آرشیو حافظه ملی ما است

به گزارش خبرنگار لیزنا، هجدهمین همایش سراسری انجمن علمی-دانشجویی علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه الزهرا (س) تحت عنوان «آرشیوهای دیداری-شنیداری؛ چالش ها و فرصت ها» سه شنبه 14 آذرماه در سالن مصلی نژاد این دانشگاه برگزار شد.

در این همایش ندا گلیجانی مقدم معاون فرهنگی و اجتماعی دانشگاه الزهرا (س) انجمن کتابداری را یکی از پرسابقه ترین انجمن های معاونت فرهنگی انجمن کتابداری دانست که از سال 1377 تشکیل شده است و بیان کرد: مشکل عمده ما در معاونت فرهنگی برای حوزه تشکل ها، تداوم کار آنها است که معمولا به دلیل تغییرات دانشجویان در دوره های مختلف دچار فراز و فرودهایی می شود و از این حیث برای انتقال تجربیات مشکل داریم.

وی ادامه داد: اما درباره انجمن کتابداری این مشکل کمتر وجود دارد و یکسال پس از تشکیل انجمن یعنی از سال 1378 اولین همایش آنها شروع به کار کرد و امروز با تداوم کار شاهد برگزاری هجدهمین دوره آن هستیم.

در ادامه سعید رضایی شریف آبادی، دبیر علمی همایش با بیان اینکه از دیروز تا امروز آرشیوهای دیداری و شنیداری با مسائل مختلفی روبه رو بوده اند، گفت: به تعبیر من سازمان صداوسیما آرشیو ملی دیداری و شنیداری کشور است البته غیر از این سازمان، در کشور ما سازمان های دیگر با مجموعه های در اختیار خود در محمل دیداری و شنیداری غنی هستند.

وی اظهار داشت: نباید از تحولاتی که فناوری برهمه عرصه های زندگی ما تحمیل کرده است، غافل شویم. مقاله هایی که در این همایش ارائه می شوند حوزه های مختلفی از بحث آموزش های دیداری و شنیداری، دیجیتال سازی، تاریخ شفاهی، فراداده ها و غیره را دربر می گیرند.

رضایی شریف آبادی با اشاره به کتاب شدن مسائل مطرح شده در همایش های دوره های گذشته عنوان کرد: با حضور رسانه های جدید از قبیل شبکه های مجازی و کانال های متعدد اطلاع رسانی و دسترس پذیری سریعتر شده است. امیدواریم این همایش هم مانند 17 همایش قبلی مورد استفاده علاقه مندان قرار گیرد.

اسناد ملی، کتابخانه ملی و آرشیو دیداری و شنیداری صداوسیما؛ سه آرشیو کشور

نورالله مرادی استاد پیشکسوت علم اطلاعات و دانش شناسی و مدیرکل اسبق کتابخانه ها و آرشیو صداوسیمای جمهوری اسلامی ایراندر بخش دیگری از همایش به ایراد سخنرانی پرداخت و ضمن بازگویی فعالیت خود در قسمت آرشیوهای صداوسیما گفت: در سال 1357 برای بازسازی آرشیوهای صداوسیما به آنجا دعوت شدم و با توجه به اوضاع نابه سامان آرشیوها اصلا فکر نمی کردم که 40 سال بعد در هجدهمین همایش آرشیوهای دیداری و شنیداری حضور پیدا کنم و هم اکنون از این پیشرفت بسیار خرسند هستم.

وی با اشاره به نقش آرشیو ادامه داد: در 25 دسامبر 1977 فوت چارلی چاپلین را تمام خبرگزاری ها اعلام کردند در آن زمان خبری از CNN و BBC نبود و بزرگترین تلویزیون آمریکا یعنیMBC  در همان روز فیلمی از زندگی پیچیده و نظرات مختلف منتقدان درباره چارلی به مدت یک ساعت پخش کرد که این فیلم تنها به برکت قدرت آرشیوهای موجود بود.

مرادی آرشیو را حافظه ملی ما دانست و عنوان کرد: اسناد ملی، کتابخانه ملی و آرشیو دیداری و شنیداری صداوسیما سه آرشیو کشور ما هستند.

وی درباره تاسیس رادیو در سال 1318 و اجرای برنامه ها بصورت زنده بدون امکان آرشیو و ضبط آنها توضیح داد: بعد از اختراع ضبط صوت و به کارگیری آن تمام برنامه ها ضبط شد اما از آنجا که در تمامی کشورهای دنیا کسانی که سازمان رادیو تلویزیونی می سازند فقط به فکر گسترش آنتن هستند طبیعتا به آرشیو زیاد فکر نمی کنند به همین دلیل پس از رشد قارچ گونه این آرشیوها سازماندهی آنها مشکل می شود.

این استاد پیشکسوت علم اطلاعات و دانش شناسی همچنین حفظ و نگهداری منابع تخصصی به خصوص منابع تاریخی،  پشتیبانی تولید و کمک به تولید در برنامه سازی را از کاربردهای آرشیو بیان کرد.

آرشیوها از نوع دیداری و شنیداری جزئی از بافت فرهنگی هر کشور هستند

سعید انبارلویی مدیرکل آرشیوهای صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران در این همایش آرشیوها از نوع دیداری و شنیداری را جزئی از بافت فرهنگی هر کشور دانست و اظهار داشت: از لحاظ اطلاعات تمام میراث ملموس و ناملموس ما اشتراکاتی را باهم دارند که آرشیو دیداری و شنیداری در امتداد آنها است.

وی ادامه داد: در حال حاضر به آرشیوها در دنیا به شکل علم نگاه می شود و از این رو شناخت آرشیوها و اسناد و حفظ و اشاعه آنها اهمیت زیادی دارد.

انبارلویی عنوان کرد: اگر آرشیوها را به نسلی دهیم که در زمینه حفظ و نگهداری آنها و اصول آرشیو آموزش دیدند می توانیم انتظار رخداد تحولاتی را داشته باشیم.

وی تاکید کرد: آرشیو ملی صداوسیما از معدود سازمان هایی است که تماما از فارغ التحصیلان علم اطلاعات و دانش شناسی برای کار خود استفاده می کند و برای تامین نیروهای مورد نیاز خود مصوب کرده است که فارغ التحصیلان این رشته را جذب کند.

مدیرکل آرشیوهای صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران در پایان صحبت های خود اعلام کرد که این سازمان آمادگی دارد آرشیوهای خود را از طریق تکنیک فضای مجازی به منظور اشتراک گذاری و استفاده بهتر از اطلاعات در اختیار دانشگاه های مختلف به خصوص دانشگاه الزهرا (س) گذارد.

در این مراسم همچنین آیسان پژوهان فر دبیر اجرایی همایش، امیر غایبی رییس دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه الزهرا (س)، معصومه کامران مدیر گروه اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه الزهرا (س) و سیدکاظم حافظیان رضوی به عنوان دوست همیشگی همایش های دانشگاه سخنرانی های کوتاهی ارائه کردند.

گفتنی است، بعد از مراسم افتتاحیه همایش سه پنل تخصصی در زمینه های آموزش آرشیوداران دیداری و شنیداری، مفهوم مدرک و مدلسازی توصیف محتوای منابع دیداری دیجیتالی در نظام های بازیابی محتوامحور، بررسی استانداردهای فراداده های توصیف آرشیوی و ارائه الگوی مناسب برای توصیف مواد دیداری و شنیداری، دیجیتال سازی مجموعه آرشیوهای دیداری و شنیداری سازمان صداوسیما، شناسایی حقوق مالکیت فکری در تاریخ شفاهی و غیره برگزار شد.