«حضور» واژه‌ای است که به یک انجمن معنا می بخشد: گزارشی از حضور در نشست‌ها

 لیزنا، سید ابراهیم عمرانی، سردبیر: کنگره حالا دیگر سازمانی برای خودش دارد. کسانی که در حال کار با کنگره هستند به ما می‌گویند،‌ خیلی نظم و نسق بهترشده، خوب پاسخ همه بزرگواران این است: حضور پر رنگ تر شده. سازمانهای بزرگ که تعداد زیادی کتابدار دارند الآن نامه می‌دهند و برای کتابداران خودشان تقاضا می‌کنند که عضویت انجمن را بگیرند و یا در کنگره شرکت کنند. دوستان عزیز ما از دانشجویان و اهل حرفه به ویژه کتابداران از کنگره می‌پرسند و اطلاعیه ثبت نام را جویا می شوند. آثار رسیده به ویژه در بخش جایزه ملی دو برابر مجموع سه سال گذشته شده و خیلی متقاضی پیدا کرده و به ما فهمانده که برای سالهای بعد نظامنامه ها باید ‌ وارد جزئیات بیشتری شوند و کار بیشتری می‌طلبد.

حجم کار کنگره آنقدر زیاد است که از سال قبل زمزمه این بود که کنگره را یک سال در میان برگزار کنیم. سال پیش و تا روز کنگره سوم، برخی کارهای کنگره دوم هنوز روی میز بود و الآن هم در روزهای نزدیک به کنگره چهارم در گیر انتشار مجموعه نشستها و سخنرایهای کنگره سوم هستیم. شما بگوئید که چه باید کرد؟

در پایان کنگره دوم، با تصمیمی جدی کار روی کمیته‌های انجمن آغاز شد. کمیته راهبری و شورای سیاستگذاری برای کنگره تعیین شد و آغاز بکار کردند. 21 کمیته و کارگروه طراحی شد و به اهل آن سپرده شد. با همه کسانی که این زحمت بزرگ را برعهده گرفتند طی جلساتی بحث کردیم و همه تلاشمان را گذاشتیم که هر کارگروهی که توان تبدیل خود به کمیته را دارد کمکش کنیم که ساختارمند کمیته را هدایت کند. و هر کارگروهی که آمادگی ندارد به کمیته تبدیل شود، اگر برنامه خوبی برای ارائه داشته باشد،‌ برنامه‌اش را بررسی کنیم و به او در کنگره سوم نشست بدهیم و اگر آمادگی نبود بماند برای کنگره بعدی. که خوشبختانه از 21 برنامه پیش بینی شده 19 برنامه نشست گرفتند و اجرا شد و برخی مانند نشست کتابخانه های پزشکی دو نشست داشتند. خوشبختانه چند نفر انجمنی، منظورم داوطلب فعال، از همان سال گذشته به انجمن پیوستند، ‌همه فارغ التحصیلان جوان که کمیته‌های خودشان را ساختند و از پایان کنگره سوم تا کنون دغدغه کنگره چهارم را داشته‌اند و دارند تلاش می‌کنند.

من به عنوان دبیر اجرایی، ‌آقای دکتر زره ساز به عنوان جانشین دبیر علمی (که می‌دانید که دکتر فتاحی در مشهد هستند و راه دور، و کارهای تهران را این جوان شایسته انجام می دهد)،‌ و آقای مسعودی و آقای دکتر بگلو به عنوان اعضای کمیته راهبری تقریبا در همه جلسات کمیته ها  حاضر بوده ایم و از نزدیک شاهد دغدغه های این عزیزان هستیم. (نفر دیگر اعضای کمیته راهبری بانوی گرامی سرکار خانم خراسانچی،‌ مسئولیتی متفاوت از همه ما دارند که روابط عمومی کنگره است که در جای خود تیم بسیار پرکاری را هدایت می کنند که مکمل فعالیت آنان،‌ فعالیتهای کمیته روابط بین الملل به رهبری فاطمه خانم پازوکی است که دارند یواشکی یک کارهایی برای کنگره چهارم می‌کنند که می‌خواهند بترکانند و من هم با اجازه نام نمی‌برم). عرض می‌کردم،  باور من این است که تنها حضور شما باعث حرکت و برکت کنگره بوده و هست و به امید خدا پس از سالها شاهدیم که انجمن هر جلسه کمیته‌هایش با تعداد زیادی افراد داوطلب اغلب استادان و خبرگان و حرفه‌ایها حمایت می‌شود و خدا را شکر می‌گوئیم. با این تفاوت که اگر در دهه 80 ما در چهار یا پنج کمیته اصلی داوطلبان فراوانی را گرد هم می‌آوردیم، و همایشهای بسیار خوبی را برگزار کردیم،  اینک در بیش از 15 کمیته و کارگروه فعالیت جریان دارد. و این کمیته ها خون رگهای انجمن هستند.

