مخاطب کودک به کتاب‌های رنگ‌آمیزی،‌ مهارت‌آموزی و شعر و داستان نیاز دارد

به گزارش لیزنا، چهاردهمین نشست انجمن فرهنگی ناشران کتاب کودک و نوجوان با موضوع "نشر-ناشر-تجربه" با حضور  محمدرضا توکل صدیقی؛ مدیر نشر صابرین و برزو سریزدی؛ کارشناس ـ مجری  در صفحه‌ی اینستاگرام انجمن فرهنگی ناشران کتاب کودک و نوجوان به نشانی nasherane_ketabe_Kodak به صورت آنلاین برگزار شد.

در نشست نشر-ناشر-تجربه محمدرضا توکل صدیقی، مدیر انتشارات صابرین در سخنانی با اشاره به اینکه از سال 1368 کار خود را در انتشارات صابرین با سیامک غنیمی‌فرد آغاز کردم، گفت: من پیش از کار نشر، طی دو – سه سال کارهای مختلفی را دنبال کردم اما با روحیه و علائق من هماهنگ نبود و از آنجایی که کار نشر محتوای فرهنگی دارد و مطابق میل و روحیات من بود، از سوی دیگر فضای سالم‌تری در جامعه دارد به آن وارد شدم.

وی افزود: من ابتدا در حوزه کتاب‌های کودک کار می‌کردم بعد دیدم ناشران دیگری هم قبل از من در این حوزه کار می‌کنند، سپس به این فکر کردم کاری کنم تا هم‌افزایی انجام شود و به نیازی در حوزه نشر پاسخ داده شود.

توکل با بیان اینکه بررسی کردم ببینم جامعه در کدام حوزه نیاز دارد، توضیح داد: من دوست داشتم به حوزه‌ای وارد شوم که قبل از این درباره آن کار نشود، در آن دوران فرزندان من در سنین بلوغ و نوجوانی بودند و حس می‌کردم برای تربیت فرزندان‌مان در دنیای جدید منابع زیادی نداریم و فکر کردم خوب است در این حوزه کار کنیم.

وی یادآور شد: از ویژگی‌های کار تخصصی در حوزه نشر این است که خیلی زود شناخته می‌شوی و رقیب نداری و به همین دلیل باید خیلی خوب کار کنی.

محمدرضا توکل با ارائه تعریفی از نشر تخصصی، گفت: مخاطبان ما در حوزه کتاب نیازهای متنوعی دارند، مخاطب کودک به کتاب‌های رنگ‌آمیزی،‌ مهارت‌آموزی و شعر و داستان نیاز دارد، لازمه کار تخصصی تمرکز در یک موضوع خاص است و وقتی این تمرکز در کار ایجاد شود می‌شود گفت که ناشر تخصصی هستیم.

وی با ذکر مثالی در این زمینه توضیح داد: من چون از کار کتاب کودک شروع کرده بودم، نیاز کردم یکی از نیازهای اصلی بحث رشد و تربیت کودک است، پس ابتدا از والدین شروع کردم که مربیان پایه‌ای شخصیت کودک در خانواده هستند و در این حوزه کتاب تولید کردیم.

توکل با بیان اینکه وقتی وارد کار تخصصی می‌شوید هدف و موضوع مشخص است، عنوان کرد: باید تلاش کنید در این حوزه به دانش نسبی دست پیدا کند و علاوه بر اینکه توسط مشاوران کارشناس ایجاد می‌شود، ناشر هم باید این حوزه را بشناسد تا از مشاوره‌ها به خوبی بهره‌برداری کند.

به گفته وی، قدم اول تمرکز بر یک موضوع است، علاوه بر آن کار باید عمق و کیفیت لازم را باید داشته باشد و بتوانید از پشتوانه‌های علمی برخوردار باشید و از کارهای عمومی فاصله بگیرید، همچنین به‌روز بودن در این حوزه ضرورت دارد.

در بخش دیگر توکل با ارائه تعریفی از نشر حرفه‌ای و تفاوت آن با نشر تخصصی، گفت: دو مقوله مختلف است، وقتی از نشر تخصصی مي‌گوییم به کیفیت و موضوع کار برمی‌گردد، اما نشر حرفه‌ای یعنی ساز و کارهایی که در مدیریت نشر به کار می‌گیریم و بحث حرفه‌ای بودن به روش مدیریت نشر ما بر می‌گردد.

