داخلی
»مقاله های روز
(لیزنا، مقاله‌های روز 3): المیرا جنوی، عضو هیأت علمی گروه ارزیابی سیاست ها و پایش علم، فناوری و نوآوری مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور: در این یادداشت، مقاله‌ای با عنوان «مطالعه هم استنادی پروانه های ثبت اختراع حوزه امنیت اطلاعات در سامانه [USPTO[1]» که در سال ۲۰۲۰ در یکی از معتبرترین مجلات رشته علم اطلاعات و دانش شناسی با عنوان «Library Hi Tech» منتشر شده است، معرفی میشود. این مقاله توسط المیرا جنوی (عضو هیئت علمی گروه ارزیابی سیاستها و پایش علم، فناوری و نوآوری مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور) و مریم امامی (دانش‌آموخته دکتری علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه خوارزمی) منتشر شده است.
در مقدمه مقاله به تحلیل شبکه های اجتماعی و اهمیّت پروانه های ثبت اختراع در این نوع تحلیل ها پرداخته شده است. در مقدمه مقاله آمده است: «شبكه اجتماعی را میتوان مجموعه ای از گره ها (موجوديتهای اجتماعی) و پيوندهای (ارتباطات) مرتبط با هر يک از اين گره ها تعريف كرد. از جمله مهمترین مفاهیم به کار رفته در تحلیل شبکه های اجتماعی میتوان به رابطه، بینیت، مرکزیت، نزدیکی و ... اشاره کرد. بخش عظیمی از دانش موجود امروز نتیجه یک تحقیق جمعی است که محققان بر روی کارهای قبلی خود و دیگران بنا نهاده‌اند. شناسایی، بررسی و ردیابی ارتباط فکری بین تحقیق‌ها در یک حوزه تخصصی معین لازم است، و به عنوان پایه‌ای برای ارزیابی وضعیت فعلی حوزه و راهنمایی برای توسعه آینده آن محسوب میشود. پیوندهای فکری از طریق فرآیند ارجاع و استناد ایجاد می‌شوند و این استنادها را میتوان از جنبه‌های متفاوت مانند هم استنادی مورد بررسی قرار داد. در حقیقت انتشار و جريان دانش به دو شكل صورت میگيرد: حالت اول از طريق انتشارات افراد در حوزه هاى مختلف و ديگرى از طريق استناددهى به انتشارات گذشته كه در حالت نخست سازوكارى داخلى و در حالت دوم، سازوكارى خارجى است. استناددهى نه تنها در محيط هاى علمى بلكه در محيط هاى فنى و در پروانه هاى ثبت اختراع نيز رخ میدهد و استنادهاى متقابل ميان هر دو، و به طور عمده از بخش فنى به بخش علمی بسيار ديده میشود».
روش پژوهش از نوع مطالعات علم سنجی است که با استفاده از فن تحلیل هم استنادی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش کلیه پروانه های ثبت اختراع حوزه امنیت اطلاعات که در پایگاه اداره ثبت اختراع و علائم تجاری آمریکا در بازه زمانی 1971 تا 2015 میلادی (44 سال) ثبت شده است، می باشد. در این پژوهش، پژوهشگران از میان رده های مختلف موضوعی در پایگاه اداره ثبت اختراع و علائم تجاری آمریکا، رده D726 که رده ی امنیت اطلاعات است، را به دلیل اهمیّت روزافزون این حوزه ی علمی و ارتباط تنگاتنگ آن با حریم خصوصی افراد، جهت بررسی انتخاب کردند. به منظور آماده سازی داده های پروانه های ثبت اختراع جهت استفاده از سایر نرم افزارها، از نرم افزار راور پریمپ استفاده شده است و ماتریس داده ها از این نرم افزار گرفته شد. سپس از نرم افزار یوسینت برای آماده سازی ماتريس های خام به ماتريس های قابل خواندن توسط نرم افزارهای تحليل شبكه از جمله نتدراو استفاده شد.
در ادامه خلاصه یافته های پژوهش جهت آشنایی بیشتر خوانندگان به آنها اشاره میشود: « یافته های این پژوهش نشان داد که روند رشد پروانه های ثبت اختراع حوزه امنیت اطلاعات تا سال 2015 میلادی صعودی بوده است و پس از آن شاهد کاهش چشمگیر تولید پروانه های ثبت اختراع در این حوزه هستیم. مرکزیت، انواع و تعداد روابطی که عضوی از شبکه با سایر اعضای آن شبکه برقرار کرده است را نشان میدهد.
