پنجاه و دومین نشست علم اطلاعات و داده‌شناسی در حسینیه ارشاد برگزار شد

به گزارش لیزنا، براساس اعلام روابط عمومی کتابخانۀ عمومی حسینیۀ ارشاد، پنجاه و دومین نشست علمی با موضوع «داده‌های متصل» با حضور سمیه سادات آخشیک، عضو هیأت علمی دانشگاه خوارزمی، فرهاد توکل همدانی، از فروم اینترنت اشیاء ایران برگزارشد.

در ابتدای نشست مصطفی امینی که دبیر این نشست را برعهده داشت گفت:بحث امروز ما که بعضی‌ها آن را با «داده‌های پیوندی» (Linked Data) یکی می‌دانند که امروز متوجه خواهیم شد اینگونه نیست؛ موضوع«داده‌های متصل شده» یا «داده‌های متصل» (Connected Data) است که ویژگی‌هایی مثل متصل بودن (Connectivity)  و «هوشمندبودن» (Smartness) آن را به وجود می‌آورد.

 وی گفت: به داده های متصل می توان از 3 دیدگاه نگاه کرد:

1.    از منظر سازماندهی اطلاعات: از این منظر Connected Data و Linked Data را در یك حوزه قرار می دهند. و معقدند این دو مورد عبارت هایی برای یك مفهوم هستند. البته ما این دیدگاه را با احتیاط می پذیریم

2.    از منظر مدیریت داده های غیرساخت یافته بالاخص داده های گرافی: در پایگاه داده هایی همچون Neo4J از واژه Connected Data برای مدیریت داده های گرافی استفاده می كنند. حتی عده ای بر این اعتقادند كه می توان دیتا را به مثابه گراف (Data as a Graph) در نظر گرفت و ما با داده های منفردی مواجه هستیم كه به همدیگر متصل شده اند و تشكیل گراف داده اند اما هنوز دیتا محسوب می شوند. یعنی علی رغم اتصال به همدیگر به سطح اطلاعات و دانش نرسیده اند.

3.   از منظر اینترنت هر چیز (Internet of Everything-IoE) : اگر از این منظر به موضوع نگاه كنیم می توانیم بگوییم بنا بر تعریف موسسه گارتنر كه اینترنت دیتا (Internet of Data) یكی از زیرمجموعه ای از IoE است. در این دیدگاه Internet of Data‌ یكی از زیرمجموعه های Network of Data است كه مبتنی بر پروتكل اینترنت به همدیگر متصل شده اند. به بیان دیگر Internet of Data‌ در حقیقت به دنبال متصل كردن سیلوهای اطلاعاتی با همدیگر است.

عده‌ای کانکتد دیتا را با لینکد دیتا یکی فرض می‌کنند. زاویۀ دیگر «اینترنت هر چیزی» (Internet of Everything) است که یکی از آنها «اینترنت اشیاء» (Internet of Things) است. زاویۀ دیگر داده‌های گراف (Graph Database) است.

در ادامه سمیه سادات آخشیک گفت: بحث امروز من«داده‌های متصل»است و اما باید دقت داشت كه برای موفقیت در مدیریت داده های متصل به داده های غنی (rich Data)  نیاز داریم.

وی ضمن اشاره  به کم حرف شدن آدم‌ها و پر حرف شدن اشیاء اشاره کرد و اینکه امروز ما به جای صدای انسان، صدای موبایل، تبلت و غیره را می شنویم. این ابزارها چه می خواهند به ما برسانند؟ فقط دیتا. اگر داده‌ها را بی هدف و بدون هیچ پردازشی مثلاً در یک هارد ذخیره کنیم به مشکل برمی‌خوریم. 

متخصص علم اطلاعات راه حل جلوگیری از گم شدن در انبوه داده‌ها را استفاده از داده‌های متصل و کنار نهادن بخشی از داده‌ها و دسته‌بندی منطقی و سیستمی بخش مهم آنها و استفاده از فیلتر«داده‌های غنی» (Rich Data) دانست .

امکانات دیتاهای متصل: دسترسی "access"، پردازش "process"، اشتراک‌گذاری "share"

وی در ادامه گفت: کانکتد دیتا لزوماً به معنی اسمارت نیست. ضمناً کانکت با لینک فرق دارد. کانکت دو سره است ولی لینک ممکن است یکسره باشد. داده‌های متصل از شبکه آسان پیر تو پیر استفاده می‌کنند که هر دو می توانند هم دریافت کننده و هم ارسال کننده باشند.

