جشنواره پایتخت کتاب و روستاها و عشایر دوستدار کتاب برگزار شد

به گزارش خبرنگار لیزنا، مراسم پایانی سومین جشنواره پایتخت کتاب ایران و روستاها و عشایر دوستدار کتاب روز دوشنبه، دوم اسفندماه، در تالار وحدت برگزار شد.

هیات داوران پس از بررسی طرح‌های شهرهای بوشهر، اصفهان، اِوَز،  برازجان، تبریز، تفت، دزفول، دَمَق، زرند، کاشان، رفسنجان، کنگان، شبانکاره، شهرری‌، شهرضا، شهرکرد، شیراز، لاهیجان‌، ورامین و یزد، شهر بوشهر را به عنوان پایتخت کتاب ایران معرفی کرد.

در این مراسم هیات داوران این شهر را به‌دلیل برنامه‌های نوآورانه، مشارکت‌جویانه و منسجم، استفاده از ظرفیت‌های صنعتی، فرهنگی و هنری در تدوین برنامه‌های ویژه پایتخت کتاب ایران و حمایت از طرح‌های ترویج کتابخوانی به‌عنوان سومین پایتخت کتاب ایران معرفی نمود و لوح تقدیر وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، لوح تقدیر کمیسیون ملی یونسکو  و همچنین مبلغ ۳۰۰ میلیون ریال جایزه نقدی و ۱۰۰ میلیون ریال حواله کتاب برای این شهر به مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی و شهردار بوشهر اهدا شد.

همچنین شهرهای شهرکرد، کاشان، اوز و زرند به عنوان شهریهای خلاق در ترویج کتابخوانی معرفی شدند و لوح ویژه وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و کمیسیون ملی یونسکو را دریافت کردند.

احمد مسجدجامعی، محمود آموزگار، سیدمحمد بهشتی، سیدعباس صالحی، علیرضا مختارپور، عباس کرخی و عبدالمهدی مستکین، اعضای هیأت داوران سومین دوره طرح انتخاب پایتخت کتاب ایران را تشکیل داده بودند.

در این مراسم روستای شمسی از شهرستان اشکریز یزد به عنوان برگزیده برگزیدان روستاهای دوستدار کتاب معرفی و لوح تقدیر ویژه وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و کمیسیون ملی یونسکو در بخش روستاهای دوستدار کتاب به این روستا اهدا شد.

روستاهای «فهلیان» از نورآباد ممسنی استان فارس، «علوی» از نیاسر استان اصفهان، «خواجه جمالی» از نی‌یز استان فارس، «سردوش» از مریوان استان کردستان، «گَزیر» از بندر لنگه استان هرمزگان، «رئیس‌آباد» از ابرکوه استان یزد، «درازی» از دشتی استان بوشهر، «طبر» از جاجرم استان خراسان شمالی، «قُباق تپه» از کبودرآهنگ استان همدان و «فرّخ‌آباد» از فردیس استان البرز نیز به‌عنوان روستاهای دوستدار کتاب کشور معرفی شدند و  لوح تقدیر وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به همراه مبلغ ۱۰۰ میلیون ریال حواله کتاب، ۵۰ میلیون ریال جایزه نقدی توسط معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مبلغ ۵۰ میلیون ریال جایزه نقدی از سوی نهاد کتابخانه‌های عمومی‌، مبلغ ۵۰ میلیون ریال از سوی سازمان ‌شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور و مبلغ ۵۰ میلیون ریال از سوی کانون‌های عالی فرهنگی- هنری مساجد را دریافت کردند.

ندا موحدی‌پور، مرضیه مرآت‌نیا، بهروز فتحی، رضا برزگر، اسماعیل جانعلی‌پور، حمید عبداللهیان، فریبرز خسروی، حجت‌الله غلامعلی، عبدالمهدی مستکین، روح‌الله منوچهری و سیدابوالفضل هاشمی هیأت داوران روستاهای دوستدار کتاب بودند.

این جوایز با حضور سیدرضا صالحی امیری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، سیدعباس صالحی معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی؛ نصیری قیداری مدیر کل یونسکو؛ علیرضا مختارپور دبیرکل نهاد کتابخانه‌های کشور و علی‌اصغر سیدآبادی دبیر برنامه به برندگان این جشنواره اهدا شد.