«LEACH, PAUL J» در رتبه اول مخترعان پراستناد حوزه امنیت اطلاعات بر مبنای شاخص مرکزیت رتبه قرار دارد. «J BENALOH, JOSH D» در رتبه اول مخترعان پراستناد حوزه امنیت اطلاعات بر مبنای شاخص مرکزیت بینابینی قرار دارد و پروانه های ثبت اختراع «BENALOH, JOSH D» به عنوان میانجی برقراری پیوند از قدرت بیشتری برخوردار است و موجب به جریان انداختن دانش در شبکه پروانه های ثبت اختراع حوزه امنیت اطلاعات شده است. «BENALOH, JOSH D» در رتبه اول مخترعان پراستناد حوزه امنیت اطلاعات بر مبنای شاخص مرکزیت نزدیکی نیز قرار دارد. پروانه های ثبت اختراع «BENALOH, JOSH D» که از مرکزیت نزدیکی بالایی برخوردار است، شانس بیشتری نیز در هماستنادی با سایر پروانه های ثبت اختراع دارد.
در نهایت، در بحث و نتیجه‌گیری مقاله، به تفصیل به اهمیّت ترسیم نقشه های علمی و تحلیل استنادی پروانه های ثبت اختراع اشاره شده است. توجه به تحلیل شبکه های اجتماعی و چگونگی ارتباطات پروانه های ثبت اختراع در حوزه امنیت اطلاعات میتواند در زمینه های مختلف مثمرثمر واقع گردد. تحلیل هم استنادی پروانه های ثبت اختراع از طریق تحلیل شبکه بین پروانه های ثبت اختراع این امکان را فراهم میکند که ساختار روابط درونی یک حوزه موضوعی به صورت عینی نمایش داده شود و به درک ساختار روابط بین مخترعان و حوزه موضوعی کمک کند. بنابراین با استفاده از نتایج به دست آمده از این پژوهش میتوان گفت پروانه های ثبت اختراع نقش حیاتی در حوزه امنیت اطلاعات دارند و می توانند وضعیت ارتباطات جاری و نحوه ارتباط بین پروانه های ثبت اختراع در این حوزه را نمایش دهند. همچنین سیاستگذاران این حوزه علمی میتوانند با استفاده از نتایج به دست آمده دست به تدوین سیاستهای کلان و کاربردی بزنند و شکاف های موجود را شناسایی و برای برطرف کردن این شکاف ها تلاش کنند. همچنین نتایج این پژوهش میتواند ایده پردازان را به ارائه خلاقیتهای خود در حضور مهندسان، پزشکان و صاحبان سرمایه تشویق نماید و زمینه تبدیل ایده به محصول را در حوزه امنیت اطلاعات فراهم سازد. بنابراین شایسته است مسئولان سراسر جهان از پافشاری بر سیاستهای اشتباه ثبت اختراع دوری و در جهت بهبود این نظام و مدیریت علمی کارکردهای آن در قالب نظام ملّی و بین المللی نوآوری قدمهای جدی بردارند. بنابراین با توجه به نتایج این پژوهش، لزوم تشویق مخترعان حوزه امنیت اطلاعات به ثبت اختراعات خود در پایگاههای بین المللی و مشارکت جهانی را دو چندان میکند و بایستی دولتها تا حد امکان بخشی از هزینه های ثبت اختراع مخترعان در حوزه های مختلف علوم را متقبّل شوند تا بدین ترتیب بتوانند هم از بار هزینه های سنگینی که بر دوش مخترعان وجود دارد، بکاهند و هم به نوعی مشوّق مخترعان برای تلاش و کوشش بیشتر در زمینه ثبت اختراعات گردند. در واقع تشویق نوآوری، بازارسازی برای اختراعات و تشویق افشای اختراعات پیش نیازهای کلیدی توسعه فناوری و نوآوری ملّی و بین المللی هستند که تحقق اهداف بلندمدت چشم‌انداز ملّی و بین المللی در این حوزه علمی بدون انجام آنها دور از دسترس خواهد بود. متن کامل این مقاله را می‌توانید در این لینک مطالعه کنید.
جنوی، المیرا؛ امامی، مریم (1399). «هم استنادی پروانه های ثبت اختراع حوزه امنیت اطلاعات در USPTO». ستون مقاله های روز لیزنا: شماره 3. 27 دی 1399.
[1] . Janavi, Elmira;Emami, Maryam (2020). A Co-Citation Study of Information Security Patents in USPTO Database. Library Hi Tech. https://doi.org/10.1108/LHT-05-2020-0111.
۱. از توهین به افراد، قومیت‌ها و نژاد‌ها خودداری کرده و از تمسخر دیگران بپرهیزید و از اتهام‌زنی به دیگران خودداری نمائید.
۲.از آنجا که پیام‌ها با نام شما منتشر خواهد شد، بهتر است با ارسال نام واقعی و ایمیل خود لیزنا را در شکل دهی بهتر بحث یاری نمایید.
۳. از به کار بردن نام افراد (حقیقی یا حقوقی)، سازمان‌ها، نهادهای عمومی و خصوصی خودداری فرمائید.
۴. از ارسال پیام های تکراری که دیگر مخاطبان آن را ارسال کرده اند خودداری نمائید.
۵. حتی الامکان از ارسال مطالب با زبانی غیر از فارسی خودداری نمائید.