شورای حل اختلاف وزارت ارشاد یک شوخی بی مزه برای ناشران است

حمیدرضا شیرازی، مدیر مسئول نشر «نیاز دانش» در گفت و گویی با خبرنگار لیزنا، از سرقت علمی یکی از کتاب های مهم دانشگاهی این انتشارات با عنوان «تشریح مسائل مبانی فیزیک» تالیف محمد رضا خوش بین خوش نظر خبر داده بود و با انتقاد از شورای حل اختلاف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به دلیل پاسخ گو نبودن به شکایات گفته بود که مسئولین شورای حل اختلاف وزارت ارشاد اعلام کردند این اداره تا یک ماه کار نمی کند و پس از آغاز کار نیز حداقل پنج ماه زمان خواهد برد تا کتاب مورد کارشناسی و بررسی قرار گیرد.

شیرازی همچنین از تصمیم خود برای شکایت به دادگاه فرهنگ و رسانه جهت پیگیری موضوع، پس از نا امید شدن از اقدام شورای حل اختلاف وزارت ارشاد و انجمن ناشران دانشگاهی خبر داده بود.

بر اساس این گزارش، پیگیری های این ناشر از طریق دادگاه فرهنگ و رسانه منجر به محکوم شدن ناشر متخلف و جمع آوری کتاب های جعلی از بازار کتاب شد.

خبرنگار لیزنا با توجه به اهمیت مسئله کپی رایت به عنوان یکی از معضلات بزرگ حوزه کتاب و نشر کشور، با مدیر مسئول نشر «نیاز دانش» گفت و گو کرد.

حمیدرضا شیرازی توضیح داد: برای پیگیری موضوع سرقت علمی کتاب «نشر نیاز دانش» به دادگاه فرهنگ و رسانه شکایت کردیم. در این دادگاه پس از بررسی پرونده و کتاب های منتشر شده، حکم را به نفع نشر نیاز دانش صادر کردند و حکم توقیف کتاب های کتابسازی شده توسط بازرسی شعبه چهار دادگاه داده شد و ما با این حکم کتاب های جعلی را از کتابفروشی ها جمع کردیم.

شیرازی در ادامه افزود: چند نکته درباره این شکایت قابل بیان است. اولا بر پشت کتاب ها تیراز 500 نسخه خورده بود درحالی که تا با امروز نزدیک 900 نسخه کتاب از بازار جمع آوری شده است. نکته دوم این است که این کتاب های جعلی اصلا «فیپا» نداشت و فهرست نویسی پیش از انتشار که در کتاب ذکر شده، متعلق به این کتاب با آن نویسندگان و آن سال چاپ نیست. «فیپا» و  «شابک» کتاب جعل شده است و اگر «فیپا» را به عنوان سند دولتی در نظر بگیریم، جرم جعل اسناد دولتی توسط ناشر صورت گرفته است. با دستکاری در «شابک» کتابی که متعلق به ویراست نهم است، ویراست 9 به ویراست 10 و نام نویسنده به گروه تخصصی انتشارت تغییر یافته است. کتاب مجوزی برای نشر هم دریافت نکرده است. بر همین اساس شکایت دیگری به دادگاه فرهنگ و رسانه ارائه دادیم.

او افزود: با توجه به اینگه این ناشر ابتدایی ترین حقوق یعنی اعلام وصول و مجوز نشر را دریافت نکرده است، اصولا باید مجوز انتشارات باطل شود. به نظر من اگر این ناشر برای دریافت مجوز به وزارت ارشاد مراجعه می کرد، کارشناسان این سازمان متوجه تخلف وی می شدند و مسلما در همان ابتدا جلوی کتابسازی گرفته می شد.

شیرازی ادامه داد: نکته سوم این است که آدرس ناشر که در سایت خانه کتاب آمده است غلط و جعلی است. این ناشر دفتر مشخصی ندارد و آدرس صحیحی از وی در وزارت ارشاد ثبت نشده است و به همین دلیل امکان جلب ایشان توسط مامورین ممکن نشد.