هیچ توجیهی برای کتاب نخواندن نداریم

سیدرضا صالحی امیری وزریر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این مراسم گفت: امروز صحنه زیبایی را خلق کردید که برای من جذاب و دلنشین است. امروز این سالن و این جمعیت نماد ایران کوچک است. امروز همه افراد از همه نژاد و قوم و مذهب اینجا جمع شده‌ایم. درود بر شرف و مرام و اخلاق شما. امیدوارم این حرکت که یک رقابت سالم و سازنده است منشا تحولات بزرگ برای این کشور شود. اگر بناست در این سرزمین اتفاقی شکل بگیرد باید از فرهنک و انسان شکل بگیرد.

او همچنین اظهار کرد: اگر من بخواهم قضاوت کنم همه شما منتخب هستید. مگر می‌شود کسی کارش فرهنگ باشد ولی منتخب فرهنگ نباشد. ولی این عرف جشنواره است که فقط یکی معرفی می‌شود.

او با بیان اینکه به شدت تحت تاثیر قرار گرفته است گفت: از همه جشنواره‌های ما جذاب‌تر بود. جشنواره‌های دیگری که برگزار کردیم پر زرق و برق بود ولی این جشنواره مردمی‌تر است.  امروز یک حرکت بزرگ در سطح کشور آغاز شده و معاونت فرهنگی قدم‌های بزرگی برداشته است. نهاد کتابخانه‌های عمومی ما تلاش می‌کند کتاب را به کل کشور برساند. امور مساجد ما با بیش از ۱۲ هزار کتابخانه تلاش می‌کند موجی را در مسجد و مسجدی‌ها برای کتابخوانی ایجاد کند.

صالحی امیری افزود: ان‌شاءالله بتوانیم ساز و کاری پیدا کنیم که بیش از یک شهر پایتخت و بیش از یک روستا را انتخاب و فعال کنیم.

وزیر ارشاد با اشاره به رونمایی چهار کتاب در اهواز که رهبری بر آن‌ها تفریظ نوشته‌اند گفت: شما شاهد بوده‌اید که رهبری برای کتاب تقریظ می‌نویسند. این نشان از اهمیت حوزه کتاب است. باید تلاش کنیم الگوی بزرگ این کشور را که رهبری است به همه شهرها و روستاها و خانواده‌ها معرفی کنیم.

او با بیان اینکه هیچ توجیهی برای کتاب نخواندن نیست گفت: امروز در یک موج وحدت‌آمیز برای کتاب قرار داریم.  اگر قرار باشد در این کشور اتفاقی بیافتد، توسعه ملی از فرهنگ و انسان فرهنگی آغاز می‌شود. توسعه از اقتصاد و سیاست نخواهد بود بلکه از فرهنگ خواهد بود. در غرب توسعه را رشد معرفی کردند. رشد منجر به شکاف اجتماعی، افزایش شکاف طبقاتی، و آسیب‌های اجتماعی شد. تلاش کردند رفاه را جایگزین کنند اما باز هم شکاف طبقاتی و آسیب‌های اجتماعی بیشترشد. الگوی اصلی توسعه، توسعه انسانی و فرهنگی است و آغاز توسعه انسانی، کتاب و کتابخوانی است. تا انسان ساخته نشود جامعه ساخته نمی‌شود. این سخن امام است. انسان ساخته نمی‌شود تا کتاب‌خوانی  گسترده شود. از همه دستگاه‌ها تقدیر می‌کنم. از نهاد کتابخانه‌های عمومی، از امور مساجد، از وزارت کشور، از همه شهرداری‌ها و همه کسانی که کمک کردند.

او با اشاره به انتخاب بوشهر به عنوان پایتخت کتاب ایران، گفت: بوشهر خود یک ایران کوچک است. بوشهر همه زیبایی‌ها را در خود جمع کرده است. مردمانی نجیب، سختکوش، فرهیخته و با فرهنگ. ما به بوشهری‌های عزیز افتخار می‌کنیم. بوشهر تکه‌ای از ایران اسلامی است. بوشهر پایتخت کتاب ایران اسلامی است.

