داخلی
»مطالب کتابداری
»گزارش
تکنولوژی آینده به نسخه‌های اصلی اسناد احتیاج دارد
به گزارش لیزنا، نشست افتتاحیه کنگره سالانه متخصصان علوم اطلاعات تحت عنوان «حفظ و اشاعه میراث مکتوب- میراث دیجیتال» یکشنبه 14 آبان ماه در تالار قلم کتابخانه ملی ایران با حضور عبدالحسین فرج‌پهلو؛ دبیر نشست و استاد گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، فریبرز خسروی؛ رییس هیات مدیره انجمن علمی کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران، سعید انبارلویی؛ مدیر آرشیو دیداری و شنیداری صداوسیما و امیر غایبی؛ عضو هیات علمی گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه الزهرا برگزار شد.
یونسکو در سال 2002 به عنوان بخشی از پروژه «حافظه جهانی» منشوری را با عنوان «منشور یونسکو درباره نگهداری میراث دیجیتال» منتشر کرد. این منشور بر اصول نگهداری و دسترس‌پذیری پایدار بر میراث دیجیتال جهان تاکید دارد، و راهبردهایی را برای نگهداری این میراث ارائه کرده است .این سند جهانی بر این امر اشاره می‌کند که لازم است پوشش بینالمللی برای حفاظت از حافظه دیجیتال در معرض مخاطره از جمله، مدارک اصیل دیجیتال راه‌اندازی شود.
پس از تدوین این منشور،کشورهایی همچون هلند و لتونی پروژه‌ها و فعالیت‌هایی را در این زمینه آغاز کرده‌اند، از این رو از آنجا که در ایران نیز گرایش به منابع دیجیتال روز به روز بیشتر می‌شود، به نظر می‌رسد لازم است تلاش‌های مشابهی در زمینه اشاعه میراث مکتوب و دیجیتال در کشور صورت پذیرد.
توقف کوتاه در کهکشان گوتنبرگی دلیل کم‌خوان بودن جامعه
فریبرز خسروی در این نشست درباره تعامل ما با جامعه دیجیتال عنوان کرد: اگر شروع اقامت غرب را در کهکشان گوتنبرگی چاپ 1436 میلادی بدانیم در ایران این حرکت را با یک اختلاف 380 ساله در سال 1817 داریم.
وی ضمن توضیح مفصلی از موضوع کهکشان گوتنبرگی و ورود به کهکشان مارکنی گفت: غرب 484 سال در کهکشان گوتنبرگی اقامت داشته است اما ما توقف 123 ساله داشتیم و این توقف کوتاه یکی از دلایل کم‌خوان بودن جامعه ما و همچنین روی نیاوردن ما به کتاب است.
به گفته وی، میانگین جهانی توقف در شبکه‌های اجتماعی 109 دقیقه است که در ایران بین 5 تا 9 ساعت و ژاپن با 75 میلیون کاربر 9 دقیقه است.
خسروی بیان کرد: سه رویکرد نفی، انفعال و شتاب در ورود را در این حوزه می‌توانیم داشته باشیم، لذا باید بررسی کنیم که نقش ما اطلاع‌رسانان و کتابداران در ورود آگاهانه و فرهنگسازی برای استفاده از این کهکشان چیست.
تکنولوژی آینده به نسخه‌های اصلی اسناد احتیاج دارد
امیر غایبی نیز در ادامه به ایراد سخنرانی پرداخت و با اشاره به بحث میراث دیجیتال بیان کرد: منابع دیجیتالی شامل متون، پایگاه داده‌ها، تصاویر ثابت و متحرک، صدا، گرافیک، نرم‌افزار و صفحات وب در هر شکل و فرمتی هستند.
وی ادامه داد: حفاظت از میراث دیجیتال درواقع مدیریت منابع دیجیتال و هدف آن ایجاد دارایی‌های پایدار و قابل اطمینان است. این فعالیت با تدوین مجموعه‌ای از فرآیندها برای کنترل تغییرات شامل تغییر فرمت، دیجیتال‌سازی مجدد از منبع اصلی، تاریخ‌گذاری تغییرات در چرخه حیات منابع صورت می‌گیرد.
