بخش ممیزی کتاب باید به انجمن ها واگذار شود

به گزارش خبرنگار لیزنا سی و پنجمین دوره جایزه کتاب سال و بیست و پنجمین دوره جایزه جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران امروز (چهارشنبه، 18 بهمن ماه) با حضور  حسن روحانی؛ رییس جمهور، سید عباس صالحی؛ وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و جمعی از مولفان، مترجمان، ناشران و اهالی فرهنگ در تالار وحدت تهران برگزار شد.

حجت الاسلام و المسلمین حسن روحانی، رئیس جمهور کشورمان در این آئین در سخنانی گفت: مفتخرم که در جمع اندیشمندان، فرهیختگان، نویسندگان و به وجود آورندگان آثار علمی در دهه فجر هستم.

روحانی ادامه داد: تاریخ انقلاب اسلامی ما آغاز فصل جدید و نقطه عطفی از قبل از انقلاب و بعد از انقلاب است؛ همانطور که دوره ورود اسلام به ایران نقطه عطفی است برای تقسیم تمدن و فرهنگ اسلامی و تمدن و فرهنگ ایرانی به قبل از اسلام و بعد از اسلام. نمی‌خواهم انقلاب ایران را هم وزن دین مبین اسلام قرار دهم اما در عین حال انقلاب یک نقطه عطف بسیار مهم بود.

انقلاب اقشار مختلف جامعه را به هم متصل کرد

او در ادامه با اشاره به شرایط قبل و بعد از انقلاب اسلامی گفت: قبل از انقلاب اسلامی دوره تحقیر ملت بزرگ توسط استعمار گران و ستمگران و بعد از انقلاب دوره عزت و شکوفایی ملت ایران است که در سایه حاکمیت ملی و همینطور احترام به فرهنگ دینی مردم و فرهنگ ملی آنان انجام شد. انقلاب اسلامی ایران به آرا، اندیشه ها و تفکرات مردم و همچنین به هویت دینی ما و هویت ملی ما عزت بخشید. البته در این  تحول و انقلاب بزرگ کتاب نقش بسیار اساسی را داشت و فرهنگ و هنر ما را وارد عالم جدیدی کرد.

وی توضیح داد: باید بدون تعارف گفت که بخش بزرگی از جامعه دینی و متدینین ما و آنان که اهل مسجد و عبادت بودند متاسفانه به دلایلی خاص از هنر فاصله می‌گرفتند و گاهی فرار می کردند؛ از هنرهای تجسمی مانند نقاشی تا موسیقی، تئاتر و سینما. از دبیرستان ها و دانشگاه ها هم دوری می کردند زیرا آنجا را مکان مناسبی برای بچه ها ها و جوانان خود نمی‌دیدند.  در دوره ای ورود به دانشگاه به معنای بی دینی بود مانند خروج از بهشت و ورود به جهنم. در حوزه اگر کسی به دانشگاه می رفت اخراج می‌شد و انس داشتن با علوم جدید سخت بود. طلبه ای که می خواست در دبیرستان های معمولی درس بخواند و امتحان دهد اخراج می کردند.  باید در پشت دیوارها،  پشت پرده مطابعه می کردند و کتاب ها را زیر تشک نگه می داشتند. انقلاب اقشار مختلف جامعه را به هم متصل کرد و انسجام ایجاد نمود.

رئیس جمهور با بیان خاطره‌ای از زمان طلبگی خود در حوزه علمیه قم گفت: در آن زمان فقط چند رادیو به صورت مخفی در حوزه وجود داشت. یکی از دوستانم رادیویی داشت که ما چند نفر برای گوش دادن به اخبار آن باید به صورت مخفی و پشت در بسته جمع می شدیم؛ زیرا  کسی که رادیو داشت به بی دینی متهم می شد. حتی اولین سرود به نام «ای ایران» در زمانی که امام در نوفلوشاتو بودند خوانده شد بحث های مختلفی در مورد اینکه آیا این موسیقی غنا است یا نه مطرح شد.

او ادامه داد: انقلاب فضای جدیدی را به روی ما باز کرد. من در سالهای ۵۹ تا نیمه ۶۲ مسئول شورای اداره رادیو تلویزیون یعنی صدا و سیما بودم. آن زمان با امام خمینی در مورد مسائل مختلف صحبت می‌کردیم اکنون این مسائل حل شده است و به  نظر می‌رسد ساده باشد ولی مسائل بسیار پیچیده بود. انقلاب اسلامی گامی جدید برای ورود متدینین جامعه به فرهنگ و به ویژه هنر و همچنین به مسئله کتاب و کتابخوانی ایجاد کرد.