وی مردم اوز را مردمی نجیب که همیشه در حمایت از منافع ملی حرکت می‌کنند، و دارای تاریخی پر افتخار توصیف کرد. تاریخ شهر کاشان را نیازمند چندین ساعت صحبت عنوان کرد، زرند را دارای تاریخی بزرگ دانست و البرز را ایران کوچک نامید.

ترویج کتاب ترویج همه یافته‌ها و فضیلت‌ها و دانش‌ها و تجربه‌های بشر است

علی‌اصغر سیدآبادی دبیر رویدادهای ترویج کتابخوانی در سخنانی به جای گزارش رسمی روایتی شخصی از این دو رویداد را ارائه کرد.

سیدآبادی ضمن تشکر از حمایت‌های سیدعباس صالحی گفت: روز نخستی که ایده انتخاب پایتخت کتاب و روستاهای دوستدار کتاب را ارائه کردیم، کسی باور نمی‌کرد این حرکت با چنین استقبالی روبه‌رو شده و به پویشی مردمی در شهرها برای کتابخوانی منجر شود. آن روزها مدام در برابر این پرسش قرار داشتیم که مگر چند شهر داریم که شایستگی پایتخت کتاب شدن را داشته باشد؟ آیا اصلا شهرها استقبال خواهند کرد؟  آیا  حداقل ۱۰-۲۰ روستا در این جشنواره شرکت خواهند کرد؟ آیا بهتر نیست برای اینکه تعداد شهرها و روستاهایی که شرکت می‌کنند بیشتر شود، به جای پایتخت کتاب، پایتخت فرهنگی و به جای روستای دوستدار کتاب، روستای دوستدار فرهنگ انتخاب کنیم که شامل همه چیز باشد‌؟

سیدآبادی در توضیح دلایل انتخاب کتاب به جای فرهنگ گفت: کتاب در دسترس‌ترین عنصر فرهنگی در همه شهرها و روستاهاست و هم اینکه باسابقه‌ترین رسانه و تنها رسانه‌ای است که با همه میراث بشر پیوند دارد و ترویج کتاب ترویج همه یافته‌ها و فضیلت‌ها و دانش‌ها و تجربه‌های بشر است. هر رشته علمی و فرهنگی و هنری آثارش در کتاب به دیگران منتقل شده است و ترویج کتابخوانی همزمان می‌تواند ترویج معرفت دینی و فضایل اخلاقی و صنعت و کشاوزی و هنر و غیره باشد.

مدیرکل دفتر مطالعات و برنامه ریزی فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه گفت: پس از اعلام فراخوان تماس از روستاها شروع شد. روستایی را سراغ داشتیم که پس از اعلام فراخوان خانه خالی یکی از اهالی را کتابخانه کردند. پس از نخستین سال برگزاری در مناطقی که یک روستا برگزیده شده بود، فعالیت‌های کتابخوانی و کتابخانه‌ای افزایش پیدا کرد و امسال خوشحالیم که روستاها و آبادی‌ها و عشایر  از چهارگوشه ایران رنگارنگ در جشنواره شرکت کرده‌اند.

وی پیچیدگی‌های موجود پیش روی طرح انتخاب پایتخت کتاب  را بیشتر از روستاهای دوستدار کتاب توصیف کرد و افزود: در الگوی طراحی‌شده، پرونده شهر باید به صورت مشارکتی و گروهی و با حضور نمایندگان دستگاه های دولتی و عمومی و تشکل‌های نشر و قلم و کتابفروشان و غیره تدوین می‌شد و در نهایت رییس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی به نمایندگی از دستگاه‌های دولتی و شهردار به نمایندگی از نهادهای مردمی و عمومی آن را امضا و ارسال می‌کردند، اما این کار آسانی نبود و اختلاف سلیقه‌ها و گرایش‌های مختلف در برخی از شهرها مانع می‌شد.

دبیر رویدادهای ترویج کتابخوانی این طرح را تمرینی برای گفت‌وگو توصیف کرد که می‌تواند در کل کشور اجرا شود.

