برگزاری نخستین باشگاه مقاله خوانی در شیراز

به گزارش لیزنا، نخستین نشست از سلسله نشست های باشگاه مقاله خوانی (ژورنال کلاب) در کتابخانه های عمومی فارس، 8 دی ماه با بررسی و ارائه مقاله ای با موضوع «خدمات کتابخانه های عمومی به کودکان در مناطق روستایی» برگزار شد. روح الله منوچهری، مدیرکل کتابخانه های عمومی فارس؛ احمد شعبانی،‌ عضو هیأت علمی دانشگاه اصفهان و نائب رئیس انجمن علمی ارتقای کتابخانه های عمومی ایران؛ محمدرضا قانع، رئیس انجمن علمی کتابداری و اطلاع رسانی شاخه فارس و امین ایزدپناه، استاد بخش فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه شیراز در این نشست حضور داشتند.

 مدیرکل کتابخانه های عمومی استان فارس در این نشست با بیان اینکه به دلیل اهمیت فعالیت کتابخانه های عمومی در مناطق روستایی نخستین نشست مقاله خوانی در شیراز به این موضوع اختصاص یافت، گفت: ۲۶ درصد جمعیت کشور روستایی است که بیش از بیست میلیون نفر را شامل می شود؛ همچنین یک میلیون و دویست هزار نفر در جامعه عشایری ایران زندگی می کنند. جامعه عشایری و جمعیت روستایی به میزان قابل توجهی در استان فارس وجود دارد.

روح الله منوچهری با تصریح اینکه دولت تکلیف دارد برنامه هایی در حوزه ترویج کتابخوانی در مناطق روستایی و عشایری داشته باشد، اضافه کرد: بیش از ششصد کتابخانه عمومی معادل بیست و پنج درصد کتابخانه های نهاد، روستایی است که از این میان پنجاه کتابخانه در فارس مشغول به کار است.

 وی با تصریح اینکه کتابخانه های روستایی همواره در فراز و نشیب بوده اند، گفت: بودجه کتابخانه های روستایی بخشی است که مورد غفلت قرار گرفته و در این حوزه با مشکل مواجه هستیم. در مناطق شهری نیم درصد درآمد شهرداری سهم کتابخانه های عمومی است که این موضوع در روستاها دیده نشده است.

منوچهری اظهار داشت: امید است با مرور این مقاله و استفاده از مباحث، گامی کوچک در اعتلای خدمات کتابخانه های عمومی در روستاها برداریم.

رئیس انجمن علمی کتابداری و اطلاع رسانی شاخه فارس نیز در این نشست، با بیان اینکه باشگاه مقاله خوانی اتفاق خوبی است که امروز اولین نشست آن در استان برگزار شد، گفت: برگزاری گردهمایی هایی از این دست با حضور کتابداران، اساتید و دانشجویان علم اطلاعات و دانش شناسی، به تقویت کارکرد کتابخانه های عمومی منجر خواهد شد.

 محمدرضا قانع با تصریح اینکه کتابداران استان فارس در همه جا خوش می درخشند، گفت: فلسفه نشست های مقاله خوانی این است که از مقالات ارائه شده درباره تجربه های سطح جهانی استفاده کرده و این تجربیات را بومی سازی کنیم.

امین ایزدپناه، استاد بخش فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه شیراز نیز در تحلیل موضوع این نشست، عنوان کرد: اگر فضای رشد برای کودکان فراهم شود، کتابخانه ­های روستایی می ­توانند تفکر را رشد دهند. به همین دلیل کتابداران باید به سراغ مدارس بروند و به اولیای مدارس مشاوره بدهند.

استاد فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه شیراز به ضرورت همکاری دستگاه های فرهنگی برای بهبود زندگی مردم مناطق روستایی اشاره کرد و با انتقاد از جزیره ­ای عمل کردن نهادهای فرهنگی، گفت: باید از موازی­ کاری جلوگیری شود. کتابخانه در یک روستا باید نقش محوری ایفا کند.

 وی اضافه کرد: به اعتقاد بنده کتابخانه یک سپهر عمومی برای تبادل افکار و تعاملات اجتماعی است. در حال حاضر کتابفروشی ­ها تبدیل به محیطی گرم برای دورهمی ­ها و گفتگوهای فرهنگی، اجتماعی و ... شده­ اند.

