توزیع کنندگان کتاب از زنان ناشر حمایت کنند

اعظم کیان افراز عضو هیئت مدیره، مسئول روابط عمومی و سخنگوی انجمن صنفی کارفرمایی زنان ناشر در مورد سابقه تشکیل آن توضیح داد: انجمن صنفی-کارفرمایی زنان ناشر در حقیقت انجمنی است که سابقه ای ۲۰ ساله دارد و قبلا به اسم جمع صنفی فرهنگی زنان ناشر نامیده می‌شد. درواقع  اولین جرقه های این انجمن در سال ۱۳۷۶ زده شد ولی در حقیقت در سال ۱۳۸۰ اساسنامه آن رسما تدوین و هیئت مدیره تشکیل گشت و به صورت رسمی کار خود را آغاز کرد. در سال ۱۳۹۳ مجوزهای لازم دریافت و این انجمن به صورت قانونی و رسمی ثبت شد.

کیان افراز ادامه داد: از آنجایی که در این دهه زنان ناشر به تازگی وارد صنعت نشر شده بودند برای اینکه بتوانیم با همکاری یکدیگر در راستای فرهنگ کتاب و کتابخوانی پیشبرد داشته باشیم این انجمن را تشکیل دادیم.

او  اهداف این انجمن را جمع آوری اطلاعات، بررسی و تحقیق در مورد مشکلات، شناخت نیازها و اولویت ها، انجام کارهای صنفی و آموزشی، انتقال تجربیات و دانش نشر به سایر اعضا، ایجاد اشتغال زنان در این حرفه، تشویق زنان به فعالیت و ایجاد تشکل های صنفی مرتبط با نشر، گسترش فرهنگ کتابخوانی در جامعه، حمایت از اعضا در مقابله مشکلات و حوادث پیش بینی نشده صنفی و غیره عنوان کرد و افزود: در حال حاضر این انجمن در خیابان انقلاب اسلامی دارای دفتری است که از طریق جمع آوری حق عضویت ها تهیه شده و از همین طریق در طی سال‌های گذشته بر پا مانده است.

به گفته وی در حال حاضر انجمن30 عضو دارد. بر اساس اساسنامه اعظم کیان افراز، پروین صدفیان، شهربانو بیژن زاده، زهرا ربیعی، زهره ابراهیمی اعضای اصلی هیئت مدیره در سال ۹۶ تشکیل بودند. شرایط عضویت بر روی سایت انجمن قرار دارد و شامل ناشر بودن یعنی مجوز نشر داشتن و زن بودن است. همچنین ورودی به انجمن ۱۵۰ هزار تومان و حق عضویت ماهانه ۳۰ هزار تومان است  و انجمن بر اساس همین حق عضویت ها سرپا قرار دارد و اداره می شود.

مسئول روابط عمومی انجمن زنان ناشر در مورد فعالیت های آن در طول سال گذشته توضیح داد: ما در انجمن چندین نشست برگزار کردیم. در نمایشگاه‌های استانی سال گذشته حضوری فعال داشتیم. در هر سال در نمایشگاه بین المللی تهران غرفه داریم. نشست «زن، کتاب، توسعه پایدار» را اولین بار در سالن تلاش وزارت کار با همکاری علی ربیعی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی و شهیندخت مولاوردی،  دستیار ویژه رئیس‌جمهور و احمد مسجد جامعی، عضو شورای شهر تهران برگزار کردیم. دومین دوره آن در سالن اهل قلم در محل نمایشگاه کتاب پارسال برگزار شد و نشست دیگری نیز توسط خود من با عنوان «زن، کتاب، هنر» با حضور چیستا یثربی، نویسنده و افسر اسدی، بازیگر سینما  و با همکاری انجمن برگزار شد. در کتابگردی امسال نیز فعالیت های خوبی داشتیم و شهردار منطقه، اعضای شورای شهر و مشاور شهردار در امور بانوان به دفتر انجمن تشریف آوردند. همچنین در روز مادر تلاش کردیم تا در اتحادیه نشستی داشته باشیم.

کیان افراز در مورد تفاوت کار نشر برای زنان و مردان گفت: تا اواخر دهه۷۰ که زنان شروع به فعالیت در این حوزه کردند، در عرصه فرهنگ و یا حوزه نشر زنان چندان حضور نداشتند. نشر آن زمان چهره‌ ای مردانه داشت و دنیایی مردانه بود. در مجموع صنعت نشر یا پروسه تولید کتاب کاری پردردسر است. نمی‌خواهم نگاهی جنسیتی به این موضوع داشته باشم ولی باید بگویم این کار جزو مشاغل سخت به حساب می آید؛ به خصوص در این روزها که بازار نشر دچار مشکل شده است.