او در توضیح اینکه حکومت اسلامی چیست؟ گفت: در سال1356 کسی فکر نمی کرد که حکومت اسلامی درست شود. مسئله در حدی مطرح بود که رژیم را مجبور کنند تا بعضی کارها را انجام ندهد و با دین مقابله نکند. در سال ۵۶ زمزمه پایان رژیم سلطنتی به گوش رسید و تردیدهای بسیاری در مورد آن به وجود آمد. این بحث مطرح شد که در صورت سقوط رژیم حاضر نظام اسلامی چگونه خواهد بود؟ آیا خلافت اسلامی خواهد بود و یا حکومت اسلامی؟ چه ویژگی هایی خواهد داشت؟ در جلسات مختلفی که در تهران با حضور شهید مطهری، مقدس اردبیلی، شهید بهشتی، شهید مفتح و دیگران برگزار می شد در مورد اینکه آیا در حکومت آینده مردم نقش خواهند داشت یا خیر بحث می شد. این بحث های طولانی با حضور آیت الله منتظری، شهید بهشتی و دیگرن در پاریس برای امام خمینی بازگو می شد. در آن زمان شعار مردم «استقلال، آزادی، حکومت اسلامی» بود. در این مقطع امام اعلام کرد که حکومت آینده ما استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی» خواهد بود. بسیاری که فلسفه آن را نمی‌دانند فکر می‌کنند یک روز این مسئله به ذهن امام رسید و  این عبارت را به کار برد؛ در حالی که ساعت ها و روزها و در جلسات طولانی در مورد آن بحث شده بود. هنوز هم با گذشت چهار دهه از آن در موردش بحث می شود و تردیدهایی وجود دارد. پس از آن شعار مردم نیز به «استقلال، آزادی و جمهوری اسلامی» تبدیل شد. در همه این مباحث بحث های نظری، علمی، فقهی و کلامی وجود داشت.

رئیس‌جمهور در ادامه سخنان خود گفت: در انقلاب اسلامی ما عالمان، اندیشمندان و دانشمندان با بیان، کتاب و نوشته های خود حضور داشتند. چنانچه یک نوشته کوتاه از مرحوم شیرازی در زمینه  توتون و تنباکو در ۱۵۰ سال پیش حرکت و تحولی بزرگ را ایجاد کرد و نشان داد که فرهنگ در کنار سیاست و مسائل سیاسی جامعه قرار دارد. در این دوره کتاب امام خمینی به نام «اسرار امام» را می بینیم که در دوره ای انتشار آن ممنوع شده بود و برای تهیه آن ها به کتابخانه ها مراجعه کردیم تا کتاب‌هایی از شهید بهشتی، شهید مطهری، مرحوم هاشمی رفسنجانی و همینطور مجله مکتب تشیع و مکتب اسلام که در آن مباحث جدید مطرح می‌شود.  شریعتی ها نقشی اساسی ایفا کردند.

به گفته او در رژیم گذشته در حمله به منازل اولین مقصد کتابخانه کوچک هر خانه بود. در آن زمان که اسلحه گرم وجود نداشت برای جوان هایی که کتاب می خوانند بر اساس آن پرونده می ساختند و محاکمه می کردند. کتاب نقشی اساسی داشت و  انقلاب از اندیشه درست شد. اندیشه ای که حرکت و شرایط جدید ایجاد کرد و محیط های نو به وجود آورد که در آن عقل رشد کرد و آینده جامعه برای مردم ترسیم شد و در کنار آن احساسات هم زمینه گشت.

رئیس جمهور با اشاره به شعار های دسته عزاداران در محرم سال1342 در قم توضیح داد که در آن سال ها سیاست وارد دسته های عزاداری شد؛ هرچند قبل از آن در عراق این موضوع وجود داشت.  او گفت: همان معجزه که در اسلام بود و خداوند آن را تحت عنوان مکتوب و کتاب و گاه با عنوان متنی خواندنی و قراعت یعنی همان قرآن یاد می کند-چنانچه دو نام اصلی قرآن و کتاب است و نشان می‌دهد معجزه با کتاب و خواندن آغاز می‌شود- ادامه یافت.

کتاب آیینه تمام عیار اندیشه و تفکر یک ملت

رئیس‌جمهور افزود: ارتباط ما با دنیای دیروز و فردا با اندیشه  امکان پذیر است. اندیشه ای که ذخیره می شود، تبدیل به سخن و کلام  و به صورت مکتوب و بیان مطرح می شود و  نشان می دهد که چگونه باید به دنیای بعد متصل شویم.

او گفت: در گذشته کتاب به صورت ورق کاغذ و مرکب بود ولی امروزه به صورت دیجیتالی و صفحه نمایش در آمده است اما مهم  اندیشه و نظر در آن است. 

