ایجاد دسترسی به بیش از ۱۸۰۰ پایگاه اطلاعاتی در کتابخانه‌های عمومی کشور

به گزارش لیزنا، بر اساس آمارهای موجود از رده سنی اعضای کتابخانه‌های عمومی در سراسر کشور، اغلب مخاطبان کتابخانه‌های عمومی را دانش آموزان و پشت کنکوری‌ها تشکیل می‌دهند و بررسی‌های صورت گرفته نشان می‌دهد که ارتباط اعضا با کتابخانه‌های عمومی پس از ورود به دانشگاه کمرنگ و یا به طور کلی قطع شده است.

گرچه دلایل مختلفی را می‌توان برای این موضوع برشمرد، اما یکی از مهمترین دلایل آن حضور افراد در محیط دانشگاه و تغییر نیازهای اطلاعاتی آنها است؛ چرا که دانشجویان در این دوران نیازمند مجموعه‌ای از منابع دیجیتال شامل مقالات، پایان نامه‌ها و کتاب‌های الکترونیک هستند که تنها از طریق استفاده از پایگاه‌های اطلاعاتی معتبر خارجی و داخلی می‌تواند در دسترس آنها قرار گیرد.

اما جالب است بدانید که استفاده از این پایگاه‌های اطلاعاتی دشواری‌های خاص خودش را دارد. به طوری که در کنار هزینه‌های گاه سنگین استفاده از هر یک از این پایگاه‌ها، اغلب دانشجویان و محققان آشنایی و توانایی لازم برای جستجوی تخصصی و بهره برداری مناسب از این پایگاه‌ها را ندارند. حتی با وجود اینکه کتابخانه‌های دانشگاهی دسترسی‌هایی به برخی پایگاه‌های اطلاعاتی را فراهم کرده‌اند، تلاش دانشجویان اغلب منجر به نتیجه مورد نظر نمی‌شود. به طوری که این موضوع نیز سوژه مقالات و پایان نامه‌های متعددی بوده است.

بر این اساس نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور بر آن شد تا به منظور تأمین نیازهای پژوهشی دانشجویان و محققان از یک سو و افزایش وفاداری اعضا و جلوگیری از قطع ارتباط دانشجویان با کتابخانه‌های عمومی، با ایجاد سامانه دسترسی به پایگاه‌های اطلاعاتی در کتابخانه‌های عمومی خدمتی نوین به جامعه دانشگاهی و محققان و پژوهشگران کشور ارائه دهد. موضوعی که این روزها با شیوع بیماری کرونا، تعطیلی دانشگاه‌ها و نیاز بیشتر دانشجویان، اهمیت دو چندانی پیدا می‌کند.

این سامانه که با ارائه بیش از ۱۸۰۰ پایگاه معتبر خارجی و داخلی در موضوعات عمومی و تخصصی مختلف، امکان ویژه‌ای در اختیار این مخاطبان قرار می‌دهد، در گام نخست در ۱۰ درصد از کتابخانه‌های عمومی کشور ارائه می‌شود. اما این پایان ماجرا نیست؛ امکان ویژه دیگری که این خدمت در اختیار کاربر قرار می‌دهد، حضور نیروی متخصص و یا «رابط خدمات مجازی» برای ارائه هرچه بهتر این خدمت است.

بر اساس بخشنامه‌ای که نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور به ادارات کل استانی خود ارسال کرده، هر استان با تشکیل یک کارگروه نسبت به انتخاب و معرفی ۱۰ درصد از کتابخانه‌های خود بر اساس نیازسنجی مخاطبان و انتخاب و معرفی یک «رابط خدمات مجازی» بر اساس معیارها و آموزش‌های لازم، اقدام کرده‌اند. افرادی که به عنوان رابط خدمات مجازی انتخاب می‌شوند مورد آموزش‌های ویژه‌ای از جمله کار با سامانه دسترسی به پایگاه‌های اطلاعاتی قرار می‌گیرند و در ادامه مسئول آموزش به نیروهای سایر کتابخانه‌های عمومی خواهند بود.

یکی از مزیت‌های این طرح دسترسی اعضا به جدیدترین و به روز ترین مطالب علمی در تمامی موضوعات است و مزیت دیگر امکان ارائه خدمات غیر حضری به ویژه در دوران شیوه بیماری کرونا است. به این ترتیب دانشجویان به راحتی می‌توانند نیاز پژوهشی خود را از طریق کتابخانه‌های عمومی برطرف کنند و کتابخانه‌های عمومی به عنوان پلی میان دانشجو و دانشگاه برای رسیدن به اهداف پژوهشی مورد استفاده قرار گیرند.

این طرح از سال گذشته با شناسایی شرکت‌های مختلف کارگزار و منابعی که در اختیار کتابخانه‌های عمومی قرار می‌دادند آغاز شد. هدف نهایی این طرح اتصال  همه کتابخانه‌های عمومی کشور به این سامانه است، اما در گام اول در ۱۰ درصد از کتابخانه‌های عمومی اجرا خواهد شد.