(لیزنا: گاهی دور گاهی نزدیک ۳۶6): مهدی رحمانی، عضو هیات علمی دانشگاه اصفهان: ضمن عرض خسته نباشید به تمامی عزیزان کادر علمی و اجرایی کنگره، باید اشاره کنم که برگزاری چنین برنامه‌هایی، حتی در یک جامعه محدود نیز بسیار زمان‌بر و پیچیده است و از این بابت باید به دست‌اندرکاران کنگره متخصصان علوم اطلاعات خدا قوت گفت. برگزاری این کنگره، آن هم در هشتمین سال پیاپی (به جز ایام کرونا) و با شرایط اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کنونی، حقیقتاً شایسته تقدیر است. اما در کنار نقاط قوت کنگره، نقدهایی نیز وارد است که بیان آن‌ها با نیت بهبود وضعیت و کمک به افزایش تأثیرگذاری کنگره و انجمن صورت می‌گیرد. در ادامه، چند نکته به صورت مختصر مطرح می‌شود که توجه به آن‌ها می‌تواند در ارتقای کیفی کنگره مؤثر باشد:
- برگزاری کنگره به خودی خود ارزشمند است، اما برای کنگره‌ای که اکنون وارد نهمین سال فعالیت خود شده است، تکرار صرف فرآیندهای کنگره‌های پیشین ممکن است دیگر پاسخگوی نیازها و انتظارات نباشد. به‌روز کردن ساختار و محتوای کنگره با رویکردهای جدید علمی و اجرایی می‌تواند ضامن موفقیت بیشتر آن باشد.
- نام اصلی این برنامه "کنگره متخصصان علوم اطلاعات" است، اما با نگاهی به ترکیب اساتید، شرکت‌کنندگان، و دبیران پنل‌ها و نشست‌ها، بیشتر شبیه به "کنگره متخصصان علوم اطلاعات تهران" است تا کل کشور. تمرکز ویژه بر چند دانشگاه شهر تهران در آغاز کنگره شاید نقطه قوتی محسوب می‌شد، اما اکنون پس از هشت سال، به عاملی محدودکننده بدل شده است. گسترش کنگره به سایر دانشگاه‌ها و جذب نمایندگان و متخصصان از نقاط مختلف کشور می‌تواند این رویداد را فراگیرتر و متنوع‌تر کند.
- ورود کنگره به حوزه هوش مصنوعی بسیار ارزشمند و تحسین‌برانگیز بود، اما شاید بهتر بود دبیر علمی کنگره از متخصصانی در این حوزه به عنوان دستیار دبیر علمی بهره می‌گرفتند. در شرایط کنونی، حضور متخصصان کامپیوتر و هوش مصنوعی می‌توانست نه‌تنها به کیفیت علمی کنگره بیفزاید، بلکه با بهره‌گیری از توانایی‌های آن‌ها در جذب مخاطب و بازاریابی دیجیتال، به غنای بیشتر و جذابیت افزون‌تر کنگره نیز کمک کند.
- برای کنگره‌ای با موضوع هوش مصنوعی، بهتر بود که در اطلاع‌رسانی‌ها، تولید محتوا و حتی برگزاری، از ابزارهای هوش مصنوعی نیز استفاده می‌شد تا این موضوع برای جامعه هدف ملموس‌تر و جذاب‌تر باشد.
- تمرکز جدی کنگره بر برخی از استادان و حرفه مندان رشته (اگرچه حضور این افراد بسیار ارزشمند است) چالش دیگری است که باید مورد توجه قرار گیرد. لازم است به ایده‌های نو و افراد جدید نیز میدان داده شود. برخی از اساتیدی که در کنگره‌های قبلی با موضوعات دیگری همچون آموزش و کارآفرینی و ... حضور داشتند، در این کنگره نیز حاضر بودند، که این امر ضرورت تنوع‌بخشی و جذب دیدگاه‌های تازه را بیشتر نمایان می‌کند. عدم میدان دادن به افراد جدید و ایده‌های نو می‌تواند به مرور منجر به رکود علمی و محدودیت در ارائه دیدگاه‌های خلاقانه شود.