ملزومات اتصال داده‌ها: انتخاب دیتاپوینت و منبع مناسب، دیتا. مرحله بعد ذخیره سازی و ثبت. در فاز سوم ما مجموعه ای از دیتاهای غنی و قابل استفاده داریم.

توکل همدانی، از دیدگاه کسب کار و حوزۀ مخابرات، اینترنت اشیاء و محرک‌های آن را اینگونه تعریف کرد:

«اینترنت چیزها» (Internet of Everything) یک مفهوم کلی است که تمام اشیاء و تجهیزات را شامل می شود که قابلیت اتصال به اینترنت با یا بدون دخالت فعال افراد را دارند و چهار بعد دارد: 1- سنسورها 2- بستر دیتا 3- سیستم ابری 4- شبکۀ M2M یا ماشین با ماشین که انسان دخالتی در آن ندارد. بحث‌هایی مثل کنترل از راه دور، هوشمندسازی، ماشین‌های خودکار، اتوماسیون‌های صنایع مختلف، بحث آموزش ماشین‌ها (Machine Learning ) در این مقوله می گنجد.

وی دراین نشست به موضوعات سیر تکاملی و تحولات دنیای اینترنت، مسائل تجاری سازی IOT (اینترنت اشیاء) در جهان، نفوذ IOT در تمام بازاهای عمودی، بیگ دیتا به عنوان قلب IOT و راهی برای درآمدزایی، عدم قطعیت در فرصت‌ها و تهدیدهای بازار بسیار بزرگ IOT، بحث امنیت و خطاهای فردی، به اشتراک گذاری تجربه‌های نوین کشورها، فعالیت‌های فوروم اینترنت اشیاء در ایران و تشکیل 5 کارگروه امنیت، فناوری، رگولاتوری، نوآوری و مشارکت، پیش‌بینی درآمدزایی 3 تریلیون دلاری در جهان برای 27 میلیارد اتصال در سال 2025 و بازار 20 میلیارد دلاری اینترنت اشیاء در ایرانِ 1404، حرکت جریان‌های درآمدزا از سخت‌افزار به تولید نرم‌افزار و اپلیکیشن. تعریف Lpwan  و کاربردهای آن پرداخت.

 و در پایان نشست مصطفی امینی به جمع بندی بحث های مطرح شده پرداخت که به شرح ذیل است:

    بر اساس دیدگاه موسسه گارتنر می توان اینترنت هر چیز (IoE) به زیرمجموعه های زیر تقسیم بندی كرد:

   اینترنت افراد (IoP) / اینترنت انسان ها (IoH) : تاكید بر مشتری مداری است

  اینترنت چیزها (IoT) : منظور متصل كردن دنیای فیزیكی و دیجیتالی است

اینترنت ایده ها ( : منظور متصل كردن دنیای فیزیكی و دیجیتالی است

    اینترنت ایده ها (IoI) : منظور قدرت ذهن های متصل شده در بستر اینترنت است

    اینترنت دیتا (IoD) : منظور پل زدن میان سیلوهای اطلاعاتی در اشیای دیجیتال و دستگاه های متصل است.

موضوع داده های متصل را می توان مرتبط با بند 5 دانست. و اشاره به داده هایی دارد كه با استفاده از فناوریهای اینترنت به همدیگر متصل و به اشتراك گذاری می شوند.

    داده های متصل (Connected Data) و داده های پیوندی (Linked data) را می توان در قالب جدول زیر با همدیگر مقایسه كرد:

Connected Data    Linked Data

معمولا ارتباط میان داده های ماهیت بلادرنگی دارد ارتباط میان داده ها الزاما ماهیت بلادرنگی ندارد

ارتباط میان داده ها معمولا Peer-To-Peer است الزامی وجود ندارد كه ارتباط میان داده ها Peer-to-Peer باشد

این واژه بیشتر وزن تجاری دارد وزن علمی این واژه بیشتر از داده های متصل است

تاكید داده های متصل بر روی ویژگی Connectivity‌ بیشتر از داده های پیوندی است در داده های پیوندی تاكید بر روی وجود روابط منطقی میان داده ها است.

همچنین می توان حوزه های دانشی داده های متصل و داده های پیوندی را بصورت ماتریس زیر نشان داد:

 همچنین این نشست پس از آن جلسه پرسش و پاسخ در ساعت 18:30 به پایان رسید.