کتابدار باید روحیه مثبت داشته باشد

به گزارش لیزنا، آرمیتا همدانی، کتابدار کتابخانه حضرت فاطمه از ابتدای تاسیس نهاد کتابخانه‌ها در آن مشغول به کار است. وی درباره چگونگی آشنایی اش با رشته کتابداری گفت: کودکی ام در کتابخانه پارک شهر گذشت زیرا مادرم در آنجا کتابدار بود. با تشویق او و مشاوره همکارانش علاقه‌مند شدم که در دانشگاه رشته کتابداری را انتخاب کنم. در دانشگاه قبول و مشغول به تحصیل شدم. بیشتر از رشته با کار کتابخانه آشنا بودم و با رشته کتابداری بعد از ورود به دانشگاه آشنایی کامل پیدا کردم.

شروع به کار همدانی در کتابخانه شهید دستغیب واقع در یوسف آباد بود. سپس یک سال در کتابخانه مرکزی پارک شهر، بعد از آن کتابخانه اشرفی اصفهانی و دوباره کتابخانه شهید دستغیب مشغول شد. او از سال ۹۲ مسئول کتابخانه حضرت فاطمه است.

همدانی با تاکید بر این که یک کتابدار باید روحیه مثبت داشته و علاقه‌مند به این کار باشد گفت: وقتی فردی به کتابخانه مراجعه می‌کند که قصد ثبت نام دارد و یا از منِ کتابدار راهنمایی می‌خواهد، اگر من با دید مثبت به رشته و کارم نگاه کنم و آن را قبول داشته باشم، مطمئنا دیگر نیازی نیست بسیار تلاش کنم تا آن شخص جذب کتابخانه شود. علاقه به کتاب تا حدودی ذاتی و به اعتقاد من اکتسابی نیز است. اگر کسی در خانواده‌ای بزرگ شود که کتاب در آن جایگاهی ندارد، با وجود خوش‌برخوردی و تبلیغات بسیار هم، فرد تاثیر چندانی برای جذب به کتاب و کتابخانه نمی‌پذیرد. به نظرم کتابخانه موثر است اما نه ببیشتر از خانواده. نهاد کتابخانه‌ها در چند سال گذشته فعالیت‌های موثر زیادی مانند نشست‌های کتاب‌خوان، مسابقات کتاب‌خوانی و غیره داشته است.

کتابخانه حضرت فاطمه از سال ۸۵ افتتاح شد. کتابخانه داری بخش‌های مخزن، کودک، نوجوان، مرجع، نابینایان و دیداری-شنیداری است. سالن‌های مطالعه بانوان و آقایان مجزا شده‌اند. بخش پژوهش و بخش ناشنوایان نیز در حال بهره برداری و تجهیزات مورد نیاز آنها برآورد شده‌است.

این کتابخانه حدود ۳۵ هزار نسخه کتاب دارد که شامل ۶هزار نسخه متعلق به بخش کودک، بیش از ۲۰۰ عنوان دیداری-شنیداری و ۳ هزار نسخه کتاب مرجع است.

برنامه‌های کتابخانه نیز شامل قصه گویی خلاق برای کودکان رده سنی ۴ تا ۹ سال، مهارت‌های زندگی ویژه بانوان و یک کارگاه مثنوی خوانی برای بزرگسالان است. همچنین نمایشگاه کتاب برای مناسبت‌های مختلف، مسابقات کتاب‌خوانی و نشست کتاب‌خوان برگزار می‌شود.

همدانی برای این که کودکان اوقات خود را در کتابخانه سپری کنند گفت: قرار است برنامه کتاب‌خوانی بسط پیدا کند و جمع خوانی نیز در بطن این قصه گویی باشد که روزهای بیشتری از هفته را کودکان در کتابخانه بگذرانند. قصه گویی یک روز در هفته‌است و اغلب یک کتاب کودک و نوجوان در آن میان کتاب‌های برنامه جمع‌خوانی وجود دارد. معمولا برای برنامه‌های ویژه یا مناسبتی مثل هفته کتاب یا دهه فجر، با چند مدرسه در ارتباط هستیم. با کانون بسیج مسجد و اداره ارشاد شمیرانات نیز تعاملاتی داریم.

او با بیان این که بازسازی کتابخانه در جذب مخاطب بسیار موثر بوده، توضیح داد: از آنجایی که این کتابخانه فضای زیادی داشت، بعد از بازسازی و جدا کردن سالن‌های مطالعه آقایان و خانم‌ها، بیشترین میزان ثبت نام برای این سالن‌ها و  همچنین بخش‌های کودک و نوجوان بوده است.

این کتابخانه اکنون حدود ۸۰۰ نفر عضو فعال دارد و انتظار می‌رود که این تعداد افزایش یابد. حدود ۳۰ درصد اعضا، گروه کودک و نوجوان هستند. بزرگترین عضو فردی ۹۳ ساله و کوچکترین عضو، کودکی ۴ ساله است.

 همدانی درمورد تاثیر حضور مختارپور در نهاد کتابخانه‌های عمومی گفت: حضور مختارپور در نهاد تاثیر مثبتی در روند رو به رشد فعالیت‌های کتابخانه‌های نهادی داشته است. من به عنوان کسی که ۱۸ سال در مجموعه کتابخانه‌های استان تهران کار می‌کنم، به شخصه این تغییرات را لمس کرده‌ام؛ چه از نظر معیشتی برای کتابدارها و چه مجموعه سازی برای کتابخانه‌ها.