وی در در ادامه به وجود 30 یا 20 حرف در هر زبان اشاره کرد و گفت: زمانی که حروف مختلف کنار هم جمع می‌شوند می بینیم چه چیزهایی به وجود می آورند. با یک ابزار ساده یعنی همان الفبا می‌توانیم حرف بزنیم، بیان کنیم یا کلمه خود را که از اندیشه و تفکر خودمان است به مکتوب تبدیل نمایید.  انقلاب اسلامی ما در ادامه همین معجزه الهی و در این مسیر قرار دارد. کاری که امروز اندیشمندان و دانشمندان و محققین انجام می دهند جامعه ما را به گذشته و آینده متصل می کند. ما از طریق همین آثار مکتوب به صورت حرف یا شکل به زمان ها و مکان هایی در گذشته می‌رویم و آیندگان نیز ما را بر اساس همین آثار مکتوب قضاوت خواهند کرد .

رئیس جمهور در ادامه بیان کرد: کتاب آیینه تمام عیار اندیشه و تفکر یک ملت در یک برهه تاریخی است که دوام می یابد. چنانچه کتیبه‌هایی که از سال قبل ازمیلاد مانده است ما را به چند هزار سال گذشته می برد.

روحانی در ادامه سخنانش با بیان اینکه رسالت بزرگی بر دوش عالمان، نویسندگان و محققین قرار دارد گفت: آنان باید آنچه را که در جامعه ما لازم و ضروری است از طریق بیان و یا کتاب و با بیان واقعیت ها ارائه کنند. موقعیت ما محدود است. زمانی که میخواهیم یاد بگیریم و یاد بدهیم محدود است. به همین دلیل مطلبی که می نویسیم باید نیاز اصلی زمان ما باشد. باید در نوشته ها موقعیت تاریخی، منطقه ای، سیاسی و دیگر شرایط در نظر گرفته شود. چنانچه برخی از آثاری که نوشته شده است سال های سال باقی می مانند و برخی در همن چاپ اول دچار مشکل می شوند.

او با اشاره به کتاب های برخی اندیشمندان و فرهیختگان مانند سعدی، مولانا و حافظ و بابیان اینکه آثار این بزرگان هرگز کهنه نمی شوند گفت: هرچند جسم آنان در زیر خاک قرار گرفته است ولی اندیشه آنان قرنهاست که نور افشانی می کنند راه و جاده نشان می دهد.  بسیاری از این اندیشمندان فرهنگ خود را از اندیشه اسلامی گرفته اند.

ممیزی را به اهلش واگذار کنید

روحانی با اشاره بر مشکل کتاب نخوانی در ایران ادامه داد: بخشی از مشکل به خود ما باز می گردد. باید کتابی بنویسیم که مردم تشنه آن هستند. هر چیزی باید در فصل خودش و در زمان خودش و با در نظر گرفتن نیاز جامعه نوشته شود. چنانچه امروز در دنیا کتاب‌هایی نوشته می شوند که مردم ساعتها در صف خرید آن می ایستند زیرا این نوشته ها منطبق بر نیاز جامعه هستند. اگر کتاب های ما به این شکل نوشته شود مورد استفاده قرار می گیرند.

وی در ادامه به نقش دولت اشاره کرد و گفت: دولت باید تسهیل گر و کمک کننده باشد. می‌توان در محلی به نام ممیزی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی موانعی در راه انتشار کتاب ایجاد کرد. البته  امید است افراد شایسته و فرهیخته در آن حضور داشته باشند زیرا خود من کتابی نوشته بودم که چند ماه در ممیزی گیر کرد و بعدا متوجه شدم که ممیز جملات کتاب را هم درک نمیکند.

او  تاکید کرد: وزارت ارشاد باید ممیزی خود را به انجمن های نویسندگان، اندیشمندان و ناشران بزرگ واگذار کنند.  اگر می خواهد نام ارشاد هم بر روی آن باقی ماند تا مشکل قانونی ایجاد نشود. باید ممیزی را به اهلش واگذار نماییم زیرا هر چیزی که به اهلش واگذار کنیم درست تر خواهد بود.

 رئیس جمهور مثالی را در ادامه در این زمینه مطرح کرد و گفت: وقتی می خواهم یک نفر را برای مجلس بیا ریاست جمهوری کاندید کنیم برای تایید صلاحیت او از طریق چند نهاد مورد بررسی قرار می دهیم؛ ولی در دنیا رسم بر این است که چند حزب بزرگ دارند و حزیب ها برای حفظ حیثیت خود تمام فیلترها را در درون خود انجام می دهند و در نهایت یک نفر را معرفی می‌کنند. هر دو این روش ها فیلتر است ولی یکی در اختیار جمع و دیگری فرد.  تفاوت انگار فقط در مکانی است که که فیلتر انجام می‌شود؛ یکی در اتاق کوچک در بسته است و دیگری در سالن بزرگ. در مورد کتاب، فیلم تئاتر و دیگر موارد نیز همین گونه است.

او تاکید کرد: بحث ممیزی را برای چندین سال به انجمن های تخصصی واگذار کنید و امتحان نمایی اگر موفق نبود بر می‌گردانیم.