سیدآبادی گفت: وقتی فراخوان اولین دوره انتخاب پایتخت کتاب و روستاهای دوستدار کتاب را منتشر کردیم، همه آن سوال‌ها باعث ایجاد نگرانی در ما شد که ما را به شک انداخت. راهش این بود که تلفن را برداریم و به مدیران شهرها زنگ بزنیم تا قانعشان کنیم که در این رقابت حضور داشته باشند. تلفن‌ها نگران‌ترمان کرد. آن اعتماد به نفسی که یک شهر کوچک در گوشه‌‌ای از ایران سودای دستیابی به عنوان پایتخت کتاب را داشته باشد، نبود. تازه وقتی مدیر فرهنگی شهر راضی می‌شد، راضی کردن شهردار و دیگر مدیران شهر کار آسانی نبود.

وی افزود: در یکی از همان اولین تماس‌ها مدیر یکی از شهرها که بعد پایتخت شد، گفت: آیا با بودجه سالانه ۱۴ میلیون تومان شرکت کردن در چنین رقابتی خنده‌دار نیست؟ البته آن روز خنده‌دار بود، اما آن شهر آن سال شرکت کرد و درست دو شب مانده به اعلام نتایج همان مدیر تلفن زد که از نتیجه چه خبر؟ گفتم این تلفنت خنده‌دار نیست؟ خندید و گفت: من جایزه‌ام را برده‌ام! او ۲۰ برابر بودجه سالانه‌اش تفاهم‌نامه و توافق‌نامه درباره کتابخوانی با دستگاه‌های شهر خود امضا کرده بود و سال بعد که برای بازدید رفتیم بسیاری از برنامه‌ها عملیاتی شده بودند.

او  با بیان اینکه زمان مرور اسامی ۱۰۲ شهر شرکت‌کننده نام برخی از شهرها را نشنیده بودیم افزود: در میان آن نام‌های ناشناس شهرهایی بودند که تازه شهر شده بودند. حالا که ۲۰ شهر نامزد نهایی را نگاه می‌کنیم، شهرهایی را می‌بینیم که هنوز اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی ندارند، اما همه نهادها و دستگاه‌های عمومی و دولتی و غیردولتی برای ترویج کتابخوانی بسیج شده‌اند. این شهرهای کوچک با اعتماد به نفس به رقابت با کلان شهرها آمده‌اند و گاهی پیش افتاده‌اند،

دبیر جشنواره اساس کار در انتخاب پایتخت کتاب ایران را کارجمعی و مشارکت دولت و بخش‌های غیردولتی و ایده‌های ابتکاری و نو استوار عنوان کرد.

سیدآبادی در مورد میزان اثرگذاری انتخاب پایتخت کتاب ایران گفت: امسال برای ارزیابی فعالیت‌های ترویج کتابخوانی در نیشابور گزارشی تهیه  شد و در آن فعالیت‌ها بر اساس برنامه‌ها سنجیده شد و نتیجه آن حاکی از موفقیت نسبی نیشابور در اجرای برنامه‌ها بود. بخشی از این ارزیابی نیز سنجش تاثیر پایتخت کتاب در ترویج کتابخوانی نیشابور بود. برای این موضوع سفارش کتاب از توزیع‌کنندگان، میزان فروش نمایشگاه کتاب  و همچنین میزان امانت کتاب در کتابخانه‌های عمومی نیشابور مورد ارزیابی قرار گرفت. بر اساس گزارش موسسه نمایشگاه های فرهنگی فروش نمایشگاه کتاب در نیشابور با برخی از مراکز استان مانند ارومیه، زنجان، گرگان و شهرکرد برابر و مبلغ ۸ میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال بود. نمایشگاه کتاب در نیشابور یکی از دستاوردهای انتخاب این شهر به عنوان پایتخت بود و معمولا فروش نمایشگاهی بر فروش کتابفروشی‌ها تاثیر منفی می‌گذارد، اما بر اساس گزارش تعاونی توزیع‌کنندگان سفارش کتاب از مراکز توزیع کتاب در سال ۱۳۹۵ نسبت به سال ۱۳۹۴ افزایش فروش داشته است.

