زبان فارسی در استفاده از ظرفیت‌های تفسیر و استعاره نظیر ندارد

به گزارش لیزنا، مهدی قزلی در این جلسه با تشریح فعالیت‌های بنیاد شعر و ادبیات داستانی گفت: با گسترش فضای مجازی، سعی کرده‌ایم تا برای استفاده آسان فارسی‌زبانان و علاقمندان به ادبیات فارسی، فارغ از مرزهای جغرافیایی شرایطی فراهم کنیم که شعر و داستان علاقمندان توسط منتقدان و فعالان این دو حوزه در پایگاه نقد شعر و پایگاه نقد داستان به رایگان بررسی و ارزیابی شود.

وی گفت: به تازگی و برای نخستین بار در ایران، پایگاه ویکی ادبیات را راه‌اندازی کرده‌ایم. این دانشنامه ادبی اینترنتی با هدف معرفی و دسترسی سریع به اطلاعات متقن درباره آثار و اطلاعات مربوط نویسندگان، شاعران، مترجمان، رویدادها، نهادها و مفاهیم مرتبط با شعر و ادبیات داستانی معاصر ایران آغاز به کار کرده است.

مدیرعامل بنیاد شعر و ادبیات داستانی در پاسخ به یکی از دانشجویان درباره جایگاه زبان فارسی گفت: ما در ایران، اقوام و گویش‌های متنوعی داریم، ولی زبان فارسی به دلیل ریشه، سابقه و گستردگی اش، زبان همگانی شده است و درواقع بیشتر اقوام همان زبان فارسی را با گویشی محلی استفاده می کنند.

وی افزود: در افغانستان هم، چنین است. با وجود اقوام بزرگی همچون هزاره، تاجیک و پشتون در کنار اقوام دیگری مانند ازبک‌ها‌ و ترکمن‌‌ها با دارابودن مذاهب و آداب و رسوم متفاوت، می‌بینیم که زبان اول و بین اقوامی‌شان فارسی است؛ آن هم به دلیل جنبه فرهنگی زبان فارسی و اشاعه آن به دور از هرگونه اجبار.

قزلی در پاسخ به سوال دیگری درباره شیوه گسترش زبان فارسی گفت: یکی از ویژگی‌های زبان فارسی این است که اقتدار و شمشیر، باعث گسترش آن نبوده. برای مثال، گسترش زبان روسی در تاجیکستان، ورود زبان انگلیسی به آمریکا، پیشرفت زبان‌های اسپانیایی و پرتغالی در آمریکای جنوبی به مدد قوای نظامی امکان‌پذیر شده است.

وی تاکید کرد: در تاریخ می‌خوانیم که زبان فارسی توسط بازرگانان ایرانی به چین برده شده است در حالی که کار بارزگان داد و ستد کالاست و این نشان از ظرفیت بالای این زبان است.

مدیرعامل بنیاد شعر و ادبیات داستانی در ادامه جلسه، به ورود زبان فارسی به دیگر کشورها از طریق دولت‌های غیرفارسی زبان پرداخت و گفت: با توجه به اینکه منشیان دربار عثمانی، ایرانی و فارسی زبان بودند، مکاتبات و زبان اداری دربار عثمانیان ترک‌زبان، به فارسی انجام میشد. همانطور که می‌دانیم، عثمانیان در هنگام کشورگشایی تقریبا تا دروازه‌های وین در اتریش پیشروی می‌کنند و تمام بالکان را در اختیار میگیرند. نتیجه فرهنگی آن را به این صورت می‌بینیم که امروزه یکی از بهترین شرح‌ها بر غزلیات حافظ را «سودی بُسنَوی» اهل بوسنی نگاشته است.

وی با اشاره به زندگی مولانا جلال‌الدین بلخی گفت: محل زندگی و سرایش آثاری همچون مثنوی معنوی و فیه ما فیه، شهر قونیه ترکیه است که مردمانش به زبان ترکی تکلم می‌کردند. ولی به دلیل رواج زبان فارسی، هیچ‌کس به مولانا برای سرایش ابیات فارسی خُرده نگرفته و اعتراض نمی‌کند. چون یکی از ویژگی‌های روشنفکری در آن زمان، تسلط بر زبان فارسی بوده است.

قزلی تاکید کرد: زبان فارسی دنیای بزرگی از ظرفیت‌های اشارات، تفسیر و استعاره در انتقال پیام است. همانطور که ما در اشعار شاعران بزرگ زبان فارسی، از واژه‌هایی همچون ساقی، مِی و باده، به طریقت و ارتباط عرفانی با خداوند میرسیم. این ویژگی بی‌نظیری است که به سختی بتوان مثل و مانندی برای آن پیدا کرد.

قزلی در پایان این جلسه ابراز امیدواری کرد، در زمانی که دانشجویان زبان فارسی دانشگاه روابط بین‌الملل مسکو برای سپری کردن دوره‌های خود در ایران حضور دارند، بتوانیم دوره‌های تخصصی ادبیات معاصر را در بنیاد شعر و ادبیات داستانی تدارک ببینیم.

در ابتدای این جلسه دکتر برزینا استاد زبان فارسی دانشگاه روابط بین الملل ضمن معرفی قزلی و جشنواره های ادبی ایران از دانشجویانش خواست تا سوالاتشان را درباره ایران و زبان فارسی و ادبیات معاصر ایران بپرسند.