به گفته مدیر مسئول نشر «نیاز دانش»، این ناشر متخلف از راه های گوناگون با وی تماس گرفته و درخواست حل مسئله را داشته است. حمید رضا شیرای هم ارائه تعهدنامه کتبی در حضور چند تن از معتمدین حوزه نشر مبنی بر عدم تکرار این عمل از جانب او و تحویل فایل هایی که به طریق آن ها کتابسازی انجام گرفته را درخواست نموده است.

شورای حل اختلاف وزارت ارشاد بازوی اجرایی ندارد

او با انتقاد از شورای حل اختلاف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: ما می توانستیم خیلی سریع جلوی این اتفاق را بگیریم. در حال حاضر هم من به وزارت ارشاد گزارش داده ام که تخلفی اینچنینی صورت گرفته است و ناشری بدون مجوز و بدون دریافت اعلام وصول و بدون ثبت کتاب در سازمان اسناد و کتابخانه ملی، کتابی را در بیش از دو برابر تیراژ اعلام شده (علاوه بر نسخه هایی که تا به امروز به فروش رسیده است) چاپ کرده ولی باعث تاسف است که هیچگونه پیگیری از جانب وزارت ارشاد صورت نگرفته است و هیچ مسئولی حتی با ما تماس هم نگرفته است.

وی با بیان اینکه در حوزه نشر اتفاقات بدی در حال رخ دادن است گفت: امیدوارم این مسئله برای بقیه دوستان ناشر تلنگری باشد زیرا در حال حاضر برای دومین کتاب ما هم این مشکل پیش آمده و این کتاب نیز که به عنوان منبع در دانشگاه ها معرفی می شود، توسط یکی از اساتید پیام نور کپی برداری شده و با کیفیت پایینتر و قیمت بالاتر چاپ شده است.

شیرازی بیان کرد: ما ناشران از این کتابسازی ها خسته شده ایم و نمی دانیم چکار باید بکنیم!

او با تقدیر دادگاه فرهنگ و رسانه به دلیل حکم فوری برای جمع آوری کتاب های جعلی از بازار افزود: اصولا این کار باید از سوی وزارت ارشاد صورت می گرفت ولی شورای حل اختلاف وزارت ارشاد بازوی اجرایی ندارد و فقط با حالتی کدخدامنشی و صحبت سعی در رفع اختلافات دارد در حالی که مسائلی مانند جعل کتاب و کتابسازی مشکل نیست بلکه دزدی است و وزارت ارشاد _که مشغول فعالیت های دیگری مثل بالا بردن آمارهای صوری چاپ کتاب ها در هر دوره است_ با عدم پیگیری تخلفات زمینه را ایجاد می کند تا دیگران نیز اقدام به این کار کنند. روش کدخدامنشی در این موارد پاسخگو نیست زیرا شخص متخلف با علم به اینکه اقدام او غیرقانونی و غیراخلاقی اقدام به این کار می کند و ناشری که کتابسازی می کند دقیقا از اینکه چه کاری انجام دهد مطلع است.

او به دیگر ناشران توصیه کرد که در صورت سرقت کتاب های آنان بلافاصله به دادگاه فرهنگ و رسانه مراجعه کنند زیرا وزارت ارشاد، اتحادیه ناشران، انجمن ناشران دانشگاهی و غیره هیچ بازوی اجرایی برای جلوگیری از این کار یا مجازات متخلفان و یا حتی جمع آوری کتاب های جعلی ندارند. چنانچه در حالی که وزارت ارشاد گفته بود پنج ماه دیگر موضوع را پیگیری می کند، دادگاه فرهنگ و رسانه بلافاصله از طریق قانونی اقدام کرد.  

او ادامه داد: از نظر من شورای حل اختلاف وزارت ارشاد تنها یک شوخی بی مزه برای ناشران است و حتی شاید تبدیل آن به انبار مفیدتر باشد!