وی افزود: در حوزه کتاب کودک و نوجوان میزان خرید کتاب از مراکز توزیع کتاب توسط کتابفروشی‌های نیشابور ۶۷ درصد افزایش و کتاب‌های عمومی بزرگسال ۲۱ درصد افزایش داشته است. بدیهی است که آمار مراکز توزیع بازار طبیعی و مردمی کتاب را دربرمی‌گیرد و شامل مراکز دولتی و کتابخانه ها نمی‌شود. همچنین بنا بر آمار کتابخانه‌های عمومی نیشابور میزان امانت کتاب نسبت به سال گذشته بیش از ۲۵ درصد افزایش داشته است.

سیدآبادی ایجاد ارتباطات شبکه‌ای بین شهرها و روستاهای دوستدار کتاب را به عنوان اتفاقی مبارک توصیف کرد و افزود: این ارتباطات از همان دوره اول در قالب گروه‌های ارتباطی غیر رسمی شکل گرفت، اما از سال گذشته پیشنهاد شد که این شبکه‌های غیررسمی رسمیت یابند و مقدمات راه‌اندازی شبکه شهرهای دوستدار کتاب و شبکه گروه‌های ترویج کتابخوانی فراهم شد. این سه شبکه بر اساس طرحی که آماده شده در قالب یک ستاد هماهنگی فعالیت خواهند کرد و امیدواریم با تشکیل این ستاد برگزاری این رویدادها نیز توسط آن ادامه یابد.

گزارشی از طرح‌های دومین پایتخت کتاب ایران

هادی مسلمی شهردار نیشابور در سخنانی گزارشی از اجرای طرح‌ها و برنامه‌های این شهر در سال گذشته ارائه داد.

مسلمی در توصیف نیشابور، با اشاره بر ثبت این شهر در شبکه میراث معنوی جهان در سازمان یونسکو در سال 1389 گفت: نام و نشان نیشابور از گذشته تاکنون در ذهن و زبان ایرانیان نامی باشکوه است که با نشان‌های فرهنگی و هنری غنی بوده است و در جهان نیز شناخته شده است.

او افزود: به گواهی هیئت‌داوران و کارشناسان، آنچه باعث شد نیشابور پایتخت کتاب ایران شود، حضور فعال نهادهای مردمی، تشکل‌های مدنی و صنایع در کنار نهادهای دولتی و عمومی در ترویج کتاب‌خوانی بود.

وی ادامه داد: نخستین پارلمان زنان در نیشابور تشکیل شد که در کنار پیگیری مطالبات زنان و دختران، در ترویج کتابخوانی نیز فعال است. تشکیل شبکه نهادهای فعال در ترویج کتاب‌خوانی که با نام نمادین سیمرغ که ۳۰ انجمن کتاب‌خوانی در اقشار و فضاهای مختلف را با همین عنوان در حوزه کتاب‌خوانی زیر چتر خود دارد یکی دیگر از این فعالیت‌هاست. از دو سال پیش در نیشابور موجی مبارک راه افتاده است که همه نهادها و دستگاه‌ها در حرکتی منسجم و هم‌افزا، ترویج کتابخوانی را به‌عنوان راهی برای توسعه و پیشرفت شهر دنبال می‌کنند. شهرداری، اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی، نهاد کتابخانه‌های عمومی، آموزش‌وپرورش، انجمن‌ها و نهادهای غیردولتی، صنایع، دانشگاه‌ها و مدارس و خوشبختانه از امسال روستاها به این موج عظیم پیوسته‌اند، موجی که محدود به امسال و سال آینده نخواهد بود و تا سال‌های سال ادامه خواهد یافت.