- اطلاع‌رسانی ضعیف و اتکا صرف به لیزنا و کانال‌های انجمن، به نظر می‌رسد چالشی دیگر است. برای جذب نسل جدید و متخصصانی که شاید به این منابع دسترسی نداشته باشند، باید کانال‌های متنوع‌تری در نظر گرفته می‌شد. نباید تاثیرات کرونا را نیز نادیده بگیریم؛ این بحران باعث شکافی جدی میان متخصصان حوزه علوم اطلاعات شده است و پیوستگی‌ای که در سال‌های ۹۴ تا ۹۸ میان دانشگاه‌ها و گروه‌های علمی در حال شکل‌گیری بود، پس از کرونا با چالش‌های جدی مواجه شده است. بسیاری از دانشجویان و جوانان در این رشته هیچ گونه آشنایی با کنگره و انجمن ندارند.
- اطلاع‌رسانی ضعیف در روز برگزاری کنگره نیز جای تأمل دارد. در کنگره‌های گذشته، از همان ساعات اولیه صبح، فضای رشته با شور و شوق کنگره پر می‌شد و حتی علاقه‌مندان را مشتاق به حضور می‌کرد. اما این بار، به شخصه روز چهارشنبه تصور کردم که کنگره به دلایلی کنسل شده است، زیرا هیچگونه اطلاع‌رسانی از فضای اجرایی کنگره در رسانه‌های جمعی به چشم نمی‌خورد.
- موضوع دیگری که نیاز به توجه دارد، عدم شفافیت در جوایز کنگره است؛ متاسفانه در سال‌های اخیر، شفافیت مناسبی در فرآیند داوری و اعطای جوایز ملی وجود ندارد و به نوعی، جوایز ملی برای برخی از متخصصان کم‌اهمیت و حتی بی‌اهمیت شده است. زمانی که مقاله‌ای برای داوری ارسال می‌شود، حتی اگر رد شود، سردبیر توضیحاتی در مورد علت رد ارائه می‌کند؛ اما در جوایز ملی به این نکته توجهی نمی‌شود و صرفاً دعوت‌نامه‌ای برای شرکت‌کنندگان، بدون وضعیت پذیرش یا رد، ارسال می‌شود که برای کنگره‌ای با این سابقه و اعتبار، چندان مناسب و شایسته نیست.
- موضوع دیگر، عدم دعوت از گروه‌ها، اعضای هیئت علمی و حرفه مندان برای شرکت در کنگره بود. شاید اگر انجمن دعوتنامه ای مستقل از طریق سیستم دولت برای تمامی مدیران گروه‌های علمی ارسال می کرد و به صورت ویژه از حضورشان استقبال می کرد بازخوردهای مثبتی گرفته می شد و سالن های خالی و صندلی های خلوت مواجه نمی‌شدیم.
- یکی از پیشنهادات مهم برای بهبود کیفی کنگره، تشکیل کمیته‌ای مستقل برای ارزیابی بازخوردها و بهبود مستمر است. هر چند در جریان هستم که قبلا چنین کمیته ای تشکیل شده است ولی آیا از نقاط ضعف کنگره های پیشین برای کنگره هشتم درس گرفته شد؟؟
با توجه به نکات مطرح شده و البته تصاویر منعکس شده از روزهای برگزاری کنگره، می‌توان به ایجاد یک شکاف میان انجمن، کنگره، متخصصان و حرفه مندان اشاره کرد که البته شرایط حاضر کشور در ایجاد شکاف بی تاثیر نیست؛ اما این وضعیت شاید به خاطر نبود ارتباط میان انجمن و گروه های آموزشی، دانشجویان و حرفه مندان باشد. انجمن باید از پیله خودش خارج شود و به گمانم اکنون نیاز به ایجاد فضاهایی برای گفتگو و تعامل بیشتر با گروه‌ها و شاخه های انجمن در سراسر کشور هست.
مجدد از تمامی دست اندرکاران قدردانی میکنم و بابت طولانی شدن سخن پوزش میخواهم.
۱. از توهین به افراد، قومیت‌ها و نژاد‌ها خودداری کرده و از تمسخر دیگران بپرهیزید و از اتهام‌زنی به دیگران خودداری نمائید.
۲.از آنجا که پیام‌ها با نام شما منتشر خواهد شد، بهتر است با ارسال نام واقعی و ایمیل خود لیزنا را در شکل دهی بهتر بحث یاری نمایید.
۳. از به کار بردن نام افراد (حقیقی یا حقوقی)، سازمان‌ها، نهادهای عمومی و خصوصی خودداری فرمائید.
۴. از ارسال پیام های تکراری که دیگر مخاطبان آن را ارسال کرده اند خودداری نمائید.
۵. حتی الامکان از ارسال مطالب با زبانی غیر از فارسی خودداری نمائید.