او یکی از این مشکلات را رشد بی رویه اعطالی مجوزهای نشر عنوان کرد و گفت: بر اساس شنیده های من ۱۵ هزار مجوز نشر داریم. در حال حاضر کار کردن در حوزه نشر برای زنان و مردان هر دو سخت است. این سختی برای زنان بیشتر احساس می شود زیرا همچنان در بسیاری از جاها ممکن است زنان را جدی نگیرند و به رسمیت نشناسند در حالی که الان در حوزه نشر زنان بسیار موفقی داریم.

او مشکل اساسی بعدی را مسئله توزیع و پخش کتاب دانست و افزود:  توزیع و پخش یکی از معضلات بزرگ ناشران محسوب می‌شود. یعنی پس از هفت خوانی که برای دریافت مجوز و کتاب پشت سر می گذاریم، هفت خوان دیگری برای توزیع آن وجود دارد. به خصوص برای زنان چرا که اکثر زنان ناشر نهایتا ۲۰ سال است که وارد این عرصه شده است. هرچند تولید کتاب دارند ولی ممکن است در کنار دیگر مشاغل به این حرفه  بپردازند. توزیع کنندگان کتاب تر جیح می‌دهند پرونده ای جدیدی برای آنان باز نکنند و با آنان همکاری ننمایند. به همین دلیل بسیاری از زنان نمی توانند کتاب های خود را به فروش برساند. کتاب ها در دفاتر کار و گوشه اتاق ها انبار می شود و این مسئله باعث می‌شود تا انگیزه از ناشران ما گرفته شود.

او افزود: ما این درخواست را داریم که مراکز پخش و توزیع کنندگان کتاب از ما حمایت کنند. در این چند سال بسیار تلاش کردیم تا خود یک مرکز پخش اندازی کنیم ولی هنوز عملی نشده است. یک صندوق قرض الحسنه در انجمن تاسیس کرده‌ایم تا با اعطای وام به اعضای انجمن کمک کنیم اما مبلغ صندوق برای راه اندازی مرکز پخش کافی نبوده است. البته همچنان این امید را داریم که در سال جدید چنین مرکزی را راه اندازی نماییم.

کیان افراز با بیان اینکه بیشترین آسیبی که نشریه ایران می‌بیند از سیستم پخش و توزیع است، ادامه داد: در حال حاضر بسیاری از ناشران کتاب ها را به صورت دیجیتال و در تیراژ پایین و کمتر از هزار نسخه چاپ می‌کنند. زمانی که به سمت نشر دیجیتال می‌رویم تسویه حساب هم باید به صورت نقدی انجام گیرد و حداکثر ۲ تا ۳ ماهه باید پرداخت شود. حق التالیف و حق الترجمه نیز باید در عرض ۴ تا ۶ ماه پرداخت شود. از طرف دیگر کتاب تولید شده به شکل امانی با ۴۰% تخفیف و با چک یک ساله یا ۱۴ ماهه بر اساس میزان فروش رفته ارائه می شود و کتابفروشی که کتاب را به شکل نقدی می‌فروشد دوباره سفارش می‌دهد.

وی در مورد حمایت نهادها و سازمان های مختلف از این انجمن با اشاره بر حمایت های سید عباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از آنان در دوره حضورش در معاونت فرهنگی، توضیح داد: ما در ۲۰ سال گذشته کاملاً مستقل و خود جوش عمل کرد ایم و بدون حمایت جدی توانستیم این انجمن را سرپا نگه داریم. هرچند در این مدت نامه نگاری های زیادی با وزارت ارشاد، شهرداری منطقه، شورای شهر و غیره داشته ایم و درخواست نموده ایم کمک ‌کنند تا بتوانیم دفتری را برای کتابفروشی به اسم انجمن زنان ناشر و محلی برای تشکیل کارگاه ها و کلاس های آموزشی در حوزه نشر تهیه کنیم. ناشران عضو انجمن اکثرا جوان و تازه کار هستند و سرمایه آنچنانی برای کمک به انجمن جهت تهیه چنین دفتری ندارند. دفتر انجمن برای تشکیل این نوع برنامه ها و کلاس ها بسیار کوچک است.  امیدوارم امسال این خواسته عملی شود.

