آموزگار بر لزوم پیگیری مذاکرات انجام گرفته در نمایشگاه فرانکفورت تاکید کرد

محمود آموزگار، رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان ایران گفت: تا سال ۱۳۹۱ در نمایشگاه فرانکفورت غرفه های پراکنده ای داشتیم  و از سوی بخش های مختلف ایران حضور پیدا می‌کردند. اغلب این غرفه ها مخصوص غرفه بخش دولتی و عمومی بود و از بخش خصوصی به علت هزینه ‌های سنگین اجاره غرفه، اقامت، مسافرت و هزینه های جانبی دیگر تعدادی انگشت ‌شمار شرکت داشتند.

آموزگار ادامه داد: در آن سال به همت علی اکبر اشعری از مقامات مختلف دولتی و وزارت ارشاد شهرداری ها و جاهای مختلف دعوت شد و این پیشنهاد مطرح شد که همه در این غرفه ملی جمع شوند. نتیجه این پیشنهاد این بود که سال بعد یعنی ۱۳۹۲ از یک غرفه ۲۰۰ متری، ۸۰ متر به اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران اختصاص داده شود. اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران نیز فراخوان داد و  از همکاران ناشر، مولفان و پدیدآورندگان دعوت کرد که آثار خود را برای عرضه در نمایشگاه فرانکفورت ارائه کنند.

وی ادامه داد: برای اولین بار بحث معرفی کتاب مخاطب خارجی مطرح شد. به همین دلیل تهیه چکیده کتاب به زبان انگلیسی و درج آن در یک کاتالوگ به عنوان اولین اقدام انجام گرفت. اقدام دوم این بود که بتوانیم توجه مخاطبین جهانی را نسبت به داشته های خودمان در حوزه فرهنگ و هنر و ادبیات جلب کنیم. این ممکن نبود جز اینکه قراردادها و ملاقات هایی ترتیب داده شود، ایمیل هایی ارسال شود و جلساتی برگزار شود تا کتاب‌های خود را معرفی کنیم و مذاکرات را به نحوی جلو ببریم که منجر به انعقاد قرارداد برای انتقال حقوق ترجمه و انتشار این آثار با ناشر همکار در کشوری دیگر شود.

آموزگار ادامه داد: این اتفاق به جز دو سال گذشته انجام گرفت. در این دو سال به دلیل اعتراض به ماجرای سلمان رشدی غرفه ما تعطیل بود. بقیه سال‌ها در هر جلسه و  در هر سال به نسبت سال های قبل گام هایی رو به جلو برداشته شد. در همین مسیر عملا به بسیاری از مسائل و مشکلات خود پی بردیم. این مذاکرات مانند سالن درسی بود که ما بتوانیم ضعف های خود را پیدا کنیم و  یاد بگیریم که چگونه باید کتاب های خود را ارائه دهیم. الان این قضیه تسری پیدا کرده است.

آموزگار افزود: ناشرانی که در حال حاضر در غرفه ملی حضور پیدا می‌کنند با استانداردهای بین المللی از حیث معرفی و عرضه کتاب و ضرورت قرار گذاشتن با ناشران همکار خود در کشورهای دیگر و لزوم گفتگو با آن ها و ترغیب آن ها برای ترجمه و انتشار کتاب در کشور خود، آشنا هستند.

رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان ایران وضعیت نامناسب شمارگان کتاب های ما را ناشی از اقتصاد رنجور در حوزه نشر و دلیلی بر عدم ایجاد زمینه ای مناسبی برای شکل گیری آژانس های ادبی دانست و گفت:  غرفه ملی این امکان را برای کسانی که در این حوزه فعالیت دارند فراهم می کند تا آنها نیز حضور داشته باشند و بر تلاش خود بیفزایند.

وی تاکید کرد: گام‌های که تا به حال رو به جلو برداشته شده است باید در سال های بعد ادامه یابد. باید تا آن جایی که امکان دارد این فضا را  به فضایی حرفه ای تبدیل کنیم.