در ادامه شهردار نیشابور در گزارشی اطلاع‌رسانی در سطح وسیع جهت یک انگیزش و انقلاب کتاب‌خوانی در سطح دانش‌آموزی، دیوارنویسی‌های گسترده بر مبنای کتاب و کتابخوانی،آغاز به کار انجمن کتاب سیمرغ با ۳۰ موضوع کتاب‌خوانی و ترغیب عموم به مطالعه، برگزاری بزرگ‌ترین میز مطالعه جهان برای عموم مردم و استقبال آنان، اجرای طرح کوله‌پشتی کتاب امانت در بوستان‌ها، تشویقی کتابخوانان زندانی در تخفیف مجازات، پاداش به کارکنان کتابخوان بیمه تأمین اجتماعی، حمایت صنایع و کارخانه‌ها از فرهنگ کتاب‌خوانی چون شرکت گرینه، برگزاری مسابقات تا سیمرغ ویژه حفظ غزلیات عطار ویژه نوجوانان، برگزاری مسابقات چله چارانه در قالب حفظ چهل رباعی از خیام در سطح پیش دبستانی تا دوره دوم ابتدایی، به رسمیت شناختن فعالیت‌های گسترده و همه جانبه انجمن کودک ونوجوان سیمرغ با بیش از ۷۰ برنامه در سطح گسترده، اهدای بیش از یک میلیار ریال کتاب به روستاها، تقدیر از خبرنگاران کتابخوان، برگزاری هجدهمین نمایشگاه ملی ناشران، تقدیر از نابینایان کتابخوان، برگزاری کارگاه‌های مربیان باشگاه‌های کودک و نوجوان با همکاری انجمن کودک و نوجوان و سازمان سما نیشابور، نشست مدیران فرهنگی سراسر کشور، نصب المان‌های کتاب در سطح شهر، اجرای طرح زنگ کتاب در مدارس، برگزاری مسابقات کتاب‌خوانی ازدر سنین مختلف، تعامل کلیه سازمانها و نهادهای دولتی و غیردولتی در انقلاب کتاب و کتاب‌خوانی شهرستان خصوصاً انقلاب کتاب کودک، راه‌اندازی بوستان‌های کتاب، طرح صبحانه با کتاب ادارات و نهادها، طرح تراکت‌های منوی کتاب در رستوران‌ها و غیره، اتوبوس کتاب و ایستگاه‌های مطالعه، طرح کتاب در سبد خانوار، طرح یک روز با کتابفروش، طرح گنج خاطرات سالمندان از کتاب و کتابخوانی، طرح جاگذاشتن کتاب، طرح و اجرای مطالعه مهاجر نشین‌ها، برافراختن پرچم کتاب در کنار پرچم ایران در زنگ صبحگاه مدارس و زنگ صبحگاه پادگان‌ها، پرداخت اضافه کار در ازای کتاب‌خوانی به کارگران به میزان یک ساعت در روز در کارخانه لنیات گرینه و کارخانه صنعت شرق و اداره تأمین اجتماعی، راه اندازی ایستگاه کتاب در مسیرهای پرتردد، قرار دادن میز مطالعه در سالن انتظار ادارات و نهادهای عمومی، راه‌اندازی ایستگاه‌های کتاب مجازی برای مطالعه کتاب‌های الکترونیک، راه اندازی پیک کتاب برای سالمندان و ناتوانان، قرار دادن قفسه کتاب در اتوبوس شهری و حمل‌ونقل عمومی، راه‌اندازی کتابخانه‌های اتوبوسی با استفاده از اتوبوس‌های خارج شده از ناوگان حمل و نقل عمومی، تور اهدای کتاب در روستاها و حاشیه شهرها، نصب المان‌های شهری با محوریّت کتاب: مانند نقاشی دیواری، مجسمه‌ها و غیره، اختصاص فضای رایگان به تبلیغات محیطی کتاب در سطح شهر: بیلبوردها و غیره، خوش‌نویسی آثار خیّام، عطّار و غیره و نصب در اعلان‌های شهری، نقاشی آثار بزرگان عرصه‌ی فرهنگ و ادب به ویژه نویسندگان با همکاری انجمن هنرهای تجسّمی و دانشگاه هنر، تخفیف عوارض شهرداری برای کتابفروشی‌ها،‌ ناشران و مراکز توزیع، ارائه تسهیلات لازم مانند زمین‌های مناسب برای تأسیس و توسعه کتابفروشی‌ها، تجهیز و راه‌اندازی چهارشنبه بازار کتاب برای مبادله کتابهای دست دوم، جوایز ادبی و جشنواره‌های مختلف چون جایز عطار و خیام و فضل بن شاذان، سیمرغ طلایی کودک ونوجوان، شفیعی کدکنی و  غیره را از جمله اقداماتی این شهر به عنوان دومین پایتخت کتاب ایران برشمرد.