وی ادامه داد: مدیریت نشر ما سنتی و هیئتی است، اما وقتی نشر ما از ساختار برخوردار باشد و مدیریت علمی داشته باشد و از ظرفیت‌های حرفه‌ای بهره‌مند شویم یک ناشر حرفه‌ای هستیم که خیلی هم با ناشر تخصصی بودن تفاوتی ندارد.

توکل همچنین با اشاره به اینکه روش مدیریت نشر در این حوزه مهم است، تاکید کرد: اینکه موضوع نشر چیست فرق دارد، نشر از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است، مخاطب‌شناسی، انتخاب خوب کتاب‌ها مهم است و ناشر با در نظر گرفتن استراتژی مناسب باید برای کار خود برنامه‌ریزی کند.

وی یادآور شد: توجه به جزئیات نشر برای تولید یک کتاب و استفاده از عوامل حرفه‌ای نکته مهمی است و ما باید شیو‌ه‌نامه‌هایی را برای حوزه نشر تدوین کنیم، زیرا یکی از عوامل موثر بر نشر حرفه‌ای تدوین همین شیوه‌نامه‌ها است تا شما بر اساس آن عمل کند.

این فعال حوزه نشر در ادامه گفت: توجه یک ناشر به پیش‌بینی استانداردهای فنی و حرفه‌ای حتی در لیتوگرافی، چاپ و .. ارائه تعریف برای آن‌ها و مکتوب شدن آن از جمله نکات مهمی است که برای یک ناشر حرفه‌ای اهمیت زیادی دارد.

توکل با بیان اینکه در گذشته انتظارات ما در قالب فرم‌های مخصوص برای چاپخانه‌ها و لیتوگرافی‌ها فکس می‌کردیم، گفت: نشر حرفه‌ای دامنه گسترده‌ای دارد و وقتی از نشر حرفه‌ای صحبت می‌کنیم باید بدانیم ناشرها در یک سطح نیستند و باید طبقه‌بندی شوند، در این میان هرچه سفارش‌ها و کارها مکتوب شده و بر اساس اسناد باشد آن نشر حرفه‌ای‌تر است.

وی افزود: یکی از مشکلات نشر این است که بعد از مدتی کارمندها از موسسات نشر می‌روند و با رفتن او مجموعه‌ای از آموزش‌ها هم از او می‌رود و باید به نفر بعدی آموزش داده شود، کسانی که تولیدات بالایی در حوزه نشر دارند فرصت توقف کار و آموزش نیروی انسانی ندارند.

توکل با بیان اینکه اگر استانداردها و کارها مکتوب شده باشد خیلی راحت می‌توان به شخص بعدی منتقل کرد، عنوان کرد: اگر همه این بایدها و نبایدها ثبت و ضبط شده باشد، هویتی که کتاب‌های ناشر به لحاظ بصری، کیفیت چاپ و هنری خواهند داشت بهتر حفظ می‌شود.

وی ادامه داد: البته صرف تعداد کتاب دلیل بر حرفه‌ای بودن ناشر نیست، البته ناشرانی که حجم زیادی کتاب تولید می‌کنند معمولا یک سازمانی برای تولید و توزیع کتاب‌هایشان دارند، اما حتما نشان‌دهنده با کیفیت بودن کتاب‌ها نیست زیرا گاهی برخی ناشران کتاب‌های زیادی دارند اما هویت مشترکی ندارند و گرافیک کتاب‌ها هماهنگ نیستند، ناشر حرفه‌ای باید تمام عوامل را بر اساس هویتی که برای نشر خود تعریف کرده مدیریت کند.

بخش دیگر نشست نشر – ناشر – تجربه، محمدرضا توکل با تاکید بر ویژگی‌های کار در تخصصی بودن کتاب‌ها، گفت: برای تخصصی کارکردن دست شما برای انتخاب کتاب بسته است، وقتی موضوعات متنوع باشد به راحتی تامین منابع می‌کند،‌اما تخصصی بودن هم اهمیت زیادی دارد.

وی با اشاره به مزایای نشر تخصصی گفت: شما وقتی تخصصی می‌شوید خیلی زود در جامعه شناخته می‌شوید، هرچند نباید انتظار داشت که خیلی زود به نتیجه رسید اما می‌توان دید که زود هویت پیدا می‌کنند.