کمیته ها در جلسات خود، پیشنهاداتی داده‌اند که برنامه‌هایی ویژه است و مشخصا مربوط به کنگره امسال نیست، که برخی از آنها خیلی خوب است‌ و می خواهند پس از کنگره چهارم،‌ تلاشهای تازه‌ای را آغاز کنند که به نظرم هر یک از این کمیته‌ها خودشان به اندازه یک انجمن برنامه دارند. جلسات پیگیر کمیته‌های کتابخانه‌های تخصصی،‌ کتابخانه‌های آموزشگاهی، کتابخانه‌‌های عمومی و کتابخانه‌های دانشگاهی توان بالای موجود این کمیته ها و اعضای آنها را نشان می‌دهد. کمیته مطالعات صنفی و کمیته برنامه‌ریزی و بهبود مستمر در طول یک سال گذشته آهسته و پیوسته آمده‌اند، آن سوی‌تر کارگروه مدیریت اطلاعات پژوهشی را داریم که در کنگره سوم موضوع مهم و مورد توجه همه پژوهشگران ایرانی را به بحث گذاشت و در سال جاری نیز برنامه بسیار خوبی تدارک دیده است. امسال انشاءالله شاهد ارتقاء  کارگروه اطلاعات سبز و سواد محیط زیستی به کمیته توسعه پایدار هستیم که جلسات آن پیگیر در حال انجام است و کتابخانه‌های کودک که سال گذشته به اذعان همگان یکی از بهترینها بود و امسال هم آن گونه که از بحثهایش در کمیته و کانال تلگرامی آن می‌بینم، قصد دارد باز هم یکی از بهترینها باشد. حضور اساتید بزرگمان خانم نوش آفرین انصاری،‌ ثریا قزل ایاغ،  مهری پریرخ و دیگران در این گروه مرا به شدت به وجد آورده است و از بحثها استفاده می‌کنم و لذت می‌برم. ... قصد ندارم یکایک کمیته هار را بگویم ولی این قدر باید بگویم که تعدادی از کارگروههای کنگره دوم و سوم اینک دارند در کسوت کمیته فعالیت می‌کنند و در مورد ایفلا همه می‌دانند که کمیته‌های ایفلا هستند که نشستهای ایفلا را مشخص و تعیین می‌کنند و می‌گردانند. همه تلاش ما در کنگره چهارم این بود که در کار کمیته‌ها دخالت نکنیم و کمیته‌ها تمرین کنند که خودشان جلسات را برگزار کنند و خودشان پس از بحثها و بررسیها بگویند که حاصل کار این مدت را به چه صورت در کنگره مطرح می‌کنند. خودشان سخنران دعوت کنند و از بین خود و از بیرون از خود، افرادی را برای نشستها به همکاری دعوت کنند.

