بازسازی روح کودکان زلزله زده با ایجاد خانه های فرهنگ

شهرام اقبال زاده نویسنده و فعال حوزه کودک در مورد چگونگی شکل گیری خانه های فرهنگ و اهداف ایجاد آنها در مناطق زلزله زده کرمانشاه توضیح داد: من خود نیز کرمانشاهی هستم. بسیاری از دوستان نویسنده و هنرمند می خواستند به زلزله زدگان کرمانشاه کمک کنند. این کمک ها با کمک های نقدی شروع شد و من برای این کار شماره حساب برخی نهادهای های مدنی و فرهنگی را در اختیار آنان قرار می دادم. در نهایت برخی از فعال‌ترین نهادهای مدنی که در این زمینه کار می کردند با عنوان ستاد نویسندگان و هنرمندان در کرمانشاه با همکاری انجمن طراحان گرافیک، انجمن تئاتر کرمانشاه و انجمن سینمای نوجوانان کرمانشاه، ستاد مشترکی راه اندازی کردند و امدادرسانی را آغاز نمودند.

اقبال زاده ادامه داد: به خاطر عدم اعتمادی که نسبت به نهادهای رسمی و دولتی وجود داشت، مردم یا شخصا به زلزله‌زدگان کمک می‌کردند و یا به نهادها و چهره ها یعنی سلبریتی ها اعتماد می کردند.

وی با اشاره به اینکه مناطق زلزله‌زده پراکندگی جغرافیایی دارند، افزود: به دلیل اینکه امداد رسانی سازمان یافته و متمرکز نبود، تجمع و شلوغی بسیاری ایجاد شد به گونه ای که امکان رساندن اجناس حیاتی به زلزله‌زدگان،به صورت اصولی و با برنامه وجود نداشت. از طرف دیگر کالاها و امدادها به درستی توزیع نمی‌شد. زیرا به دلیل احساس نومیدی و  ناامنی نسبت به آینده، هم برخی از بزرگسالان و هم برخی از کودکان گاهی کالاها و امداد ها را چندین بار دریافت می‌کردند و برخی نیز نمی‌توانستند کمکی دریافت کنند.

روح ویران بدتر از خانه ویران است

وی با بیان این که دائماً با هنرمندان و نویسندگان حاضر در منطقه زلزله زده در ارتباط بوده است، ادامه دارد: طبق اخبار دریافتی ما کتاب ها، لوازم التحریر، اسباب بازی ها و دیگر کالاهای اساسی به دست برخی از بچه‌ها اصلاً نمی رسید. در صورتی که برخی دیگر چندین بار این اقلام را دریافت می‌کردند. این مسئله از یک طرف عادلانه نبود و از طرف دیگر از نظر فرهنگی و اخلاقی نوعی تکدی گری در کودکان را پرورش می داد. ما در این زمینه احساس خطر کردیم. موضوع را مورد توجه قرار داریم زیرا  اگر این عادت تثبیت شود این بچه ها در آینده از نظر اخلاقی دچار مشکل خواهند بود. از طرف دیگر بچه ها با توجه به اینکه برخی و یا همه اعضای خانواده خود را از دست دادند، دچار  مشکلات روحی و روانی شده بودند.

این نویسنده با بیان اینکه «روح ویران بدتر از خانه ویران است» گفت: روحی که بازیابی نشود و آسیب شدید ببیند، اثرات مخرب آن همیشه باقی خواهد ماند. اینکه کودک تصور کند در زمان زلزله کسی به داد او نرسیده است، نوعی کمبود و خشم نسبت به جامعه و آدم‌های دیگر در وی نهادینه و تثبیت می کند.  اما اگر احساس کند انسان‌های دیگر به فکرش بودند و در عین حال از طریق ادبیات و هنر، بازیابی روحی و عاطفی شود وضعیت به گونه ای دیگر خواهد بود. ما از طرف دیگر مسئله ارتباط فرهنگی را مد نظر قرار دادیم. ما برنامه هایی مانند کتابخوانی، قصه گویی، نقاشی و غیره را که تا به حال هم به علت کمبود امکانات مالی به  انجام شده بود، ادامه دادیم.

به گفته اقبال زاده نیکی کریمی، بازیگر از روز اول با ستاد اجرایی کمپین تاسیس خانه های فرهنگ در ارتباط بوده است. وی توضیح داد: ما  به تازگی برای اهداف فرهنگی کمپین به توافق هوایی رسیده ایم. اما تاکید می کنم شایعات کمک های میلیاردی خانم کریمی افسانه پردازی است و طبق اطلاع ما میزان کمک های دریافتی ایشان حدود دویست میلیون تومان بوده که در مرحله اول بیشترش را در اختیار مهدی اصلانی از همکاران خود برای تهیه آذوقه گذاشته و حدود ۱۰۰ میلیون قرار است به کمپین کمک کند. هرچند ما بی کمک ایشان دو خانه فرهنگ و هنر را افتتاح کرده ایم و دو خانه دیگر را هم روز های آینده در نوروز مستقلاً افتتاح خواهیم کرد.

او گفت: اگر همکاری این شخصیت با ما قطعی شود قرار است محلی را به عنوان ستاد دائمی کمپین تهیه کنیم زیرا در حال حاضر امکان اسکان  نویسندگان و هنرمندان داوطلب جهت کمک به کودکان زلزله زده وجود ندارد. نویسندگانی از چهره های شناخته شده به این مناطق اعزام شده اند و بسیاری نیز جهت همکاری اعلام آمادگی کرده اند اما به دلیل این که امکانات مالی و امکان اسکان آنان را نداریم، هنوز بسیاری اعزام نشده اند.