توکل با بیان اینکه ما در حوزه کتاب‌های تربیتی متمرکز شده بودیم، عنوان کرد: ما در این حوزه معروف شده بودیم و با مردم و بسیاری از پزشکان مرتبط شده بودیم اما این کار نیاز به زمان دارد، البته در این میان یک زمان شما بازاریابی می‌کنید، گاهی بازارسازی مي‌کنید.

وی با توضیح در این زمینه گفت: الان کتاب خردسال بازار خوبی دارد و شما به این سمت می‌روید، اما گاهی موضوعی که روی آن کار نشده بر اساس تحلیل و شناختی به این سمت می‌روید که اگر در این حوزه کار کنم خوب است، در این میان شما نیاز به بازاریابی دارید تا شناخته شوید.

توکل با بیان اینکه اگر بازار وجود نداشت باید بتوانیم بازار ایجاد کنیم، توضیح داد: من از سال‌های 77 کار درحوزه کتاب‌های تربیتی را شروع کردم و با سه – چهار روان‌شناس و متخصصان شاخص این حوزه مشورت کردم و ایده‌هایم را بیان کردم و همه تایید کردند و با اطمینان کار خود را شروع کردم.

محمدرضا توکل صدیقی در بخش پایانی نشست، با بیان اینکه انجام کار جدید و نوین به تداوم نیاز دارد، گفت: کار جدید مشکلات زیادی دارد، اصل کار این است که به کار خود باور داشته باشید، من حداقل یکسال با کارشناسان مشورت می‌کردم تا بتوانم کار خود را در این حوزه شروع کنم.

وی ادامه داد: اینکه در یک جلسه تعدادی مشاور بگویند خوب است و جلو بروید و بدون تحلیل و بررسی دقیق کار را شروع کنید، عاقلانه نیست. من اوایل که کارم را شروع کردم خیلی از بزرگان نشر به من می‌گفتند که آیا دیوانه شدی که به این حوزه وارد شدی؟ این کتاب‌ها برای پدرها و مادران است و مردم کتاب نمی‌خوانند.

توکل با بیان اینکه برخی نگران من بودند، عنوان کرد: آن‌ها فکر می‌کردند که من شکست می‌خورم، در آن زمان کتاب‌های روان‌شناسی عمدتا آکادمیک و دانشگاهی بود، در حالی که من قصد داشتم کتابی تولید کنم که مشکل پرخاشگری در کودک را بیان کند و حس کردم جامعه به این حوزه نیاز دارد.

وی تاکید کرد: این کار فوت و فن پیچیده‌ای نیست، وقتی باور می‌کنیم کاری را می‌خواهیم انجام دهیم و به تناسب آن نیازی در جامعه نیاز دارد، راه‌های رفع این نیاز و مسیر آن را پیدا مي‌کنیم. جامعه هدف من مادران و پدران جوان هستند که فرزندان نوزاد تا 17 ساله دارند که مخاطب من هستند.

توکل با اشاره به اقدامات خود برای توسعه کسب و کار خود، گفت: من برای کتاب‌های خود بازارسازی کردم؛ در داروخانه‌ها استند گذاشتم، مدیران فروشگاه‌های شهروند را قانع کردم شما که مایحتاج خانواده‌ها را تامین‌‌ می‌کنید، یکی از نیازهای خانواده مطالعه کتاب‌هایی است که در رشد فرزندان هم موثر باشد، همین‌ کارها باعث شد مردم ببیند و بشناسند و مخاطب خود را پیدا کنم و کار به مرور جا بیفتد.

وی با بیان اینکه وقتی برند در یک حوزه شدید به سرعت از  کتاب‌هایتان استقبال می‌شود، عنوان کرد: گاهی در نمایشگاه یک مخاطب هشت عنوان کتاب جدید را همزمان خریداری مي‌کرد و می‌گفت همه کتاب‌های صابرین خوب است در حالی که جدید بودند و این همان اعتمادسازی در سایه برند است، هر کار درازمدت به کندی پیش می‌روند اما نتیجه خوب و مثبتی دارد.

مدیر نشر صابرین یادآور شد: در کار تخصصی تجربه و خطا سخت است، زیرا تجربه نشده است و موضوعاتی را دنبال می‌کنید که پیش از این کار نشده است و گاهی یک کتاب ما حتی یک نسخه هم فروش نرفت و البته برخی ناشران هم دنباله روی شما به این بخش وارد می‌شود.