این استاد دانشگاه شیراز با عنوان اینکه کتابخانه کودک مکانی گرم، شلوغ و پر سروصدا است، گفت: وقتی کودکان با کتاب در ارتباط باشند، توانایی خواندن و نوشتن آن­ ها به طور معناداری بیشتر می ­شود. کودکان در فرایند گفتگو، یاد می ­گیرند خوب گوش کنند، خود را بهتر بشناسند، تفکر انتقادی را در خود پرورش دهند و روحیه دموکراسی را در خود نهادینه کنند.

احمد شعبانی، نایب رئیس انجمن علمی ارتقای کتابخانه های عمومی ایران نیز با تأکید بر اهمیت کارکرد اجتماعی کتابخانه های عمومی در مناطق روستایی، گفت: فارس از نظر جمعیت روستایی و عشایر،  استان مهم کشور است. بر این اساس این استان باید در این حوزه فعالیت کند.

 فاطمه صفری راد، رئیس اداره کتابخانه های عمومی شهرستان شیراز ارائه دهنده مقاله در این نشست بود که به بررسی مقاله «خدمات کتابخانه های عمومی به کودکان روستایی» نوشته پرل سی.اکانوا پرداخت. وی در این باره گفت: خدمات کتابخانه عمومی به کودکان در مناطق روستایی باید جایگاه برجسته‌ای داشته باشد. این مقاله نیاز کودکان به کتابخانه را برجسته می کند و وجود چنین نیازی ایجاد کتابخانه برای کودکان در منطقه محل زندگی آن ها را، حتی در مناطق روستایی، ضروری می‌سازد.

صفری راد اضافه کرد: کودکان به دلایل زیادی به کتابخانه نیاز دارند. نیاز آن ها به کتابخانه همانند نیاز بزرگسالان به کتابخانه است و گاهی اوقات، از نیاز بزرگسالان پیشی می‌گیرد. شناخت کودکان به عنوان انسان‌هایی که از حق خواندن و استفاده از کتابخانه برخوردار هستند، منجر به ایجاد کتابخانه برای آن ها شده است. ارائه منابع اطلاعاتی، کسب دانش، توسعه مهارت‌های خواندن، دانش فرهنگی، آموزش استفاده از کتابخانه، آموزش مهارت‌های کسب اطلاعات و معرفی مهارت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات از جمله دلایل نیاز کودکان به کتابخانه است.

 رئیس اداره کتابخانه های عمومی شهرستان شیراز با تأکید بر اینکه خدمات کتابخانه‌ای به کودکان در مناطق روستایی یکی از جنبه‌های بسیار مهم کتابداری است، اضافه کرد: بیش از نیمی از جمعیت کودکانی که نیازمند خدمات کتابخانه‌ای هستند، در مناطق روستایی زندگی می‌کنند و گاهی با مشکلاتی همچون فقر، بی سوادی، فقدان مدارس کاربردی، خطوط لوله آب آشامیدنی، برق، جاده مناسب و... مواجه هستند.

وی با تصریح اینکه در این مقاله دو روش ترویج خدمات کتابخانه‌ای به کودکان مناطق روستایی شناسایی شده است، گفت: این روش‌ها شامل ایجاد کتابخانه‌های سیار و ایجاد شعبه‌ای از کتابخانه یا کتابخانه روستایی است. با وجود این که کتابخانه سیار مشخصه اساسی در خدمات کتابخانه‌ای روستایی به شمار می‌رود، اما کتابخانه روستایی یکی از عوامل توسعه در جوامع روستایی تلقی می‌شود. کتابخانه روستایی اطلاعاتی را تولید، نگهداری و توزیع می‌کند که برای ساکنان روستایی بسیار حائز اهمیت است و باعث توسعه در مناطق روستایی می‌شود.

به گفته وی بر اساس این تحقیق خدمات کتابخانه‌ای که به کودکان مناطق روستایی عرضه می‌شود، باید به شکل فعالیت‌های ترویج کتاب، ارائه مطالب صوتی و تصویری و فناوری اطلاعات و ارتباطات باشد.

گفتنی است، در ادامه این دیدار کتابداران کتابخانه های عمومی، دانشگاهی، دانشجویان، حرفه مندان و اعضای تور کتاب از تجربیات خود در حوزه فعالیت های کتابخوانی در مناطق روستایی و عشایری گفتند و به ارائه انتقادات و پیشنهادهای کاربردی پرداختند. تحلیل و مقایسه شرایط کتابخانه های عمومی در کشورهای ایران و نیجریه براساس مطالب ارائه شده در این مقاله نیز از دیگر بخش های این باشگاه مقاله خوانی بود.