در کمیته‌های کنگره چهارم حضور پر رنگ اعضای هیات علمی بسیار نوید بخش بود، ‌استادانی که با خود، دانشجویانشان را به کمیته ها آورده اند. خبرگان هم که جای خود دارند و ترکیب کمیته ها بسیار ترکیب خوبی است و امیدوارم که با این کنگره بتوانیم جلسات ماهانه کمیته‌ها را بعد از کنگره انتظار داشته باشیم و بتوانیم همه افرادی را که در این سه ماه اخیر کمک کرده‌اند، ‌تبدیل به نیروهای تمام سال کنیم. تجربه من پیرمرد می گوید که "حضور" ، مهمترین واژه ای است که انجمنها می توانند به آن افتخار کند و بدانند که فرمایشی نیستند. انجمن با حضور شما می‌تواند بفهمد که شاید دارد همان کاری را که از آن انتظار دارید می‌کند، با حضور است که می‌فهمیم که در برابر خودمان و سرنوشتمان و سرنوشت جوانانمان حس مسئولیت داریم و خودمان به میدان آمده‌ایم که این خلاء‌ را پرکنیم. 

خیلی دلم می خواهد این جمله را بگویم،‌باور کنید من در کنگره سوم اعتماد به نفس پیدا کردم. بیش از هزار نفر آمدند و رفتند و همه را می‌دیدم، و می‌دیدم که ما بسیاریم و واقعا می توانیم کار کنیم و کارهای بسیار مفیدی انجام دهیم. کنار هم قرار گرفتن ما امکان کار می‌دهد. از مشکلات شروع کرده‌ایم. امسال قدمی جلو می گذاریم و بعد از سه سال طرح مشکلات،‌ می‌خواهیم بگوئیم که ما از دولت و از هیچکس نمی‌توانیم انتظار زیادی داشته باشیم که به فکر ما باشند و اگر به امید بخشنامه های دولتی بمانیم،‌ بارمان بار نمی شود و باید خودمان به فکر بیفتیم که چه می توانیم بکنیم و انجامش دهیم. بله، وقتی در همان ابتدای کنگره اول طراحی کردیم که آمده‌ایم که بشنویم، نه فقط سخنرانیهای استادان عزیز را بلکه از اهل فن، ‌از کتابداران از دانشجویان و از مشکلاتشان بشنویم و از یک ساعت و پنجاه دقیقه وقت هر نشست، ‌یک ساعتش به تالار واگذار شد و همه دیدند که می‌توانند حرف بزنند، ‌استقبال باز هم بیشتر شد و در این میان، استادان و خبرگان بودند که با شنیدن این صحبتها و از میان ایده‌هایی که طرح می‌شد قدرت داشتند که آنچه لازم بود برگیرند و سر اصلاح کار خود گیرند.

هنوز بنای کار همان است. ترجیح این است که صحبتها از درون جمع بیاید و استادان و خبرگان کمک کنند و پاسخ دهند و طراحی تحقیق کنند و مساله‌ای را در دست گیرند که دنبال حل آن بروند. سال گذشته کمیته‌هایی مانند برنامه‌ریزی و بهبود مستمر علاوه بر چهار نفری که در پنل نشاند،‌ چهار نفر را برای گزارش دادن دعوت کرد و هنوز بقیه اعضایش در تالار نشسته بودند و در بحث به کمک همکاران پنل می‌آمدند. منظورم این است که همه اعضای کمیته نیاز نیست که بالا نشسته باشند، ‌می‌توانند از درون تالار کمک کار کمیته خودشان باشند.

دبیران پنل از بین جوانان داوطلب و فعال انتخاب شده اند،‌ چه اعضای گرامی هیات علمی و چه خبرگان و چه دانشجویان. ساختار کمیته ها به گونه‌ای است که امکان انتخابات در داخل خود را دارند و می‌توانند رئیس، ‌دبیر و .... داشته باشند ولی تجربه ما در کنگره می گوید که دبیر نشست باید جوان باشد. اعضای هیات علمی بسیار پر مشغله هستند و سالهای گذشته انتخاب یک استاد برجسته برای دبیری پنلها به خود ایشان و به نشست لطمه می‌زد. استادان بزرگ ما امکان اینکه بتوانند پیش نشستها را هماهنگ کنند،‌ صورتجلسه بنویسند، گروه تلگرامی را بگردانند، چکیده بنویسند ...  و اینها را ندارند و کارها معوق می‌ماند و به کل روند لطمه می‌زند،‌ در حالیکه اینک، استادان محترم در کمیته ها هستند،‌ لیکن هماهنگیها و دوندگیها به عهده دبیر جوانی است که امکان گذاشتن وقت بیشتر را دارد. ولی انتخاب اینکه چه کسی سخنران باشد و چه کسی پاسخگوی سوالات با کل افراد کمیته است که نمونه‌های موفق سه دوره قبل از همین نوع بوده‌اند.

