داخلی
»گزارش
برگزیدگان هفدهمین دوره جایزه ادبی جلال معرفی شدند
به گزارش لیزنا، آیین اختتامیه «هفدهمین دوره جایزه ادبی جلال آل‌احمد» چهارشنبه، سوم بهمن ۱۴۰۳ با حضور سید عباس صالحی؛ وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، محسن جوادی سرپرست معاونت امور فرهنگی, ابراهیم حیدری مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران، غلامرضا امیرخانی رئیس سازمان اسناد کتابخانه ملی، حامد محقق معاونت شعر و داستان خانه کتاب و ادبیات ایران، سردار مهدی امیریان رئیس بنیاد ادبیات و تاریخ جنگ و برگزیدگان دوره هفدهم جایزه جلال، اهالی قلم و اصحاب فرهنگ، ادب و رسانه در تالار قلم کتابخانه ملی برگزار شد.
سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه مراسم گفت: در اختتامیه هفدهمین دوره هستیم. این جایزه در این ۱۷ سال فراز و فرودهای بسیاری را گذرانده و امروز به نقطه ای رسیده که می‌توان گذشته و آینده‌اش را دید. وی در ادامه با تاکید بر هدف‌گذاری تاسیس این جایزه افزود: در هدف‌گذاری آئین‌نامه این جایزه آمده است این جایزه برای ارتقای زبان و ادبیات فارسی تاسیس می‌شود. در واقع سه چشم انداز این جایزه زبان فارسی، ادبیات ملی و ادبیات دینی است.وی با اشاره به ارتقای ادبیات فارسی افزود: در اینجا لازم است که بدانیم ادبیات ملی چیست و چگونه جایزه جلال می‌تواند در خدمت ادبیات ملی باشد؟ منظور از ادبیات ملی، ادبیات انقطاع از ادبیات جهانی و ادبیات نژاد پرستانه نیست. ادبیات ملی ادبیاتی است که در خدمت انسجام و همبستگی ملی و همگرایی ملی قرار بگیرد. ادبیات ملی ادبیاتی است که روح وحدت را به در فضای اجتماعی منتشر کند.
وی در ادامه گفت: این ادبیات نمی‌تواند ادبیات تفرقه‌آفرین و فاصله‌افزا باشد. ویژگی دوم این است که ادبیاتی است که به هویت ملی کمک می‌کند و مانع هضم یک ملت در هاضمه جهانی مدرن شود و از هویت ملی صیانت کند. ادبیات ملی ادبیات فرصت ساز برای اتصال این هویت در خطر شرایطی استکه خطر انقطاع‌ها و گسست‌ها وجود دارد.ادبیات ملی، بو و طعم تاریخ و جغرافیای یک ملت را دارد و حس بومی‌گرایی در آن وجود دارد. ادبیات ملی ایران از هزاران سال تاریخ و هزاران سال سابقه سرزمینی جغرافیای ایران ارتزاق می‌کند و از آن مایه می‌گیرد. از او می‌آموزد اما مقلد نمی‌شود.صالحی اظهار کرد: ویژگی چهارم ادبیات ملی این است که خرده فرهنگهای ملت را در درون خود قرار می‌دهد و خرده فرهنگ‌ها را بخشی از بافت ملیت می‌داند و ملت را مقابل خرده فرهنگهای درون خودش قرار نمی دهد. ادبیات ملی ادبیاتی که خرده فرهنگ اقالیم و اقوام مذاهب و ادیان را به عنوان اجزا ملی خود تلقی می‌کند و با آن همراهی و همسازی می‌کند.وی ادامه داد: این مولفه ها مولفه های ادبیات ملی هستند و جایزه جلال تاسیس شده است برای پاسداشت این ادبیات ملی که در نوشتار جلال مشهود بود. او یک ادیب ملی بود.ما می‌توانیم با برخی از آرای جلال همراه و یا منتقد آن باشیم اما او یک ادیب ملی تمام عیار بود. او آن زمان که دید حزب توده حزب توده در با همبستگی ملی فاصله پیدا می‌کند راه خود را جدا کرد چون دید یک ادیب ملی با این فضای ناهمخوان با همگرایی ملی همراه شود.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: جلال در همه نگاشته‌ها و مستندنگاری‌هایش این تعلق به هویت ملی و ریشه دار با خود داشت که نمونه علنی آن غربزدگی است. تعلق جلال به هویت ملی، در همه آثار جلال ریشه‌دار است. اگر ادبیات ملی را ادبیات متاثر از رنگ و بو و تاریخ و جغرافیای ایران می‌دانیم چه کسی انکار می‌کند این طعم و بو و رنگ در آثار جلال چقدر مشهود است و اگر توجه به خرده‌فرهنگ‌ها را جزئی از تعلق به ادبیات ملی می‌دانیم باز جلال با اینکه مردم‌شناسی نخوانده بود چگونه به امتیازات و رنگ و بوی مردم ایران توجه داشت و در همین یادداشتهای روزانه‌اش که در روزنامه اطلاعات منتشر شد در اولین دفترش چگونه به زبان تاتی توجه می‌کند و ۱۵۰۰ واژه تاتی و ۱۵۰ جمله تاتی و قصه‌های تات‌نشین‌ها را یاداشت می کند.صالحی ادامه داد: ثروت ایران فقط نفت باقیمانده از فسیل‌های تاریخی نیست، ثروت ایران تنوع این کشور در اقوام، زبان، فرهنگ و آداب و رسوم است و جلال به این نکته توجه داشت که این ثروت ارزشمندتر از نفت است و این ثروتی است که انسان‌ها آن را ساخته اند و ساخت‌وساز انسان‌ها ارزشمندتر از ساخت‌وساز طبیعت است.صالحی ادامه داد: ثروت ایران فقط نفت باقیمانده از فسیل‌های تاریخی نیست، ثروت ایران تنوع این کشور در اقوام، زبان، فرهنگ و آداب و رسوم است و جلال به این نکته توجه داشت که این ثروت ارزشمندتر از نفت است و این ثروتی است که انسان‌ها آن را ساخته اند و ساخت و ساز انسان‌ها ارزشمندتر از ساخت‌وساز طبیعت است. جلال به این خرده فرهنگ‌ها تعلق داشت، می‌بینیم زمانی که به جنوب ایران رفته است با چه لذتی عبور ایل قشقایی را روایت می‌کند.
