفاده از برخی اسامی افغانستانی در فیلم‌های ایرانی را دور از حقیقت این کشور بیان کرد و توضیح داد: در برخی از فیلم‌ها از اسامی مانند دوشنبه، شنبه یا جمعه و اسامی از این دست برای افراد افغانستانی استفاده می‌شود این در حالی است که در کشورمان این اسامی منسوخ هستند.
او در پایان سخنان خود به استفاده از شخصیت‌های افغانستانی برای بخش طنز یک پروژه اشاره کرد: کاری ممکن است برای بخشی از جامعه خنده‌دار باشد، ولی همه را خشنود نمی‌کند.
برای مهاجران افغانستان دفترچه قانون چاپ نشده است
محمدسرور مولایی، رئیس دانشگاه بامیان دو دوره جدید، نویسنده و پژوهشگر، سخنران بعدی بود. او بیش از ۵۰ سال است که در ایران زندگی می‌کند.
مولایی با بیان فقدان قوانین و مقررات تدوین شده برای افغانستانی‌هایی که به ایران مهاجرت می‌کنند، گفت: آیا در این سال‌ها برای مهاجران افغانستانی، دفترچه‌ای چاپ شده است تا آنان از قوانین و مقررات آگاه شوند؟ این کشور میزبان است که باید حدود مرز را تعیین کند. در این سال‌ها شاهد بودیم که برای یک اتفاق در نقاط مختلف ایران، تصمیم‌های گوناگون گرفته می‌شود.
او در توضیح اینکه در صورت وجود دفترچه‌ای برای قوانین، مهاجران افغانستانی می‌دانند که باید چگونه رفتار کنند، گفت: این درست است که تعداد مهاجران بی‌سواد افغانستانی به ایران زیاد است، ولی حتما در میان گروه‌های آنان افراد تحصیل کرده پیدا می‌شود تا بتواند فارسی را برای دیگران بخواند.
مولایی با اشاره به نقش رسانه‌ها در جلوگیری از بازگشت مهاجران افغانستانی به کشورشان، گفت: رسانه‌های ایران، تصویری از افغانستان به نمایش گذاشته است که کمتر مهاجری تمایل به بازگشت به کشورش را دارد. خطناک‌ترین عامل برای جهت دادن به مردم، رسانه‌هاست و بهترین عامل هم رسانه‌ها هستند.
او با طرح پرسشی به سخنان خود پایان داد: چرا هنوز روشن‌فکران ایران مسائل مهاجران افغانستان را رسانه‌ای نکرده اند؟
باید در دو سطح اصلاح قانون و اصلاح نگرش فعالیت کرد
مجتبی نوروزی دكترای مطالعات منطقه‌ای با گرایش خاورمیانه از دانشگاه تهران، مدیر گروه آسیا و اقیانوسیه و رایزن امور فرهنگی افغانستان و ایران با بیان اینکه باید بین حاکمیت و مسئولان حکومتی تفکیک قائل شد، سخنان خود را شروع کرد.
نوروزی با اشاره به اینکه نمی‌توان در ایران زندگی کرد و توقع استاندارهای اروپایی داشت،گفت: با توجه به استانداردهای ایران و حجم ورود مهاجران افغانستانی، نحوه ورود به ایران، پراکندگی آنها و فقدان اطلاعات درباره آنها نمی‌توان انتظار بیش از این را از مسئولان ایران داشت.
او افزود: مهاجران افغانستانی باید توجه کنند که در ایران مانند کشورهای اروپایی اردوگاه نداریم. وقتی مواردی را در ایران می‌پذیریم باید الزاماتش را هم بپذیریم. باید در دو سطح اصلاح قانون و اصلاح نگرش فعالیت کرد. اصلاح نگرش بدون رفع ضعف‌های قانونی ممکن نیست. اصلاح نگرش نسبت به اصلاح قانون در اولویت است.
خودی خود را به ایرانی‌ها بشناسانیم
محمدی در ادامه برنامه به نادیده گرفته شدن نیازهای روحی و روانی مهاجران افغانستانی در ایران اشاره کرد.
او با بیان اینکه جامعه هدف مسئولان در ایران، شهروندان ایرانی هستند، گفت: به نیازهای علمی و شغلی مهاجران افغانستان در ایران پاسخ داده می‌شود در حالی که نیازهای روحی و روانی آنها مغفول مانده است.
قاسمیان گام نخست در برقراری ارتباط افغانستان و ایران را در برقراری روابط دو سویه دانست و اظهار داشت: لازم است تا گروه‌های رسانه‌ای در دو کشور حضور یابند بدین شکل نگرش آنها از کشورهای یکدیگر تغییر خواهد کرد. در بحث مهاجران در ایران از کاه، کوه می‌سازند.
او با اشاره به حادثه پلاسکو، نمونه‌ای از نقش رسانه‌ها در پخش خبرها را عنوان کرد و گفت: در انتشار اخبار در رابطه با پلاسکو، رسانه‌های افغانستان اعلام کرد که در این حادثه به افغانستانی‌هایی که در ساختمان حضور داشتند، کمک نشد و آنها همواره نادیده گرفته شدند. رسانه‌های ایران هم بیان کرد، خانواده‌های افغانستانی از اعلام هویت فرد مفقود، خودداری می‌کنند.
مولایی آخرین سخنران این نشست بود، او گفت: به افغانستانی‌ها گفته ام که توقع زیادی از کشور میزبان دارند، برای رفتار بهتر لازم است تا ابتدا خودی خود را به ایرانی‌ها بشناسانیم چون در ایران گوش شنوا وجود دارد.
در ادامه شاعران افغانستانی، شعرهای خود را برای حضار خواندند.
۱. از توهین به افراد، قومیت‌ها و نژاد‌ها خودداری کرده و از تمسخر دیگران بپرهیزید و از اتهام‌زنی به دیگران خودداری نمائید.
۲.از آنجا که پیام‌ها با نام شما منتشر خواهد شد، بهتر است با ارسال نام واقعی و ایمیل خود لیزنا را در شکل دهی بهتر بحث یاری نمایید.
۳. از به کار بردن نام افراد (حقیقی یا حقوقی)، سازمان‌ها، نهادهای عمومی و خصوصی خودداری فرمائید.
۴. از ارسال پیام های تکراری که دیگر مخاطبان آن را ارسال کرده اند خودداری نمائید.
۵. حتی الامکان از ارسال مطالب با زبانی غیر از فارسی خودداری نمائید.