و نکته مهم دیگر مسئولیت ما در برابر جوانان رشته، ‌منظورم دانشجویان کارشناسی است. خیلی صحبت کرده‌ایم درباره انگیزه‌ها درباره اینکه بچه ها گاهی بدون شناخت به رشته ما می‌آیند ولی انگیزه که باشد می‌مانند و اتفاقا نیروهای خوبی هم خواهند شد. نوشتیم و صحبت کردیم که بهترین استادان را از سال اولیهای کارشناسی دریغ نکنید،‌ استادان با تجربه انگیزه ساز هستند و نیروهای علاقه‌مندی برای سالهای بالاتر آماده می‌کنند. هر چه بیشتر سال اولیها و کارشناسیها را به میدان دعوت کنیم، امید بیشتری به آینده آنها و آینده رشته و حرفه می‌توانیم داشته باشیم.

با این هدف کنگره از سال دوم مسابقه‌ای مخصوص بچه‌های کارشناسی طراحی کرد که باید به عنوان  همکار هر چهار سال کنگره بگویم که خیلی موفق بوده و نیروهای بسیار خوب و علاقه‌مند و کتابخوانی را شناسایی کرده که همه، توانهای آینده انجمن هستند. این مسابقه که خاص بچه‌های کارشناسی است،‌ در حوزه خواندن و مطالعه برگزار می‌شود. نام آن را در دو سال اول "خواندن، ‌دانستن، توانستن" گذاشتیم. در سال جاری و بنا بر بیانیه یونسکو در مورد سواد، نام آن تغییر یافت. فحوای کلام بیانیه یونسکو این است که دیگر خواندن و نوشتن و حتی سواد اطلاعاتی را سواد نمی‌دانیم، سواد از نظر ما قدرت تغییر دادن است. به همین دلیل نام مسابقه را از امسال گذاشتیم "خواندن، دانستن، تغییر دادن". باید در جلسه‌های این کمیته که در واقع کمیته دانشجویی انجمن است و بچه‌های جوان و اهل مطالعه و خواندن را دور هم جمع کرده، حضور داشته باشید تا ببینید وقتی می‌گویم از نشستن در جلساتشان واقعا لذت می‌برم را درک کنید. شفاف ترین بچه‌های ما که چون اهل خواندن هستند،‌ وابسته ترین بچه‌ها به رشته هم هستند و همانطور که گفتم توانهای آینده انجمن ما همین جوانان هستند که داوطلبانه به کار ترویج خواندن در دانشگاههای خود و در سطح جامعه ایران می‌پردازند. 

مژده بسیار خوبی هم دارم برای علاقه‌مندان بحث سازماندهی اطلاعات و دانش. امسال این کمیته دو  نشست دارد. یک نشست که در حوزه آموزشهای سازماندهی است ولی نشستی ویژه داریم با کارگروه یونیمارک ایفلا که به دعوت کتابخانه ملی ایران به تهران می آیند و در کنار نشستی که با کتابخانه ملی دارند، نشستی هم برای ایشان در کنگره تنظیم شده که حتما علاقه‌مندان از آن لذت خوهاند برد. به احتمال زیاد این نشست به زبان انگلیسی برگزار خواهد گردید.

