افتتاح همایش «ایران‌شناسی: تجربه دیروز، وضعیت حال، نگاه به آینده»

به گزارش لیزنا، همایش بین المللی «ایران‌شناسی: تجربه دیروز، وضعیت حال، نگاه به آینده» با حضور اشرف بروجردی رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، فاطمه جان احمدی معاون پژوهش سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران و دبیر علمی، علی محمد طرفداری دبیر اجرایی و با شرکت نمایندگان 23 کشور به صورت مجازی افتتاح شد.

اشرف بروجردی رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در مراسم افتتاح همایش بین المللی «ایران‌شناسی: تجربه دیروز، وضعیت حال، نگاه به آینده» ضمن تسلیت ایام شهادت حسین(ع)، درباره حوادث کشور افغانستان گفت: با مردم مظلوم افغانستان که همواره جور و ظلم را تجربه کرده‏اند اظهار همدردی می کنم و آرزو دارم با هم‏اندیشی سایر مسلمانان و کمک آنان شاهد روزهای شکوفایی برای مردم افغانستان باشیم. امید دارم مدعیان اسلام متحجرانه روزی از روی زمین رخت بربندند و اسلام حقیقی همراه با اندیشه‏های راستین بتواند عرضه شود تا بشریت به کمال برسد.

بروجردی ادامه داد: بدانیم که طالبان، طالبان است و آنهایی که چنین می‏اندیشند که طالبان تغییر کرده با استناد به این آیه شریفه که می‏فرماید: «قُلْ كُلٌّ يَعْمَلُ عَلَىشَاكِلَتِهِ» می گویم که آنها خطا می‏کنند و باید بدانند که ماهیت طالبان را از گذشته تا به امروز با یک روایت باید خواند و آنها قابل تغییر نیستند؛ به امید نجات مردم افغانستان از دسیسه‏های دشمنان دین اسلام، مردم افغانستان را دچار عُسرت و رنج کرده‏اند.

وی در ادامه با اشاره به برگزاری همایش بین المللی «ایران‌شناسی: تجربه دیروز، وضعیت حال، نگاه به آینده» تاکید کرد: معرف هر ملتی فرهنگ آن ملت است که در رفتار، اندیشه و باورهای آنها متجلی است. تعامل بین ملت ها هم بستگی به میزان شناخت و فهم مشترک از تمامی داشته‏ها، ذخایر علمی و اندیشه‏ای یکدیگر است. هرچه این شناخت فراگیرتر باشد میزان حمایت و تعامل بین آنها گسترده‏تر خواهد شد.

بروجردی گفت: خداوند نیز ضرورت کسب معرفت از یکدیگر را لازمۀ این همدلی و همراهی می‏داند. البته نگاه خداوند به جهان و آموزه‏های الهی مرزپذیر نیست و قومی را به واسطه باورهایش مورد ارزیابی قرار می‏دهد آنجا که می فرماید: «يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَأُنْثَى وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُواإِنَّأَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ إِنَّاللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ» و حکم خدا براین معرفت نه به قومیت است و نه به مرز و غلبۀ اقوام بلکه به تقوی و پرهیزگاری است و اکنون به ایران و شناخت آن می‏پردازیم با طرح این سؤال که چرا ایران و ایرانشناسی را انتخاب کردیم.

رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران گفت: شاید این گام نخست باشد برای آشنایی با دیگر ملت ها، سابقه، دیرینه، تاریخ و فرهنگ آنان تا از این طریق بتوانیم زمینه گفتگو، بهره‏مندی از دانش اندیشمندان و دانشمندان و خرده‏فرهنگ‏های ملت ها که معمولاً آنها را با آن می‏شناسند فراهم کنیم. به گفته حمد بن عبدالعزیز الکواری، «باید افراد را طوری تربیت کرد که در فضای مواجهۀ اندیشه با اندیشه و نظر با نظر قرار بگیرد»؛ به عبارت دیگر اساس متقابل از یکدیگر بر پایه گفتگو نهاده شده است زیرا مردم چه صحرانشین و چه شهرنشین از آن یکدیگرند.

