«آتش در خاکستر» داستانی دردمند و دغدعه مند

به گزارش لیزنا بر اساس اعلام روابط عمومی فرهنگسرای اندیشه، عصر روز چهارشنبه،  4 مردادماه، یکی دیگر از سلسله نشست های راویان اندیشه به معرفی و بررسی «فریاد در خاکستر» اثر صادق کرمیار اختصاص داشت که با حضور نویسنده اثر و منتقد ادبی و داستان نویس قاسمعلی فراست و علاقه مندان در فرهنگسرای اندیشه برگزار شد.

فراست در ابتدا از با یادآوری اهمیت توجه به ادبیات و داستان گفت: امروزه از خویشتن خویش غافل شدیم و به آن توجه نمی کنیم. اما ادبیات بهترین و بزرگترین پلی است که من و شما را به خود خودمان برمی گرداند. یادمان می آورد که چه هستیم، چرا هستیم و کجا هستیم. این تلنگر ادبیات است. سعادتمند کسی است که به این تلنگر لبیک بگوید و کاری نداشته باشد که روزگار من و شما به کتاب توجه می کند یا نه؟! مهم این است که من و شما یادمان نرود ادبیات نیاز فطری درونی و ذاتی ماست. تبریک می گویم به کسانی که در ضمیرشان ادبیات و چراغ همیشه روشن آن نشسته و چراغ دلشان را با داستان و ادبیات روشن می کنند. مصطفی ملکیان بزرگوار جمله ای دارد که می گوید: زبان امروز بشریت و زبان دیانت زبان ادبیات است. او کسی است اهمیت این عرصه را درک کرده است. ای کاش کسانی که برای من و شما تصمیم می گیریند این نگاه قشنگ و زیبا را داشتند.

وی ادامه داد: خسته نباشید می گویم به آقای کرمیار که با خون دل این کلمات را روی کاغذ گذاشته است. کرمیار با لحظه لحظه های زندگی اش و با درد و رنجی که در وجودش شعله ور است، نوشته است. داستان فریاد در خاکستر 9 داستان دارد.

دو زاویه دید اول شخص در دو داستان شانس و خشونت خام به خدمت گرفته شده و زاویه دید بقیه داستان ها نیز سوم شخص است. به لحاظ موضوع نیز چند داستان اول درباره جنگ است و بقیه موضوعات مختلفی دارد. از این رو وقتی خواننده کتاب را در دست می گیرد اولین تصورش این است که این کتاب به طور کلی درباره جنگ است. چرا که 5 داستان کاملا درباره جنگ داستان و 1 داستان نیز تا حدودی به جنگ مربوط است. اما اینطور نیست و از داستان 6 به بعد متوجه می شویم فضا عوض می شود و موضوعات متنوع می شوند.

خالق داستان «نخل های بی سر» ادامه داد: کسانی که به جنگ می پردازند 2 دسته اند: یک عده هستند که از این راه نان می خورند و دسته دیگر کسانی که دغدغه شان است. این داستان ها و آشنایی که من از کرمیار دارم می دانم که او  کسی است که این موضوع دغدغه اش است دلیلش هم این است که سال ها در جبهه بوده است. تنها عده کمی هستند که می توانند موضوعی که را به خوبی به خواننده منتقل کنند. در واقع  این که من دم از موضوعی بزنم یک مسئله است و اینکه به خواننده منتقل کنیم مسئله ای دیگر.

صادق کرمیار در فواصل صحبت های قاسمعلی فراست به خاطرات مختلف خود از داستان هایی که نوشته است  اشاره داشت و داستان نه عروسک نه پرنده را مربوط دانست به دهه 60 و زمانی که خبرنگار روزنامه اطلاعات در مناطق جنگی بوده است. فراست در خصوص داستان نه عروسک نه پرنده بیان کرد: این داستان به نظر من خوبی ها و امتیازها و ای کاش هایی هم دارد. در این داستان روحیه، احساس و عاطفه مخاطب را بر می انگیزد و انتخاب عناصر داستان به صورت هوشمندانه می تواند مخاطب را درگیر کند. اما گاهی نگاهی کلی به آدم ها می کنیم که درست نیست. بدها کاملا بد و خوب ها کاملا خوب نیستند. بشر در هر جغرافیایی قرار بگیرد انسان است و جای این ویژگی در داستان خالی است.

داستان دیگر این مجموعه «فریاد در خاکستر» است که به خاطرات رزمندگانی که دچار مشکلات اعصاب و روان شده اند می پردازند. جانبازانی که به گفته نویسنده و هم منتقد مظلوم ترین جانبازان هستند. فراست در ادامه بیان کرد: کرمیار در «نامیرا» جزئیات بیشتری آورده و توصیف بیشتری داریم. تصویر هم بیشتر است. زبان داستان زبان نشان دادن و تصویر است. اما کاش در این داستان ها هم توصیف بیشتر بود. شاید چون این مجموعه از کارهای اول کرمیار است توقع ما از او از تجربه های چند سال اخیر اوست.

«خشونت خام» عنوان دیگر داستان مجموعه «آتش در خاکستر » است. فراست گفت: یکی از داستان هایی که من را به لحاظ فنی و موضوعی درگیر کرده این داستان است که توانسته مفاهیمی درستی را به خواننده منتقل کند. در داستان «علمدار» نیز بازی هایی کرده است که آن را می پسندم. من دوست دارم با این علامت ها عشق بازی هایی شود که در این داستان به زیبایی رخ داده است.

فراست درباره فضای داستان «بوی شیر» نیز بیان کرد: با این داستان فضای کتاب کاملا عوض می شود. دیگر فضای جنگ ندارد و فضا کاملا زنانه است. بسیار داستان پرکششی است و رفت و برگشت های زمانی دارد که آدم را اذیت نمی کند. داستان غمباری بود که جاهایی از داستان خیلی دلم برای گلنار می سوخت. از ویژگی های شاخص داستان «شانس» نسبت به بقیه داستان های این مجموعه نیز طنز است. موضوعی که در داستان های ما کمتر یافت می شود و ادبیات امروز ما از نبود آن رنج می برد. ای کاش داستان های امروز ما از طنز بیشتر برخوردار شود. چخوف عمیق ترین و دردناک ارین مسئله را به شکلی می گوید لبخندی هم روی لب ما می نشاند.

وی در پایان گفت: دردمندی و دغدغه مندی کرمیار چیز کمی نیست. در روزگاری که آدم ها بیشتر ترجیح می دهند از راه های دیگر زندگی کنند، وقتی کسی با کلمه سعی می کند زندگی کند برای من فوق العاده ارزشمند است. امیدوارم روزی برسد که حرف ملکیان بیشتر جدی گرفته شود. در واقع دیانت و دین کلیت است و رمان جزئیات است که چراها و چیست ها را رقم می زند. ادبیات زبان ذات بشریت است. آن چه من را شارژ را و شاد می کند بیش از هر چیز ادبیات است. تا جایی که می توانید داستان و رمان بخوانید.