حمایت از مولفان و ناشرین وظیفه دولت است

رئیس جمهور در ادامه تأکید کرد از وزارت ارشاد می خواهم که از ما هم بخواهد که مولفین و ناشرین حمایت کنیم. این وظیفه ماست و باید کاری کنیم که جامعه ما علاقمند به خواندن کتاب شود. مسئولین ارشاد کمک کنند و دلایل آن را کشف نمایند و راه و چاه را نشان دهد. اگر صدا و سیما باید به گونه دیگر عمل کند ارشاد باید بگوید.  آنان که از خوانندگان کتاب هستند انسان هایی موفق خواهند بود، هیچ کاری به اندازه خواندن کتاب لذت بخش نیست و گاهی بهترین نشاط و تفریح را ایجاد می کنند و هیچ کتابی نیست که از آن استفاده نشود به همین دلیل اگر آموزش و پرورش مشکل دارند وزارت ارشاد ما بگوید به این وزارتخانه صحبت کنیم. باید ببینیم چرا در کشورهای خارجی برای مثال در کلاس دوم و سوم دبستان هر کودک در هر سال هفت یا هشت کتاب می خواند و باید توضیح دهد کنفرانس ارائه نماید ولی در مدارس ما فقط معلم ها توضیحاتی و درس هایی می دهند و امتحان می گیرند.

او در ادامه به شرایط جدیدی که فضای مجازی ایجاد کرده است اشاره کرد و گفت: فضای مجازی دنیای جدید ساخته است. دوره ای بود که مولفین، محققان، اندیشمندان و فرزانگان می ‌نوشتند و مردم می خواندند ولی الان مردم می نویسند و نویسندگان باید بخوانند. فضا دو طرفه شده است. الان شما باید نوشته هایی را که جوانان در حوزه های مختلف در فضای اینترنتی می نویسند بخوانید و سپس بنویسید. جوانان به شکل های مختلف و با بیان های مختلف نظرات خود را در فضای مجازی می نویسند. ارتباط دو سویه است از این فضا باید برای خلاقیت بیشتر جهت سرفرازی ایران عزیزمان استفاده کنیم.

توسعه اجتماعی هر کشور با کتاب پیوند عمیق و وسیع دارد

سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در سخنانی گفت: انقلاب ایران با کتاب متولد شد همانگونه که اسلام با کتاب متولد شد.  رهبران انقلاب ایران بر خلاف بسیاری از انقلاب های دیگر در جهان  نویسندگان کتاب بودند؛ مانند امام خمینی، شهید مطهری، شهید بهشتی، آیت الله طالقانی، آیت الله هاشمی رفسنجانی و دیگران. به یاد دارید که بعد از انقلاب کتاب ها خیابان ها را پر کردند و خیابان‌های تهران و دیگر شهرها پر از کتاب شد. انقلاب اسلامی برای  پایداری خود هم به کتاب نیازمند است.

 صالحی ادامه داد: کتاب‌ها نقطه اتصال ما هستند به علم، فرهنگ، هنر و دین و  توسعه اجتماعی هر کشور با کتاب پیوند عمیق و وسیع دارد.

وزیر فرهنگ کتاب را به ذخایر نفت تشبیه کرد و گفت: با پتروشیمی این ذخایر ارزشمند فرآوری می‌شود. کتاب نیز تبدیل می شود به علم پیشرو، فرهنگ خلاق، هنر پویا و دین عالمانه (و نه دین نه عامیانه).  اگر می‌خواهیم توسعه پایدار، همه جانبه و متکامل داشته باشیم به کتاب نیازمندیم؛ به تولید کتاب خوب خواندن کتاب خوب.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: امروز خوشحالیم که جشن کتاب سال از جشن های بزرگ اهالی فرهنگ محسوب می شود و آن را با حضور رئیس جمهوری که خود از قبیله فرهنگیان است و با کتاب پیوندی دیرین دارد، نویسنده و کتاب خوانی حرفه ای است، گرامی می داریم.

او در پایان گفت: امید است که دولت دوازدهم با ریاست دکتر روحانی بیش از گذشته به حوزه فرهنگ مکتوب توجه کند، امنیت فکری و روانی پدیدآورندگان را فراهم نماید، منزلت پدیدآورندگان و متفکرین را بیش از گذشته حفظ کند و به مسائل اقتصادی و مسائل معیشتی پدیدآورندگان آثار بیش از گذشته فکر کنند.

 کیفیت آثار ارسالی به جایزه کتاب سال خوب نبود

حجت الاسلام و المسلمین محمد علی مهدوی راد، دبیر علمی جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در سخنانی گزارشی از روند داوری این جایزه ارائه داد.  او گفت : آنچه امسال انجام گرفت مانند سال‌های گذشته بود. امسال بیش از ۵۱ هزار کتاب چاپ اول داشتیم. در حال حاضر سه سال است که خود پدیدآورندگان آثارشان را برای دریافت این جایزه معرفی می‌کنند. البته دبیرخانه جایزه در خانه کتاب وظایف خود را انجام می دهد.  در این دوره ۷۷۰ اثر مورد بررسی قرار گرفت و ۲۵۵ عنوان به مرحله نهایی راه یافت.  داوری‌ها با حضور ۸۶۵ داور از  استادان و عالمان انجام شد. در حوزه تالیف و تصحیح ۱۲ اثر برگزیده ۲۸ اثر شایسته تقدیر وجود دارد. در بخش جایزه جهانی کتاب سال نیز بیش از 2هزار کتاب خارجی بررسی و در نهایت 9 اثر برگزیده شد.

