کتابخوانی فرآیند است، نه کاری مقطعی

شهرام اقبال زاده نویسنده و فعال حوزه کودک و نوجوان در گفتگو با خبرنگار لیزنا در مورد طرح نویسندگی کودکان در ایام عید به جای تکالیف مدرسه توضیح داد. او گفت: هر چیزی را حتی اگر بهترین کار باشد به شکل تکلیف در بیاورید جواب نخواهد داد. هرچند آغازی خوب است.

وی افزود: عادت به مطالعه مقطعی نیست بلکه یک فرآیند است که راهبردی می‌خواهد با راهکارهای مناسب. این طرح  به عنوان یک راهکار موقت که پشتوانه راهبردی  ندارد مطرح گشته و یک راهبرد و یک برنامه منسجم در طول سال تحصیلی ندارد. هرچند توجه به مطالعه در طول سال تحصیلی نیز کافی نخواهد بود، بلکه باید هم دارای برنامه ریزی کوتاه مدت، هم میان مدت و هم دراز مدت باشد. آنچه مطرح شده است یک راهکار موقت و یک آسپرین محسوب می‌شود. کتاب باید در طول سال خوانده شود. ما در حال حاضر دچار سرطان کتاب نخوانی هستیم با اسپرین نمی توان آن را درمان کرد.

او این مسئله را به تغذیه کودکان با میوه و شیرینی در ایام عید و عدم ادامه آن در طول سال تشبیه کرد و افزود: این طرح بر اساس چه برنامه ای مطرح شده است؟ وقتی ما می‌گوییم که کتاب بخوانید و بعد آن را برای ما بازگو کنید، این مسئله تبدیل به تکلیف می‌شود و نگاه به آن مانند مشق شب خواهد بود.

این منتقد مجبور کردن دانش آموزان به خواندن کتاب‌های مورد نظر مسئولان مدرسه و مداخله آنان در امر انتخاب کتاب را مشکلی بزرگتر عنوان کرد و گفت: کودک باید آزاد باشد تا هر آنچه را که دوست می دارد و به آن علاقه نشان می دهد بخواند. ممکن معلم برای القای عقاید شخصی، مطالعه کتاب خاصی را الزامی کند. بچه ها الان هم از این موارد دلزده هستند.

اقبال زاده مسئله دیگر را عدم دسترسی همه کودکان به کتاب دانست و گفت: این طرح یک راهکار بی پشتوانه و بی برنامه راهبردی است. باید بررسی ‌شود که آیا کتاب در همه جا در دسترس همه کودکان قرار دارد؟ کتاب های در دسترس کدام ها هستند؟ 

او ادامه داد: در حال حاضر در کشور ما ابر و باد و مه و خورشید و فلک در کار هستند تا بچه‌های ما کتاب نخوانند. معلم ها نیز کتابخوان نیستند ولی یک شبه بخشنامه ای صادر می‌شود تا همان دانش آموزان را مجبور به خواندن کنند. در حالی که شرایطی برای آن ایجاد نشده و زیرساختی ساخته نشده است.

اقبال زاده در پایان گفت: البته این موضوع را که آموزش و پرورش فهمیده است بچه ها باید کتاب غیر درسی نیز  بخوانند مثبت و قدمی رو به جلو می بینم. اما شیوه کار درست نیست. عادت به کتابخوانی یک فرآیند است که نیاز به کتابدار آگاه و کتابخانه به روز دارد. در این صورت کودک به جای یک کتاب چندین کتاب خواهد خواند.این مسئله خوب است اما مانند شُکی است که به قلب ایستاده وارد می‌کنند تا به کار بیفتد ولی در حال حاضر ما دچار انفارکتوس فرهنگی هستیم.