مسلمی در توضیح مشکلات اجرایی شدن این طرح گفت: یکی از مشکلات کتاب‌خوانی در شهرهایی مانند نیشابور در دسترس نبودن کتاب برای عموم مردم است. این برنامه با در دسترس قرار دادن کتاب به خصوص در مناطق محروم ضمن افزایش میزان کتاب‌خوانی به تاثیرات اجتماعی کتاب‌خوانی مطابق اهداف برنامه نیشابور برای پایتختی کتاب نیز چشم دارد. اجرای مجموعه فعالیت‌هایی که ذیل این برنامه تعریف شده، نیازمند فراهم آوردن امکانات و زیرساخت‌هایی است که شهرداری نیشابور و اداره کتابخانه‌های عمومی نیشابور آن را فراهم می‌کنند، اما در اجرای آن تشکل‌های مردمی فعالیت دارند. مهم‌ترین ذی نفعان این برنامه مردم کتابخوان در مناطق محروم شهر هستند، اما به طور غیر مستقیم برای ناشران و کتابفروشان و مراکز توزیع و به تبع آن مولفان نیز به دلیل اینکه باعث خرید و توزیع کتاب می‌شود، مفید خواهد بود.

مردم ایران ملتی شفاهی نیستند

سیدمحمد بهشتی در سخنان خود گفت: در دوره جدید دچار یک پیش‌فرضی شده‌ایم که ایرانی‌ها حافظه تاریخی ندارند و مردمی شفاهی هستند.

بهشتی با اشاره به مستند«علف»، قدیمی‌ترین فیلم مستند درباره ایران گفت: این مستند فیلمی است  که  ۱۰۰ سال پیش ساخته شده‌است و مربوط به کوچ ایل بختیاری است. چیزهای دیدنی زیادی در این فیلم هست. این فیلم بسیاری از پیش‌فرض‌ها را از بین می‌برد. در یکی از صحنه‌ها ایل که حرکت می‌کند فردی بر روی قاطر در حال خواندن شاهنامه برای دیگران است. اگر این را بگویند که یونانی‌ها در سفر هومر می‌خواندند برای ما عجیب است اما ایل بختیاری ما شاهنامه می‌خواندند.

او افزود: اصغر فرهادی می‌گوید یک بار با برخی کارگردانان درمورد موضوع فیلمی که فال فروشی در سر چهار راه بوده توضیح می‌داده است. آن‌ها متعجب بودند که ایرانی‌ها برای خرید شعر سر چهارراه‌ها پول می‌پردازند در حالی که هیچ جای دیگر دنیا این موضوع وجود ندارد.

او ادامه داد: در دهه 60 موسسه‌ای در وزارت ارشاد با حضور آقای علی‌محمدی با هدف جمع‌آوری نسخ خطی ایجاد شد. به این نتیجه رسیده بودند که در نقاط مختلف کشور با همکاری صدا و سیما فراخوانی داده شود تا مردم نسخ خطی خود را برای تهیه میکروفیلم در اختیار آنان قرار دهند. برای امتحان این موضوع با هدف اقامت یک ماهه به مازندران رفتند ولی بیش از یک سال آنجا ماندگار شدند و 9 هزار نسخه خطی تولید کردند. این موضوع نشان دهنده این است که مردم ایران ملتی شفاهی نیستند.

او تعجب در مورد میزان مشارکت مردم در این طرح را ناشی از توهم نسبت به ظرفیت‌های فرهنگی ایران دانست و گفت: این پروژه از ظرفیت شهرهای ما پرده‌برداری و غبارروبی می‌کند و به ما می‌گوید که باید پیش‌فرض‌های خود را تغییر دهیم.

بهشتی گفت: هر شهر ایران به اندازه یک کشور اروپایی شخصیت فرهنگی دارد و نسبت آن با فرهنگ نسبتی عمیق است، تلقی‌های ما تلقی‌های بیمارگونه است که باید تغییر یابد.

وی در پایان پیشنهاد داد که به جای اصطلاح کتابخوانی از اصطلاح اهالی فرهنگ که دربرگیرنده نویسنده، خواننده و نگهداری کتاب است، استفاده شود.