سعید انبارلویی همچنین بیان کرد: تکنولوژی آینده به نسخه‌های اصلی اسناد احتیاج دارد و نه به نسخه‌های دیجیتالی آنها.
وی مسئله اصلی را تولید و پردازش اطلاعات دانست و گفت: نیازهای اساسی ما مغرافزار، سخت افزار و نرم افزار است و توجه در رشته‌های دانشگاهی حداقل در حوزه دیداری و شنیداری اهمیت زیادی دارد.
انبارلویی با اشاره به مبنای علمی بحث حفظ و نگهداری اشاعه اطلاعات و مراحل رسیدن به بانک‌های اطلاعاتی هوشمند، اظهار داشت: معماری بانک‌های اطلاعاتی (به دلیل زیاد بودن اطلاعات پراکنده)، آنالیز بانک‌های اطلاعاتی، بحث کشف اطلاعات (ما فاقد این قضیه هستیم) و دسته بندی کردن اطلاعات در مجموع هرمی را به وجود می آورند که ما را به نتیجه اصلی یعنی رسیدن به بانک اطلاعاتی هوشمند می‌رسانند.
در انتهای نشست حاضران و شرکت کنندگان سوالات خود را پرسیدند و اولین سوال در ارتباط با چرایی حذف کلمه اطلاع‌رسانی از عنوان رشته بود که در جواب اعضای نشست اعلام کردند: برای این مورد تجمیع نظر انجام شده است و درواقع نام تاثیری کیفیت‌بخشی و کمیت‌بخشی ندارد؛ هرگاه نحوه تعاملات خود را با دانشجویان تغییر دهیم آنگاه توانسته‌ایم حرکتی تازه را پدید آوریم.
یکی از موضوعاتی که از سوی حسن کیانی، عضو هیات علمی دانشگاه الزهرا در این نشست مطرح شد بحث مارشیویست‌ها به جای آرشیویسیت‌ها بود بدین معنا که ما فقط به بحث حفظ اطلاعات می‌پردازیم و قسمت اشاعه فیزیکی با محدودیت مواجه است، انبارلویی دراین خصوص گفت: میزان انتشار و اشاعه اطلاعات طی سه سال اخیر چند برابر شده است.
همچنین یکی از حاضران روشندل نشست درباره رفع مشکل نابینایان در این حوزه سوال کرد و ابراهیم عمرانی در پاسخ عنوان کرد: کتابخانه ملی، شورای کتاب کودک و حسینیه ارشاد برای نابینایان سرویس می‌دهند. همچنین دراین باره مهدی محمدی از کتابخانه ملی آیت‌الله خامنه‌ای در قم اظهار نظر کرد و گفت: بخش عمده‌ای از تولید منابع در کتابخانه ما که تحت پوشش نهاد کتابخانه های عمومی است به شکل دیجیتال و گویا است و به ادعای خود نهاد کتابخانه‌ها بزرگترین تولیدکننده کتاب بریل است.
۱. از توهین به افراد، قومیت‌ها و نژاد‌ها خودداری کرده و از تمسخر دیگران بپرهیزید و از اتهام‌زنی به دیگران خودداری نمائید.
۲.از آنجا که پیام‌ها با نام شما منتشر خواهد شد، بهتر است با ارسال نام واقعی و ایمیل خود لیزنا را در شکل دهی بهتر بحث یاری نمایید.
۳. از به کار بردن نام افراد (حقیقی یا حقوقی)، سازمان‌ها، نهادهای عمومی و خصوصی خودداری فرمائید.
۴. از ارسال پیام های تکراری که دیگر مخاطبان آن را ارسال کرده اند خودداری نمائید.
۵. حتی الامکان از ارسال مطالب با زبانی غیر از فارسی خودداری نمائید.