نشست «روش ردیابی چشم در حوزه تعامل انسان و رایانه» برگزار شد

به گزارش لیزنا، دکتر صمیعی با اشاره به اینکه حوزه تعامل انسان رایانه نیازمند روش‌های نوین و قابل اتکا به صورت تجربی هستند، به مجموعه نشست‌های تخصصی در این رابطه با حضور دکتر محمد زره‌ساز اشاره کرد. تأکید وی بر ضرورت آگاهی و اطلاع از روش‌های استاندارد، دقیق و متفاوت برای انجام پژوهش میان رشته‌ای در این حوزه بود؛ زیرا به نظر می‌رسد که اعضاء هیأت علمی و دانشجویان نسبت به این شرایط بی اطلاع یا اینکه کم اطلاع هستند و به کارگیری روش‌های جدید به پشتکار، تلاش و همکاری بین رشته‌ای وابسته است. همچنین وی برپایی آزمایشگاه‌های تخصصی در این حوزه را در گروه‌های علم اطلاعات و دانش‌شناسی ضروری دانست.

دکتر زاهدی با تأیید سخنان دکتر صمیعی در رابطه با فقدان آگاهی نسبت به روش‌های جدید پژوهش در حوزه تعامل انسان رایانه، صحبت‌های خود را در سه دسته تقسیم بندی کرد. دسته نخست اشاره ای گذرا بر روش‌های پژوهش حوزه تعامل انسان رایانه و دسته بندی متنوع این حوزه بود؛ نگاه به تعامل انسان و رایانه و تغییری که در این فرایند در ادراک و در نتیجه فرایندهای ذهنی کاربر رخ می‌دهد قسمت بعدی سخن ایشان بود و در نهایت بر روش ردیابی چشم و  بنیان‌های علمی آن مروری شد.

در بخش نخست صحبت‌های وی، چرایی انجام پژوهش در تعامل انسان و رایانه (پیش بینی و توصیف رفتار کاربر)، روش‌های تجربی (کمی) و غیرتجربی (کیفی)، انواع روش‌های پژوهش خاص در حوزه تعامل انسان رایانه، زمان و بستر انجام پژوهش در این حوزه، برخی از رایج‌ترین و پر استفاده‌ترین روش‌های پژوهش در تعامل انسان و رایانه و در نهایت تقسیم‌بندی‌های گوناگونی که می‌توان از این روش‌ها بر مبنای نوع داده و محل اجرا داشت، طرح شد.

بخش دوم گفتگو، با اشاره به چرخه تفکر (Think, Cognition)، احساس (Feel, Emotion) و اجرا (Act, Action) در رفتار انسان و انواع حواسی که در تعامل انسان و رایانه توسط کاربر استفاده می‌شوند، شروع شد. سپس با تأکید بر اینکه امروزه ما حجم زیادی از خدمات و نیازهای روزمره مان را از طریق مجموعه ای از سامانه‌ها (عمدتا تحت وب) برآورده می‌کنیم بر سه واقعیت (پویش صفحات، انتخاب معقول، تلاش کمترس) تعامل در وب اشاره شد. همچنین وضعیت کاربر حین تعامل که همراه با Action و Recognition و تغییر در وضعیت ذهنی و دانشی است مرور شد.

در بخش پایانی قرار شد تا مباحث پایه درباره ردیابی چشم بیان شود و با هماهنگی کمیته آموزش انجمن و دکتر اسدی، کارگاه آموزشی با جزئیات عملی و زمان بیشتر برنامه ریزی و اجرایی شود. دکتر زاهدی اساس روش ردیابی چشم را بر مبنای فرضیه چشم ذهن معرفی کردند که در آن هر فرایند شناختی در ذهن انسان قابل بررسی از طریق چشم می‌باشد زیرا بین عصب بینایی و فرایندهای مغزی اتصال سریع، بی واسطه و مستقیم وجود دارد.

وی با اشاره به دو اصطلاح متغیرهای بالا به پایین (Top down) و پایین به بالا (Bottom up) تأکید کرد: واکنش‌های ذهنی ما نسبت به محیط اطراف ترکیبی از این دو نوع متغیر است. زاویه دیداری (۱۳۰ درجه عمودی و ۲۰۰ درجه افقی) انسان و محدودیت‌های آفرینشی آن نکته دیگری بود که در صحبت‌های دکتر زاهدی مطرح شد.

 وی در پایان مجموعه سنجه‌هایی که از طریق ردیابی چشم بدست می‌آید را معرفی کرد که شامل پرش (Saccade)، خیره شدن (Fixation)، مسیر پیمایش (Scan path)، پلک زدن (Blink)، باز شدن مردمک چشم (Pupil dilation) می‌شد