مجمع عمومی: خوب باید بگویم که امسال هیات مدیره مجمع عمومی را به کنگره پیوند زده اند که افراد بیشتری امکان شرکت در مجمع عمومی داشته باشند. خبر دارید که ششمین دوره هیات مدیره در پایان سال 1397 به پایان می‌رسد و از ابتدای سال 1398 هیات مدیره جدید انجمن را تحویل می گیرد و آغاز بکار می‌کند. ولی انتخابات هفتمین هیات مدیره در کنگره برگزار می شود و اعضای هیات مدیره هفتمین دوره روز 26 آبان امسال و  در ساعات پایانی روز اول انتخاب می شوند که اعضا هیات مدیره جدید خود را بشناسند. برای رای دادن و کاندید شدن، باید عضو انجمن باشید. همه عضویتهای سال گذشته در پایان مهر ماه به پایان رسیده و باید عضویت خود را تمدید کنید. امیدواریم انتخابات خوب و پر جنب و جوشی داشته باشیم.

و اما گروه اجرایی. اولویت گروه اجرایی با داوطلبانی است که در کنگره های قبلی کمک کرده اند و کار را خوب می‌شناسند، و با اینهمه خانم بهارلوی عزیز ما مسئولیت جذب داوطلبان و گروه تلگرامی کمیته اجرایی را برعهده دارند و داوطلبان جدید می توانند ثبت نام کنند.

یکی از مسایلی که در کنگره های پیشین داشتیم ثبت نام گروه اجرایی بود که ثبت نامشان نمی کردیم و همینطور کمک می کردند و اسمشان در ثبت نام شدگان نبود. به دنبال اتفاق خوب سال گذشته، امسال نیز  اتفاق زیبایی افتاده که حتما مایلم بگویم. دو عزیز بزرگوار هر یک تقبل کرده‌اند که هزینه عضویت 33 نفر از دانشجویان را بپردازند که در اولین جلسه کمیته راهبری کنگره در هفته آینده طرح خواهد شد که این مبلغ برای ثبت نام 66 نفر اعضای داوطلب اجرایی‌کنگره و شاید اعضای کمیته مسابقه دانشجویی در انجمن اختصاص یابد. این رسم حسنه را امسال معاون پژوهشی ایرانداک و دبیر کمیته کتابخانه‌های تخصصی انجمن یادآوری و اهدا کرده‌اند و این مبالغ را می‌پردازند و من عرض کردم که سال گذشته هم جناب آقای دکتر فتاحی و سرکار خانم دکتر پریرخ، هزینه اقامت و شرکت 5 نفر از دانشجویان دنشگاه فردوسی مشهد در کنگره را تقبل کردند و پرداختند. امیدوارم این رسم حسنه فراگیر تر شود و استادان و خبرگان و حتی سازمانهایی که امکاناتی برای شرکت کنندگان مانند فضای اقامت دو روزه دارند، به کنگره معرفی نمایند. درود بر انسانهای خوب و وارسته . 

و در پایان. به عنوان یک منتقد استفاده نادرست از فضای مجازی، تشکر باید بکنم از مخترعین فضای مجازی. گروههای تلگرامی خیلی خوب دارند فعالیت می‌کنند.  اعضای هر کمیته یا کارگروه اعضای خودشان را در گروه تلگرامی ملاقات می‌کنند و بحثهایی را که می‌خواهند در کنگره به آن بپردازند طرح می‌کنند. به نظرم اصل بحثها همینجا است و در کنگره گزارشی است به حاضران. از شرکت در بحثها غافل نمانید. به شما هم این امکان را می‌دهد که آماده تر به نشست بیائید. در انتظار قدومتان هستیم، قدمتان بر چشم. ثبت نام حضوری و مجازی از این هفته در سایت فعال شده و می توانید ثبت نام کنید. ثبت نام گروهی هم امکان پذیر است هم به عنوان عضویت در انجمن و هم برای شرکت در کنگره. به انجمن خودتان بپیوندید و حضور را باز هم پر رنگتر کنید.

 عمرانی، ابراهیم. ««حضور» واژه‌ای است که به یک انجمن معنا می بخشد: گزارشی از حضور در نشست‌ها».  سخن هفته لیزنا، شماره ۴۱2، 7 آبان ۱۳۹۷.