مهدوی راد با اشاره بر ارزش کتاب در فرهنگ اسلامی افزود: دین هم با قرائت و خواندن همراه با تفکر و تامل آغاز شده است.  میراث مکتوب اندیشه ورزی جوامع را نشان می دهد. جمهوری اسلامی ایران نیز اهمیت ارج و  ارزش زیادی برای کتاب قائل است چنانچه امروز برگزیدگان توسط رئیس جمهور تقدیر می شوند.

وی در ادامه با انتقاد از کیفیت آثار ارسالی گفت: متاسفانه به لحاظ کیفی در آثار تحول زیادی نداشتیم. در گذشته برای پیدا کردن یک سند و منبع محقق باید تلاش زیادی می‌کرد تا به ابزار پژوهش دست یابد. الان بسیار ساده و آسان شده است و منابع  راحت تر به دست می‌آیند ولی نتایج در تحقیق نه تنها پیشرفت نکرده بلکه کاملاً معکوس شده است. شاید به این دلیل که محققین میخواهد به سرعت نتیجه را ارائه کنند. در گزارش مفصلی که در کتاب آمده است به این نکته اشاره کردم.باید برای این موضوع آسیب شناسی شود.

 دبیر علمی جایزه کتاب سال در ادامه از مشکلات نشر و ناشر سخن راند و گفت: زمانی از سرقت و دزدی مطالب گفته می شد ولی امروزه نشر به طور یکجا سرقت می‌شود. 

مهدوی راد با اشاره به گفته سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در برنامه چند روز گذشته تلویزیونی که از این مشکل به عنوان «غارت فرهنگی» یاد کرده بود، گفت: آثار بسیاری از فاضلان در صفحات مجازی  قرار داده می شود در حالی که می توان آن را از کتابفروشی ها و کتابخانه ها تهیه کرد. باید به حوزه نشر امکانات بیشتری داده شود و چاره ای اندیشیده شود.

 معرفی آثار برگزیده  شایسته تقدیر

آثار برگزیده بیست و پنجمین دوره جایزه جهانی كتاب سال:

--كتاب «وضعیتی از آمیختگی: مسیحیان، زرتشتیان، و فرهنگ سیاسی ایران در عهد باستان متأخر» اثر  پروفسور «ریچارد ارنست پین»

--كتاب «كوه‌نشینان خاور نزدیك در عهد باستان: زاگرس­نشینان در هزاره نخست پیش از میلاد» اثر سركار خانم دكتر «سیلویا بالاتی»

--كتاب «شكل‌گیری فهم اسلامی از «كلاله» در سدۀ دوم هجری قمری ( ۷۱۸-۸۱۶ میلادی): در میانۀ نص و شرع» اثر پروفسور «پاول پاولوویچ»

--كتاب «برگرفت شاهنامه به عنوان آئینه‌ای برای پادشاهان در سده‌های میانی» اثر سركار خانم پروفسور نسرین عسكری

--كتاب «كاشی در معماری قرن ۱۵ میلادی ایران:هنرهای سلسله قراقویونلو و آق قویونلو» اثر سركار خانم دكتر «ساندرا اوب»

--كتاب «چالش اسلام: رویكردهای تقرب‌‌‌بخش مسیحی» اثرپروفسور «كلاوس فون اشتوش»

 --كتاب «انتقال دانش در گفتگو: پژوهشی در باب محاورات ادوار نخستین اسلام» اثر سركار خانم پروفسور رگولا فورستر

 --تصحیح و ترجمه كتاب «تنسوق نامه: كتاب نفیس ایلخانی در علوم و فنون ختایی» اثر پروفسور «شی گوآنگ»

 --تصحیح و ترجمه كتاب «رسائل اخوان الصفاء وخلان الوفاء (٣٩-٤١): رساله هشتمتا رساله دهم از بخش سوم در موضوع نفس و عقل» اثر پروفسور «اسماعیل قربان حسین پوناوالا»و  خانم دكتر «كارملا بافیونی

آثار برگزیده و شایسته تقدیر سی‌و پنجمین دوره جایزه كتاب:

الف ـ كلیات

كلیات

تاریخ و تحول نشر: درآمدی به بررسی نشر كتاب در ایران از آغاز تا آستانه انقلاب، تالیف عبدالحسین آذرنگ، تهران: خانه كتاب، ۱۳۹۵، ۹۴۴ ص.