بروجردی در ادامه تصریح کرد:  بر این اساس به ایرانشناسی با این رویکرد می‏نگریم که ایران سرزمین تجلی خرد و اندیشه است، سرزمین دانش و دانشوری از گذشته ایام، مهد اندیشمندان نام‏آور مهد فرهنگ و ادب این گذشته همۀ سرمایه فرهنگی مردم این سرزمین است. تعاملات فرهنگی و تبادل اندیشه از آموزه‏ها و روش دانشمندان ایرانی است هنوز مردم ایران به یاد دارند همت آیت الهر بروجردی و شیخ محمد شلتوت از مصر را که تبادلات اندیشه‏های دینی‏شان زمینه‏ساز شکل‏گیری تقریب بین مذاهب شد. هنوز در خاطره‏ها نقش برادران برمکی در اداره امور عباسیان را به خاطر می‏آورند، امروز افتخار بشر منشور حقوق کوروش هخامنشی است.

رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران تاکید کرد: شناخت گذشته سرزمینم فخر من است چرا که مشحون از اندیشه‏های عالمانه‏ای است که آن را از سایرین متمایز می‏کند تا جایی که شما در هیچ کجای تاریخ نمی‏خوانید که مردم این سرزمین صلح‏جو نباشند. آنها همواره می‏کوشیدند تا با همسایگان خود مدارا کرده و متعرض آنان نشوند همچنانکه هرگز اجازه نداده‏اند که مستعمره دیگران باشند و تسلط بیگانه را با مقاومت و نه آغازگری در جنگ پاسخ داده‏اند چرا که فرهنگ این سرزمین بر تکریم عشق و محبت و دوستی است و نه تخاصم با دیگران و اگر امروز شما شاهد ایستادگی و مقاومت مردم ایران در مقابل زورگویی دیگران هستید به همین بستگی دارد.

بروجردی افزود: مردم ایران را اگر می‏خواهید در عرصۀ سیاست بشناسید عدم پذیرش ظلم و ستم شاخصه آن است و اگر گفتگو را امروز در فرهنگ مردم ایران نمی‏یابید به دلیل آن است که معرفت مشترکی از فرهنگ گفتگو در نزد دیگران نمی‏یابد. نمی‏توان برای ملت ایران شرط گذاشت که تسلیم شرایط بیگانگان شود. این حساسیت حتی در نامگذاری ایران سرزمین وجود دارد. زمانیکه مقلوب‏کنندگان حقیقت نام خلیج فارس را به نامی دیگر می‏خوانند یکباره همه ایرانیان از سراسر جهان به اعتراض پرداخته و از هویت ایرانی بودن خلیج فارس دفاع می‏کنند تا به دیگران اثبات کنند که حذف حقیقت و نادیده گرفتن آن نوعی ظلم است که باید در مقابل آن ایستاد.

وی یادآور شد: اگر می‏خواهید جامعۀ ایرانی را بشناسید مهربانی، گذشت، فداکاری و کمک به دیگران را در اینجا جستجو کنید. و اگر به دنبال معنای شناخت فرهنگ این سرزمین هستید، شعر، موسیقی، خط، نقاشی، ادبیات و... را بررسی کنید.  در این سرزمین سراسر عشق و دوستی به نوع بشر و به طبیعت متجلی است و این پایۀ آینده ایران است که بتواند با تعامل با یکدیگر و تعاطی افکار و اندیشه و دانش و خرد جهل را از ذات انسان دور نگاه دارد.

رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران افزود: معتقدم آفت توسعه و پیشرفت، جهل و خرافه است و همه تلاش اندیشمندان اصلاح باورهای انحرافی و مقابله با جهل و نادانی است و تسری علم به بشریت برای رسیدن به کمال و این معنای دیپلماسی فرهنگی است و ارزش آن بیش از دیپلماسی سیاسی است و هویت‏ساز است چون ملتها وقتی احساس خطر می‏کنند در مقابل تهاجم فرهنگی به مخدوش شدن هویت خود می‏اندیشند اما اگر اصل بر احترام متقابل و آزادی و توسعه روحیه تفاهم و تسامح و محبت و دوستی با یکدیگر باشد چه از نوع هم‏آئینی و یا با آئینی دیگر قرابت فکری ایجاد شده و هر فردی در جایگاه خودش پذیرفته می‏شود و حقوق انسانها حفظ می‏شود.

بروجردی گفت: به تعبیر حمد بن عبدالعزیز الکواری: تاکنون مرجعی قویتر از حقوق بشر که بتوان بنا و ساختار دیپلماسی فرهنگی بر آن استوار ساخت تا از متانت لازم در عرصۀ گیتی برخوردار باشد وجود ندارد و این است آینده سرزمینم ایران که تعلق خاطرم به آن را هرگز با هیچ گزینۀ دیگری معاوضه نمی‏کنم و همواره می‏سرایم که پیروز و سربلند باشی ایران عزیز.