در صورت هم‌افزایی، ایران می‌تواند پایتخت جهانی کتاب باشد

علی‌رضا مختارپور، دبیر کل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در سخنان کوتاهی این برنامه‌ها را یکی از جلوه‌های امید، تدبیر و تدبر، هم‌افزایی فرهنگی و معرفت برای وحدت فرهنگی ملت ایران دانست.

وی ضمن تشکر از همه دستگاه‌های دولتی و نهاد‌های مردمی گفت: مسئولین، نهادها، انجمن‌ها و ادارات نیشابور علی‌رغم اختلافات سیاسی و اجتماعی همکاری کردند و با صحبت ظرفیت هم افزایی را پیدا کردند. اگر قرار باشد اختلافات سیاسی به حوزه‌های فرهنگی و اجتماعی کشور کشیده شود، این اختلافات بیشتر می‌شود. اگر این هم‌افزایی مثل نیشابور در همه شهرها اتفاق بیافتند ایران ظرفیت پایتخت جهانی کتاب شدن را نیز پیدا می‌کند.

سومین جشنواره انتخاب پایتخت کتاب ایران و روستاها و عشایر دوستدار کتاب، با اجرای گروه موسیقی «لیان» به سرپرستی محسن شریفیان به کار خود پایان داد.

در معرفی گروه لیان عنوان شده است: این گروه در سال ۱۳۷۲ به سرپرستی محسن شریفیان در استان بوشهر شکل گرفته و از آن زمان تاکنون، آثاری را خلق و اجرا کرده است. این گروه، افزون بر اجراهای داخلی در سراسر کشور، در بسیاری از دیگر کشورهای جهان همچون آلمان، چین، روسیه، ایالات متحده آمریکا، سوئد، نروژ، کانادا و ژاپن نیز موسیقی اصیل ایرانی و بوشهری را به گوش هنردوستان رسانده است. گروه «لیان» در سال ۲۰۱۲ موفق به دریافت دیپلم افتخار از انجمن دوستی ملل یونان و در سال ۲۰۱۱ موفق به دریافت تندیس جشنواره بین الملل الجزایر شده است.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی پس از مراسم جشنواره سومین پایتخت کتاب ایران، با حضور در جمع خبرنگاران گفت: امروز روز جشن و جشنواره کتاب بود. شور و شوقی در این تالار وحدت احساس می‌شد که از آن به ایران کوچک تعبیر کردند. مردم از مراکز استان‌ها آمده بودند و یک رقابت سالم فرهنگی برای دستیابی به عنوان پایتخت کتاب ایران در بین آن‌ها شکل گرفت.

 سید رضا صالحی امیری گفت: سال اول شهر اهواز و سال دوم نیشابور با عنوان پایتخت کتاب ایران معرفی شد. در این شهر بیش از 600 درصد میزان مطالعه در حوزه کودک و نوجوان افزایش یافت. بیش از 20 درصد مطالعه آثار بزرگ‌سال در شهر نیشابور افزایش پیدا کرد. نمایشگاه کتاب نیشابور نیز با فروش بیش از ۸۵۰ میلیون تومان مواجه بود این مسئله نشان می‌دهد رقابت جدیدی میان مجموعه‌های حوزه کتاب شکل‌گرفته است تا از میان روستاها چند روستا انتخاب شدند. پایتخت کتاب ایرانشهر بوشهر شد این شهر ۳ سال تمام تلاش می‌کرد تا این کرسی را به‌دست بیاورد. تلاش بوشهری‌ها را ارج می‌نهیم.

وی با ابراز تاسف از پایین بودن سرانه مطالعه در ایران گفت:  تلاش اصلی نهاد کتابخانه خانه‌های فرهنگی و مساجد بر این اصل استوار است که دقایقی سرانه مطالعه را افزایش دهند.

 او با تاکید بر اینکه ملاک‌ها انتخاب زمینه‌های فعالیت‌های کتاب‌خوانی و سرمایه‌گذاری درزمینه ترویج کتاب بود است، افزود: بوشهر در میان ۱۰۳ شهر رقابت کرد و این عنوان با نظر کمیته داوران از میان ۱۰۳ شهر به ۲۰ شهر و در نهایت به یک شهر رسیده است.