ب ـ  دین

كلیات اسلام

تاسیس الشیعۀ الكرام لعلوم ­الاسلام، تالیف سیدحسن صدر كاظمی­عاملی، تحقیق الشیخ محمدجواد محمودی، تعلیق و مراجعه سیدعبدالستار حسنی، قم: موسسه كتابشناسی شیعه، ۱۳۹۵، ۲ج.

كلام

دلائل الصدق لنهج الحق ۸ ج، تالیف لاحیاءالتراث، قم: موسسه آل­البیت علیهم­السلام لاحیاءالتراث، ۱۳۹۵، ۸ ج.

سیره معصومین

الصحیح من سیرۀ الامام علی (ع)، تالیف سیدجعفر مرتضی عاملی، قم: مركز نشر و ترجمه علام سیدجعفر عاملی، ۱۳۹۵، ۵۳ ج.

ج ـ علوم كاربردی

پزشكی

دو كتاب به طور مشترك انتخاب شدند:

طب تنفس، تالیف پرویز واحدی، مشهد: نگاران سبز، ۱۳۹۵، ۲ ج.

ضربه­های جمجمه و مغز، تالیف یعقوب ترسلی، تهران: ختن، ۱۳۹۵، ۵۳۲ ص.: مصور، (رنگی)، جدول (رنگی)، نمودار (رنگی)، ۲۲×۲۹ س م.

مهندسی كشاورزی

غیرمخرب درختان سرپا، تالیف سعید كاظمی­نجفی، تهران: دانشگاه تربیت مدرس، مركز نشر آثار علمی، ۱۳۹۵، ۴۵۲ ص.: مصور، جدول، نمودار.

د ـ هنر

كلیات هنر

دایره­المعارف هنر: نقاشی/ پیكره‌سازی/ طراحی گرافیك/ عكاسی/ رسانه‌های­نو/ تصویرگری/ چاپگری/ طنزنگاری، تألیف رویین پاكباز، تهران: فرهنگ معاصر، ۱۳۹۴، ۳ج، مصور.

هنرهای تجسمی

شاهكارهای هنری در آستان قدس رضوی؛ كتیبه‌های صحن عتیق، تألیف مهدی صحراگرد، مشهد: آستان قدس رضوی، موسسه آفرینش­های هنری، ۱۳۹۵، ۲۹۲ ص.: مصور، (بخشی رنگی)؛ ۳۴×۲۴ س م.

هـ ـ ادبیات

نثر معاصر

دو كتاب به طور مشترك انتخاب شدند:

۱۰.  این خیابان سرعت گیر ندارد، تالیف مریم جهانی، تهران: نشر مركز، ۱۳۹۵، ۱۵۱ ص.

۱۱.  بی­كتابی، تالیف محمدرضا شرفی­خبوشان، تهران: موسسه فرهنگی هنری شهرستان ادب، ۱۳۹۴، ۲۶۱ ص.

هـ ـ تاریخ و جغرافیا

اطلس تاریخ بنادر و دریانوردی ایران(پژوهش)، تالیف محمدباقر وثوقی و منصور صفت­گل، تهران: سازمان بنادر و دریانوردی، ۱۳۹۵، ۳ ج.: مصور (بخشی رنگی)، جدول، نقشه (بخش رنگی)، عكس (رنگی)؛ ۳۳×۳۳ س م.

نمایه اجمالی آثار شایسته تقدیر سی و پنجمین دوره كتاب سال:

الف) كلیات

نسخ خطی

۱. دستنامه نسخه­شناسی نسخه­های به خط عربی، تألیف فرانسوا دروش، ترجمۀ سیدمحمدحسین مرعشی، تهران: سمت، ۱۳۹۵، دوازده، ۵۰۴ص.: مصور (بخشی رنگی).

ب) فلسفه و روانشناسی

فلسفه غرب

در این گروه دو كتاب در بخش ترجمه به طور مشترك انتخاب شدند:

۲. بی­دولتی، دولت، آرمان­شهر، تالیف رابرت نوزیك، ترجمه محسن رنجبر، تهران: نشر مركز، ۱۳۹۵، ۴۴۰ص.

۳. نوشتار و تفاوت، تالیف ژاك دریدا، ترجمه عبدالكریم رشیدیان، تهران: نشر نی، ۱۳۹۵، ۶۳۶ ص.

فلسفه اسلامی

۴. نظام معرفت­شناسی اشراقی سهروردی، تالیف مهدی عباس­زاده، تهران: نشر پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ۱۳۹۵، ۶۵۲ ص.

منطق

۵. شرح منطق اشارات (نهج اول تا دهم)، تالیف مهدی عظیمی، قم: نشر حكمت اسلامی، ۱۳۹۵، ۳ج.

۶. منطق تطبیقی، تالیف اسدالله فلاحی، تهران: سمت، ۱۳۹۵، ده، ۳۶۴ ص.