وی در پاسخ به این سوال که آیا اعضای انجمن توجه بیشتری به نویسندگان و مولفان و مترجمان زن دارند؟ گفت: خود نویسندگان زن از اینکه با زنان ناشر کار کنند راحت تر هستند. از طرف دیگر زنان ناشر در این حوزه فعالیت می‌کنند و دغدغه‌ها و مسائل که زنان دارند را می شناسند و به همین دلیل در بسیاری از مواقع هدف حمایت از نویسندگان و پدیدآورندگان زن عملی شده است.

عضو هیئت مدیره انجمن زنان ناشر در مورد برنامه‌های انجمن در نمایشگاه کتاب سال ۹۷ گفت: ما مثل تمام سال های گذشته در نمایشگاه حضور خواهیم داشت و برنامه هایی مانند رونمایی کتاب و دیدار با نویسندگان را نیز برگزار خواهیم کرد. همچنین در نظر داریم که برنامه ها و طرح های ما نسبت به سال گذشته بسیار پربارتر و باشکوه تر باشد. در سال گذشته در کمیته فرهنگی نمایشگاه نشست برگزار کردیم. امسال نیز هم در کمیته فرهنگی هم در سرای اهل قلم و هم در محل دفتر انجمن نشست هایی را برگزار خواهیم کرد.

او در ارزیابی حوزه نشر در سال ۱۳۹۶ گفت:  سال گذشته به‌طور کل برای نشر سال خوبی نبود. تغییر و تحولاتی که در حوزه فناوری و سرعت بیش از حد پیشرفت تکنولوژی رخ می دهد باعث اتفاقاتی مانند بیشتر شدن دانلود کتاب رایگان می شود.  ما بارها در کانال های مختلف و گروه‌های مختلف دیدیم که  کتاب هایمان پخش می‌شود. این مسائل یعنی سرقت ادبی و دزدی کتاب آسیبی جدی به حوزه نشر و فضای حرفه ای نشر وارد می کند.

کیان افراز با اشاره به حضور پر رنگ افرادی با در دست داشتن پلاکارت هایی با تبلیغ چاپ فوری کتاب و مقاله در میدان انقلاب افزود: از طرف دیگر تمام کتابفروشی های خیابان انقلاب حاوی کتاب های کمک درسی و آموزشی شده است.

او بیان کرد: به هر صورت بازار نشر در سال ۹۶ چون در حال تغییر و گذر از مرحله نشر سنتی به مرحله نشر دیجیتال هستیم در وضعیت وخیمی قرار داشت و تا زمانی که بازار نشر به وضعیت ثبات برسد همه ما چه زنان و چه مردان ناشر در معرض آسیب خواهیم بود. 

وی با بیان اینکه در صنعت نشر اصناف زیادی مانند چاپخانه دار، کتابفروش و غیره با هم در ارتباط هستند، گفت: در صورت آسیب به حوزه نشر در واقع همه این اصناف آسیب خواهند دید. در صورت عدم بهبود سیستم توزیع در آینده ناشر می‌توانند کتاب خود را به صورت آنلاین به فروش برساند؛ فقط زمانی برای راه اندازی سایت خود لازم دارد. در این میان کتابفروش صدمه می بیند.

کیان افراز در مورد سال جدید گفت: در وضعیت حاضر همه ما  در زمینه وضعیت کتاب و نشر مسئول هستیم. مردم باید در هر موقعیتی که پیش می‌آیند مانند معرفی کتاب و گسترش فرهنگ هدیه دادن کتاب فعال باشند.  همچنین اشخاصی که در رابطه با این حرفه در حال فعالیت هستند همگی باید متحد باشند تا به راهکاری مناسب برسند.  در صورتی این صنعت برقرار می ماند که کتابخوانی همچنان روند خود را داشته باشد. در سال های گذشته به دلیل گسترش فضای مجازی این مسئله آسیب گسترده‌ای دید. هر چند فضای مجازی و دیجیتالی در همه جای دنیا وجود دارد اما بعید می دانم کمتر جایی کتابخوانی با حضور شبکه های اجتماعی به اندازه کشور ما آسیب دیده باشد.

او در پایان اظهار امیدواری کرد که امسال سال خوبی برای حوزه نشر باشد.