محمود آموزگار در ادامه سخنان خود کپی رایت و رعایت حقوق مولف خارجی را بسیار مهم دانست و توضیح داد:  اینکه فردی برای رفع گرسنگی خود دزدی کند پذیرفنته نیست و گرسنگی دلیلی برای اینکه از میزان مجازات او  کاسته شود نخواهد بود.

وی بحث حقوق مولف در ایران را «یک بام دو هوا» توصیف کرد و گفت: این مسئله مشکلات بسیاری در رعایت حقوق مولف داخلی در کشور هم درست می کند و باعث تضعیف بنیاد های آن می شود. به همین دلیل اراده محکم و قوی برای مقابله با این سیل بنیان کن انتشار غیرقانونی و دانلود غیرقانونی کتاب در کشور ما وجود ندارد و این وضعیت فعلی ایجاد می‌شود که به ضرر مولف و ناشر داخلی است.

آموزگار ادامه داد: اگر این نگرانی وجود داشته باشد که از ابعاد و زوایای کنوانسیون برن برای ما هنوز شناخته شده نیست، ما هستیم که باید این آگاهی پیدا کنیم. می توانیم بحث کپی رایت را منوط به پیوستن به کنوانسیون نکنیم بلکه قانون ملی در مجلس شورای اسلامی را تصویب نماییم. این قانون در عین حال که ما را ملزم به رعایت حقوق مولف در چارچوب محدوده کشور می کند، این تکلیف را به بقیه جهان تسری دهد و حقوق مولف را در همه جهان به رسمیت بشناسد. از آنجایی که قانون ملی است مسلماً اگر نیاز به اصلاح و تغییر داشت ایران می تواند در مورد آن تصمیم بگیرد.

وی گفت: اگر ما این کار را انجام دهیم حداقل چهره ای  از خود نشان داده ایم که تناسب بیشتری با فرهنگ، دین و آیین ما دارد. این قانون نشان می دهد ما این حق را در سراسر جهان محترم می‌شماریم ولی نسبت به کنوانسیون برن هنوز ابهاماتی داریم که تا رفع نشود نمی‌توانیم به آن بپیوندیم.

 آموزگار ادامه داد: در شرایط فعلی قانونی در مجلس شورای اسلامی مطرح است که مدتی متوقف شده بود و الان دوباره به جریان افتاده است.  من امیدوارم این قانون به تصویب برسد. با توجه به تغییراتی که در طول زمان در متن انجام گرفته، از متن نهایی که در دست رسیدگی قرار دارد اطلاعات درستی ندارم ولی تا جایی که می‌دانم آنچه را که الان بیان کردم در متن گنجانده شده است. مسلماً تصویب این قانون ما را در موقعیت بهتری قرار خواهد داد و فرصتی ایجاد می کند تا به بررسی نگرانی‌هایی که در رابطه با ابهامات موجود در کنوانسیون برن وجود دارد پرداخته شود.

رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان ایران در مورد ارتباط ناشران ایرانی با ناشر های دیگر در طول نمایشگاه کتاب فرانکفورت توضیح داد: مسلما هرکسی در چارچوب منافع خودش به دنبال ارتباط می گردد. در حال حاضر بحث طرح گرنت هم مطرح شده است و ناشران خارجی به ما مراجعه می‌کنند تا بتوانند از این فرصت استفاده کنند. همکاران ناشر ما در ایران باید در انتخاب ناشر خارجی برای همکاری توجه لازم را داشته باشد.

آموزگار با اشاره بر ارسال ترجمه یک کتاب جهت انتشار در کشور میزبان برای مسئولان ناشر خارجی  و بیان اینکه تا یک ماه دیگر پاسخ خود را از این ناشر دریافت خواهد کرد توضیح داد: می خواهم بگویم تمام نتایج نمایشگاه فرانکفورت در طول همین نمایشگاه گرفته نمی شود بلکه موضوع مهم تعقیب کردن این مذاکرات است که در دیدارهای رودررو در طول نمایشگاه انجام گرفته است. مسلماً نتایج این دیدارهای رودررو سریعتر به دست می آیند منتها حتماً باید بعدا این مذاکرات پیگیری شود.