او با ابراز تاسف از اینکه این خانه های فرهنگ در کانکس برپا می شود ادامه داد: در ابتدای تاسیس این خانه های فرهنگ فقط چند کودک مراجعه می‌کردند ولی در حال حاضر بیش از ۳۰۰ کودک به خانه های فرهنگ می آیند. در نقاشی هایی هم که در ابتدا توسط کودکان کشیده می شد آدم ها به شکل افقی یعنی در واقع به شکل جنازه بودند و رنگ آمیزی ها تیره و سیاه بود. اما در حال حاضر بعد از فعالیت دو ماهه اعضای این کمپین و با حمایت هنرمندان و نویسندگان حوزه کودک و نوجوان نقاشی ها شاد شده است و در آن ها امید، آفتاب، و زندگی جاری دیده می‌شود.

او با اشاره بر تاثیر چشمگیر کتاب‌های کودک و نوجوان و ارائه آنها به شکل داستان خوانی، جمع خوانی و غیره ادامه داد: باید از انجمن فرهنگی ناشران کتاب کودک تشکر کنم که بیش از 3هزار کتاب در مرحله اول برای ما ارسال کرد. این کتاب ها تفکیک شده و ما در حال تجهیز کتابخانه‌ها هستیم. همچنین از گروه دوستان دهه ۵۰ دانشکده ادبیات دانشگاه تهران تشکر می کنم که از ۵۰ کانکسی که برای خانواده ها ارسال کردند، ۲ کانکس به  برپایی خانه فرهنگ و هنر اختصاص دادند. خانه فرهنگ دوم  نیز به نام دلاور مختاری، یکی از هم دوره ای های دانشگاه و به دلیل حمایت های بی دریغ او و خانواده اش نامگذاری شد. خانه فرهنگیان سوم و چهارم نیز به زودی افتتاح خواهد شد.

به گفته او خانه فرهنگ و هنر از یک کانکس ایجاد شده بود و خانه دوم از دو کانکس تشکیل شد که یکی کتابخانه و دیگری محل تجمع کودکان است.

دولت بی برنامه عمل کرده است

اقبال زاده در ادامه با ابراز تاسف از مشکلات مالی موجود گفت: در جامعه ما به دلیل ضعف تشکل‌های مدنی هم‌دردی های مقطعی و  اما به شکل غلیان عاطفی و در یک مقطع کوتاه ایجاد می شود ولی بعدها فروکش می کند. در حال حاضر که ما در حال کار زیربنایی و اساسی هستیم دستمان خالی شده است. ما  با عشق و امید کار می‌کنیم. ما دل شکسته شدیم، خسته شدیم اما ناامید و دلزده نشدیم!

به گفته او دانش‌آموزان مناطق زلزله‌زده بین مدارس مختلف که کمابیش سالم هستند تقسیم شده اند اما به دلیل احساس عدم امنیت مشکلات موجود برخی از تحصیل بازمانده اند. وی با ابراز تاسف از وضعیت بهداشتی و گسترش بیماری سالک، افزود: دولت در این زمینه واقعاً بی برنامه عمل کرده است. ما تخصص و امکانات لازم در این زمینه را نداریم و بخشی از وزارت بهداشت هم نیستیم. تنها کار تخصصی که از عهده ما برمی‌آیند مسئله فرهنگ است.

او با انتقاد از شخصیت هایی که ساخت شهر زیست‌محیطی و غیره را مطرح کرده اند، گفت: این بچه ها هم اکنون از لحاظ بهداشتی و هم از لحاظ فرهنگی دارند از بین می روند. امداد های ارسال شده باید خرج این کودکان شود و دولت است که باید در بازسازی شهرها و روستاها مسائل زیست محیطی را رعایت کند.

او افزود: ما دست تمام کسانی را که به ما در این راه کمک کنند، می فشاریم. ما نیروی متخصص داریم؛ همان روز های اول زلزله  نوش آفرین انصاری دبیر محترم شورای کتاب کودک، پیام صوتی حمایت فرستادند. برخی از اعضای انجمن نویسندگان کودک و نوجوان اعلام آمادگی کردند؛ اما امکان ارسال آنان را نداریم.  اعضای انجمن تصویرگران به تعداد ۴۰ نفر نیز آمادگی خود را اعلام کردند ولی ما نمی دانیم آنان را کجا اسکان دهیم؛ در حالی که اگر این امکان وجود داشت می‌توانستند با توجه به شناختی که از کودک دارند با آنان به شکل تخصصی و با کمک نقاشی کار کنند.

اقبال زاده از مهناز فتاحی، مدیر کل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان کرمانشاه بابت در اختیار گذاشتن مهمانسرای کانون برای اسکان نویسندگان کودک و نوجوان و همینطور اداره ارشاد کرمانشاه جهت حمایت‌های قانونی تشکر کرد. او همچنین از شورای کتاب کودک و نوش آفرین انصاری و از انجمن نویسندگان و انجمن تصویرگران کتاب کودک و انجمن ناشران کتاب، بابت حمایت از این کمپین تشکر کرد.

شماره حساب جهت کمک به ایجاد خانه های فرهنگ:

شماره حساب کمکهای نقدی، انجمن طراحان گرافیک کرمانشاه / بانک تجارت :

۱۸۰۳۰۶۶۴۷۳

شبا: IR15018000 0000001803066473

شماره کارت متصل به حساب انجمن طراحان گرافیک/ بانک اقتصاد نوین :

‌6274 1219 4003 5454