ج) دین

علوم قرآنی

۷. غرر قرآن از نظریه تا تفسیر، تالیف علی راد، قم: دارالحدیث، ۱۳۹۵، ۲۸۳ ص.

در گروه دو كتاب در بخش ترجمه به طور مشترك انتخاب شدند:

۸. تفسیر امامیه در پژوهش­های غربی، تالیف گروه نویسندگان، ترجمه محمدعلی طباطبایی، قم: دارالحدیث، ۱۳۹۵، ۴۱۶ ص.

۹. قرآن­شناسی امامیه در پژوهش­های غربی، تالیف گروه نویسندگان، ترجمه محمدعلی طباطبایی، قم: دارالحدیث، ۱۳۹۵، ۳۱۱ ص.

كلام

۱۰. بنیاد اندیشه سیاسی در اسلام (از تكوین تا تدوین)، تالیف سیدعلی میرموسوی، قم: دانشگاه مفید، ۱۳۹۵، ۴۱۹ ص.

۱۱. جستارهایی در مدرسه كلامی بغداد، تالیف جمعی از نویسندگان، قم: دارالحدیث، ۱۳۹۵، ۶۵۷ ص.

اخلاق

۱۲. قانون اخلاق بر پایه نقد عقل به عقل، تألیف علی عابدی­شاهرودی، قم: كتاب طه، ۱۳۹۵، ۵۹۲ ص.

سیره معصومین

۱۳. الشهیدالاول: محمدبن مكی­العاملی، حیاته و آثار (م ۷۸۶)، تألیف رضا مختاری، قم: موسسه كتاب­شناسی شیعه، ۱۳۹۵، ۸۴۰ ص.: مصور، نمونه.

در این گروه دو كتاب دیگر در بخش تألیف به طور مشترك انتخاب شدند:

۱۴. تطورشناسی سیره­نگاری با تكیه بر نقش اصحاب امامان علیهم­السلام، تألیف حسین حسینیان­مقدم، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، ۱۳۹۵، هشت، ۳۲۸ ص.: مصور، جدول، نمودار.

۱۵. تصحیح و منبع­شناسی كتاب الملهوف سیدابن­طاووس: با استفاده از ۵۷ نسخه خطی، تألیف مصطفی صادقی­كاشانی، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۹۵، ۳۲۴ ص. : نمونه، جدول، تصویر رنگی.

۱۶. طبقات اعلام ­الشیعه: نقباءالبشر فی القرن الرابع عشر، تألیف آغابزرگ طهرانی، تصحیح محمد طباطبائی­بهبهانی (منصور)، تهران: كتابخانه، موزه و مركز اسناد مجلس شورای اسلامی، مشهد: بنیاد پژوهش­های اسلامی آستان قدس رضوی، ۱۳۹۵، ۶ج.

ادیان دیگر

۱۷. تاریخ اندیشه­های دینی، تألیف میرچا الیاده، ترجمه بهزاد سالكی، تهران: بنگاه ترجمه و نشر كتاب پارسه، ۱۳۹۵، ۳ج.

د) علوم اجتماعی

اقتصاد

۱۸. سیر اندیشه اقتصادی متفكران مسلمان، تألیف محمدرضا یوسفی، تهران: سمت، ۱۳۹۵، ۵۳۳ ص.

هـ) زبان

زبان فارسی

۱۹. فرهنگ توصیفی دستور زبان فارسی، تألیف علاءالدین طباطبایی، تهران: فرهنگ معاصر، ۱۳۹۵، ۶۴۰ ص.

و) علوم خالص

زمین­شناسی

۲۰.  شكستگی در سنگ، تالیف حسین معماریان، بهزاد تخم­چی، تهران: دانشگاه تهران، ۱۳۹۵، ۸۲۰ ص.

و) علوم كاربردی

علوم پزشكی

۲۱.  كتاب جامع سلامت خانواده، تألیف اسكات لیتین، ترجمه سیدعلیرضا طلایی­زواره و مرجان قائمی، تهران: تیمورزاده، ۱۳۹۵، ۲ ج، مصور (رنگی)، جدول (رنگی)، نمودار (رنگی).

دامپزشكی

۲۲. ایمنی­شناسی دامپزشكی، تألیف مایكل ج. دی و رونالد شولتز، ترجمه غلامرضا نیكبخت­بروجنی و محمدحسن متدین، محمدمهدی رنجبر، محمد خسروی، عاطفه اسماعیل­نژاد، تهران: دانشگاه تهران، ۱۳۹۵، ۵۰۷ ص، مصور، جدول، نمودار.

مواد و معدن

۲۳. تركیب اطلاعات، رویكردی نوین جهت تصمیم­گیری در زمین­شناسی، مهندسی معدن، و نفت، تألیف بهزاد تخم­چی و محمد لطفی، حمید صیفی، مریم سادات­حسینی، تهران: دانشگاه صنعتی امیركبیر (پلی تكنیك)، ۱۳۹۵، ۸۰۸ ص.