وی افزود: اینها مولفه‌هایی است که جایزه جلال موظف بود به آنها توجه کند. در این روزهایی که ایران ما در مطمع نظر گرگ‌های درنده بوده و هست، توجه به ادبیات ملی ایرانی اهمیت زیادی دارد. ادبیات است که ایران را نگه داشته است. شاهنامه و فردوسی ایران را حفظ کرده اند و امروز هم ادبیات است که می‌تواند حافظ این میراث و سنت تاریخی ایران باشد. جایزه جلال در این شرایط آشوب‌زده منطقه‌ای و جهانی می‌تواند به کمک ایران بیاید. ایرانی که افتخارات گرانباری داشته است که انسانیت به آنها مدیون است. جایزه جلال را بیشتر به ایران متصل کنیم. ایرانی که سرافراز بوده وخواهد بود.محسن جوادی در این مراسم، ضمن خیر مقدم به میهمانان و برگزیدگان گفت: تقدیر و تشکر دارم از کسانی که همت گذاشتند تا این رویداد برگزار شود، از دبیر علمی جشنواره و همکاران خانه کتاب و دکتر امیرخانی تقدیر و تشکر می‌کنم. از وزیر فرهنگ که همواره پشتیبان این جایزه هستند نیز تقدیر و تشکر دارم.وی افزود: ادبیات خود فرهنگ است، خاستگاه اخلاق، خردورزی و نوع دوستی است، بنابراین پرداختن به ادبیات ضامن پرورش ارزش ها و اخلاق های انسانی است امیدوارم که این دوره از جایزه تقدیری باشد از عزیزانی که با آثارشان کمک کردند تا ما این رویداد مهم را برگزار کنیم.
غلامرضا امیرخانی رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران در این مراسم گفت: کتابخانه ملی با سابقه ۸۰ ساله وظیفه نگهداری میراث مکتوب یک کشور را بر عهده دارد. یکی از ژانر های مهم ما در کد دیویی ۸۰۰ رده ادبیات است که بیشترین کتاب و بیشترین مراجعات را در خود دارد.وی افزود: فضای جدید برگرفته از فناوری‌های به روز از جنبه منفی کتاب را به کنار گذارده و تنها حوزه ادبیات است که کمترین تاثیر را از این فضاها شاهد بوده است. کتاب در حوزه ادبیات، رمان و شعر همچنان جایگاه خود را حفظ کرده است و آثار ادبیات همچنان پرفروشند. جمله معروفی هست که می‌گوید ادبیات بیان ساده واقعیت نیست، بلکه به واقعیت ساده زندگی، چیزهای می‌افزاید که در واقعیت نیست.رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی در ادامه به ارتباط جلال با کتابخانه ملی اشاره کرد و گفت: این جایزه به نام جلال آل احمد است. دوستان صمیمی جلال ناگفته‌های از این فرهیخته ادبی ایرانی در اختیار ما قرار داده اند که امید دارم کتابخانه ملی افتخار نشر این خاطرات ناگفته را از جلال داشته باشد.
در ادامه برگزیدکان این جشنواره معرفی شدند:
برگزیده بخش جانبی ویرایش کتاب
فرد برگزیده
زهرا خیریه ویراستار کتاب «کیمیای کرامت»، نوشته محمد دورگر، انتشارات شهرستان ادب
بخش مستندنگاری
برگزیده
«خاک کارخانه» نوشته شیوا خادمی، نشر اطراف
بخش نقد ادبی
شایسته تقدیر
«دیرش روایی» نوشته بهمن نامور مطلق، انتشارات سخن
بخش داستان کوتاه
برگزیده
«آن پری‌زادِ سبز پوش» نوشته صمد طاهری نشر نیماژ
شایسته تقدیر
«پرنده‌بازِ تهران» نوشته ندا رسولی از نشر هیلا
بخش رمان و داستان بلند
برگزیده
«سنگ اقبال» نوشته مجید قیصری، نشر چشمه
شایسته تقدیر
«دختران قبیله جنگ» نوشته جواد افهمی از انتشارات خط مقدم
«دم اسبی» نوشته رامبد خانلری نشر بان
در این دوره از گلعلی بابایی به پاس یک عمر مستندنگاری در حوزه دغاع مقدس تجلیل شد.
۱. از توهین به افراد، قومیت‌ها و نژاد‌ها خودداری کرده و از تمسخر دیگران بپرهیزید و از اتهام‌زنی به دیگران خودداری نمائید.
۲.از آنجا که پیام‌ها با نام شما منتشر خواهد شد، بهتر است با ارسال نام واقعی و ایمیل خود لیزنا را در شکل دهی بهتر بحث یاری نمایید.
۳. از به کار بردن نام افراد (حقیقی یا حقوقی)، سازمان‌ها، نهادهای عمومی و خصوصی خودداری فرمائید.
۴. از ارسال پیام های تکراری که دیگر مخاطبان آن را ارسال کرده اند خودداری نمائید.
۵. حتی الامکان از ارسال مطالب با زبانی غیر از فارسی خودداری نمائید.