وی با تاکید بر نقش خانواده در علاقه مند کردن فرزندان به مطالعه، ادامه داد: از هر نظر یک خانواده تاثیر مستقیم و بالا ۶۰ درصد در تربیت شخص دارد زیرا یک کودک خوب و بد را به صورت تئوری در مدرسه یاد می‌گیرد اما کاری که والدین انجام میدهند الگوی موثری برای او است. وقتی کودک ببینید که والدینش شب‌ها بدون مطالعه کتاب به خواب نمی‌روند، بیشتر تاثیر میگیرد تا صحبت و شعار دیگران برای کتاب‌خوانی. برنامه‌ها و نشست‌ها ذهن مردم را آماده می‌کند اما تاثیرش به اندازه دیدن مطالعه پدر و مادر نیست. کما اینکه برنامه‌هایی که کتابخانه‌ها ترتیب می‌دهند حتما به فرهنگ‌سازی کمک میکنند و از لحاظ سمعی و بصری ذهن کودک را آماده می‌کنند.

محمد ملازینال از اعضای کتابخانه و دارای لیسانس فقه حقوق درباره کتابخانه حضرت فاطمه که نزدیک به ۱۰ سال با آن آشنا است، گفت: این کتابخانه سیر رو به رشدی پیدا داشته و بعد از بازسازی بسیار بهتر شده است.او پس از تمجید از مدیر این کتابخانه در مورد تاثیر کتابخانه در آن منطقه و مردم گفت: از آنجایی که من در نیروهای مسلح مربی قرآن بوده‌ام، تاسف می‌خورم که در این مملکت حلقه مفقود ما کتاب و کتاب خوانی است. خودم تقریبا هفت ساعت در روز مطالعه می‌کنم. به‌نظر من مسئولان باید مردم را به کتاب خوانی بیشتر تشویق کنند.

سارا محمودیان ۱۴ ساله، از ۵ سالگی در کتابخانه‌های مختلف عضو بوده، درباره علاقه خود به مطالعه و ویژگی‌های کتابخانه حضرت فاطمه گفت: من به نویسندگی و کتاب‌های شعر علاقه دارم. کتاب‌های کتابخانه حضرت فاطمه متنوع است، لیست‌های مختلفی دارد و تقریبا هر کتابی را می‌توان در اینجا پیدا کرد. فضای آرام کتابخانه نیز بسیار مناسب است. کتابخانه مدرسه از تنوع کتابی که کتابخانه حضرت فاطمه دارد، برخوردار نیست.

امیرحسین سلطانی ۲۳ ساله یکی از اعضای فعال کتابخانه که ۱۵ سال عضویت دارد گفت: شرایط حاکم بر خانواده بر کتابخوانی فرزندان تاثیر می‌گذارد. من همیشه شاهد مطالعه مادرم بودم. حضرت علی (ع) می‌گوید هر که با کتاب آرامش یابد هیچ آرامشی را از دست نمی‌دهد.

او از سالن مطالعه کتابخانه حضرت فاطمه ابراز رضایت کرد و درباره علت مطالعه نکردن مردم گفت: قطعا همه افراد دوست دارند کتاب بخوانند اما چند دلیل برای کتاب نخواندن مردم ما وجود دارد؛ یکی از دلایل سرعت مطالعه مردم پایین است و ایران جزء کندخوان‌ترین مردم دنیا محسوب می‌شود. باید مهارت تندخوانی را با خواندن بیشتر کتاب کسب کنیم. دلیل دوم مدیریت نکردن زمان برای مطالعه است.

امیرحسین از نحوه کارکنان کتابخانه حضرت فاطمه تمجید کرد و درمورد ویژگی‌های یک کتابخانه خوب گفت: یک کتابخانه باید بزرگ باشد، کتاب‌های متنوعی را ارائه کند و همچنین رفتار کارکنانش با مردم مناسب باشد.

فاطمه لطفی ۳۹ ساله که ۱۵ سال عضو کتابخانه بوده، از علاقه‌اش به کتابخانه و در دسترس بودن اطلاعات در آن گفت. او درباره کتابخانه حضرت فاطمه افزود: فضای این کتابخانه همیشه عالی بوده و به خصوص بعد از بازسازی بسیار بهتر شده است. رفتار کارکنان نیز همیشه با احترام بوده. یک کتابدار علاوه بر اخلاق و برخورد خوب با اعضا باید اطلاعات کافی در مورد کتاب‌ها داشته باشد تا بتواند مردم را راهنمایی نماید که کارکنان این کتابخانه این ویژگی‌ها را دارند.

به نظر پارمیدای ۱۱ ساله، یکی از اعضای کتابخانه حضرت فاطمه، این کتابخانه کتاب‌های متنوع مثل علمی و داستانی دارد. درکلاس کتابخوانی شرکت میکند. کتابهای مورد علاقه پارمیدا بوستان و گلستان، شاهنامه و کلیله و دمنه است.

مهتا و ستایش ۷ ساله، کتاب‌ها و فضای بخش کودک کتابخانه حضرت فاطمه را دوست دارند و بیشتر از کتابخانه مدرسه به این کتابخانه می آیند.

عطا ۱۱ ساله که علاقه به مطالعه و داستان نویسی دارد، از دو کتابی که خودش نوشته گفت و در مورد گروه کتاب خوانی که با دوستانش در مدرسه داشتند توضیح داد که به صورت فعالانه کتاب می‌خواندند یا داستان می‌نوشتند و به یکدیگر جایزه می‌دادند. او گفت: «در مدرسه با این کار ما مخالفت می‌شد با این که به درس و نمرات ما لطمه‌ای نمی‌زد.» در آخر هم از درخواستش از مسئولان مدرسه‌ها این بود که کتاب‌های کتابخانه مدرسه را به‌روز و نو کنند.