۲۴. متالوژی جوشكاری و جوش­پذیری، تألیف جان­سی لیپولد، ترجمه مرتضی شمعانیان، حسین مستعان، اصفهان: دانشگاه صنعتی اصفهان، مركز نشر، ۱۳۹۵، ۴۶۰ ص، مصور، جدول، نمودار.

مهندسی برق

۲۵.  كنترل مدرن، تئوری و كاربرد، تألیف محمدعلی معصوم­نیا، تهران: دانشگاه صنعتی شریف، ۱۳۹۵، ۴۹۰ص.

۲۶. مشاركت منابع تجدیدپذیر در بازار برق، تألیف جوان ام. مرالس، آنتونیو جی. كونخو، هنریك ماسن، پیر پینسون، ماركو زوگنو، ترجمه مهدی احسان و همكاران، تهران: دانشگاه صنعتی شریف، ۱۳۹۵، ۶۳۸ ص.

مهندسی مكانیك

۲۷. روش­ها و مكانیك شكل­دهی فلزات، تألیف احمد عاصم­پور، سینا نظری­اونلقی، تهران: دانشگاه صنعتی شریف، ۱۳۹۵، ۵۹۲ ص.

مهندسی كشاورزی

۲۸. تكثیر و پرورش میگوهای دریایی، تألیف كامران رضایی­توابع، غلامرضا رفیعی، تهران: دانشگاه تهران، ۱۳۹۵، ۲۹۰ ص، مصور، جدول، نمودار، بخش رنگی.

ز) هنر

هنرهای نمایشی

۲۹. گروه هنر ملی از آغاز تا پایان (۱۳۵۷ – ۱۳۳۵)، تألیف روح­الله جعفری، تهران: افراز، ۱۳۹۵، ۲ج.

موسیقی

۳۰. شناخت هنر موسیقی: سماع ردیف، شامل ۱۸ دفتر، تألیف مجید كیانی، تهران: مؤلف، ۱۳۹۵، ۷۶۵ ص.

نمایشنامه

۳۱. ائوریپیدس: پنج نمایشنامه، تألیف ایوریپیدس، ترجمه عبدالله كوثری، تهران: نی، ۱۳۹۵، ۵۵۵ ص.

ح) ادبیات

تاریخ و نقد ادبی

۳۲. بلاغت (از آتن تا مدینه)، تألیف داوود عمارتی مقدم، تهران: هرمس، ۱۳۹۵، ۳۴۰ ص.

۳۳. درآمدی بر تحلیل انتقادی گفتمان روایی، تألیف حسین صافی پیرلوجه، تهران: نی، ۱۳۹۵، ۳۳۴ ص.

۳۴. پرسش­های بوطیقای داستایفسكی، تألیف میخاییل باختین، ترجمه سعید صلح­جو، تهران: نیلوفر، ۱۳۹۵، ۶۰۸ ص.

متون قدیم

۳۵. سفینۀ كهن رباعیات، تصحیح ارحام مرادی، محمدافشین وفایی، تهران: نشر سخن، ۱۳۹۵، ۳۸۶ ص.

نثرمعاصر

۳۶. اسم شوهر من تهران است، تألیف زهره شعبانی، تهران: مركز، ۱۳۹۵، ۹۶ ص.

ط) تاریخ و جغرافیا

تاریخ

۳۷. سیستم­های استقراری و فرهنگ­های باستانی دشت رامهرمز جنوب غربی ایران (نتایج كاوش در تل­گسر و بررسی منطقه­ای رامهرمز)، تألیف عباس علیزاده، لقمان احمدزاده، مهدی امیدفر، ترجمه ماندانا كرمی، رامین یشمی، تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، ۱۳۹۵، ۶۲۲ ص.

مستندنگاری

۳۸. آنك!... پاریس، تألیف میرجلال­الدین كزازی، تهران: صدای معاصر، ۱۳۹۵، ۲۵۶ ص.

۳۹. سفر دیدار، تألیف محمدرضا توكلی­صابری، تهران: اختران، ۱۳۹۵، ۲۲۳ ص.

ی) كودك و نوجوان

داستان تالیف

در این گروه دو كتاب به طور مشترك انتخاب شدند:

۴۰. مثل هیچكس، تألیف سپیده خلیلی، تهران: قدیانی، ۱۳۹۵، ۱۲۸ص.

۴۱. خرسی كه چپق می­كشید، تألیف سیدجواد راهنما، تهران: هوپا، ۱۳۹۵، ۲۸۲ص.

داستان ترجمه

۴۲. عروس دریایی، ترجمه كیوان عبیدی­آشتیانی، تهران: نشر افق، ۱۳۹۵، ۲۶۴ص.

علوم و فنون

۴۳. مجموعه ۵ جلدی دانستنی­های جانوران ایران و جهان، تألیف محمد كرام­الدینی، تهران: نشر طلایی، ۱۳۹۵، ۶ ج.