پنجمین نشست کتابخوان شعر و ادبیات در قم 

به گزارش روابط عمومی اداره کل کتابخانه های عمومی استان قم، این برنامه در تالار غدیر این اداره برگزار شد.

محمدعلی مجاهدی: اسلام نسبت به اثرگذاری شعر حساس است

محمدعلی مجاهدی، دبیر شعر آیینی کشور ضمن تقدیر از اهتمام نهاد کتابخانه‌های عمومی نسبت به برگزاری نشست‌های معرفی کتاب اظهار کرد: این نشست‌ها و هم‌فکری‌ها می‌تواند به تعامل بیشتر و پیامدهای مبارک‌تری برسد.

وی اضافه کرد: بی‌دل تنها شاعر پارسی‌گو است که در مقوله وحدت وجود حضور پررنگی دارد هر چند برخی وحدت وجود را با وحدت موجود اشتباه می‌گیرند، اما هیچ فردی به وحدت موجود اعتقاد ندارد و سخن اصلی در مورد وحدت وجود است.

این استاد برجسته شعر آیینی با بیان اینکه بی‌دل از شاعران آیینی و عرفان جوهره شعر آیینی است، تصریح کرد: در سال 79 به سفارش پژوهشکده شهید محلاتی تحقیقی در حوزه شعر عاشورا را آغاز کردم که نتیجه آن رسیدن به کتاب «شکوه شعر عاشورا» شد.

وی با اشاره به جایگاه شعر عاشورا در شعر آیینی عنوان کرد: با توجه به برخی از محدودیت‌ها از نظر حجم کتاب نتوانستیم به شیوه مطلوب به عرصه‌های مورد نظر در حوزه شعر آیینی ورود کنیم اما در نتیجه در حوزه شعر عاشورا یک اثر مطلوب تهیه شد.

مجاهدی یادآور شد: پیامبر اسلام در حوزه شعر سه حرکت متفاوت داشتند که نخست حرکت ایشان حذفی بود که بر اساس وحی صورت می‌گرفت، حرکت دوم حضرت محمد(ص) در حوزه شعر تنذیهی بود چرا که برخی اسرار داشتند بگویند که پیامبر شاعر بوده و قرآن کریم نیز نوعی شعر است در حالی که بر اساس قرآن کریم را به عنوان یک سند افتخارآفرین بشریت تا روز قیامت می‌شناسیم.

وی با بیان اینکه بسیاری از آیات قرآن کریم وزن شعر را دارد، مطرح کرد: در متن آیات قرآن کریم به صراحت آورده شده است که «ما به او شعر نیاموخته‌ایم و شاعری دور از شأن اوست»، حضرت محمد(ص) حرکت سوم خود را با رویکرد تشریقی به شیوه مطلوب دنبال کردند چرا که در جای جای تاریخ نبوی می‌توانیم ردپای این حرکت را مشاهده کنیم.

وی با تاکید بر اینکه اسلام نسبت به اثرگذاری و مخاطب داشتن هنر شعر حساس است، گفت: زمانی که شعر یک محتوای ضدارزشی و ضداخلاقی دارد از نظر اسلام به عنوان یک هنر ارزشی شناخته نمی‌شود.

استاد حوزه و دانشگاه: اشعار «بی‌دل» در سطح کشور مورد توجه قرار گیرد

حجت‌الاسلام والمسلمین جواد محمدزمانی، دبیر شعر کنگره دفاع مقدس با اشاره به اینکه کتاب «کلید در باز» نوشته محمدکاظم کاظمی توسط انتشارات سوره مهر وابسته به سازمان تبلیغات به چاپ رسیده است، اظهار کرد: در بخشی از این کتاب ره‌یافته‌هایی به شعر بی‌دل و شرح 13 غزل بی‌دل مشاهده می‌شود.

وی با بیان اینکه شرح اشعار بی‌دل در سطح کشور باید مورد توجه قرار گیرد، اضافه کرد: این اشعار و بسیاری از اشعار شاعران سبک هندی در ایران شناخته شده نیست، برخی از خواننده‌های بزرگ نیز رقبتی به خواندن این اشعار ندارند چرا که اساتید شعر و شعرخوانی گرایشی به سبک هندی نداشته و اغلب اشعار را از سبک خراسانی، عراقی، بازگشت و شعرای معاصر گرفته‌اند.

این استاد حوزه و دانشگاه از کتاب‌های درسی به عنوان منبع اصلی آموزش ادبیات فارسی نام برد و گفت: در این منبع‌ها نیز به اشعار سبک هندی توجه نمی‌شود چرا که اساتید نیز این سبک را انحرافی از سبک شعر پارسی می‌دانستند و در برخی از موارد نگاه‌های افراطی و انحرافی را سبک هندی را مطرح می‌کردند.

وی با تاکید بر اینکه برخی در کشور بی‌دل‌پژوهی را دنبال می‌کردند، تصریح کرد: بعد از انقلاب اسلامی برای آشنایی مردم با شعر بی‌دل فعالیت‌های بسیاری دنبال شده است.

محمدزمانی با اشاره به اینکه در کتاب «شاعر آیینه‌ها» به بی‌معنایی یک بیت از شعر بی‌دل اشاره شده است، عنوان کرد: این موضوع بحث‌های حاشیه‌ای بسیاری را به دنبال داشت و در نتیجه برخی از شخصیت‌ها به صورت مفصل به شعر بی‌دل پرداختند که یکی از این افراد محمد کاظم کاظمی بوده است.

وی با بیان اینکه اشعار بی‌دل به چهار دسته تقسیم بندی می‌شود، گفت: توجه به این اشعار سبب می‌شود که افراد بتوانند در حوزه شعر و شاعری با سبک جدید و متنوعی آشنا شوند.

محمدجواد شرافت: شعرهای سطحی ذائقه ادبی مردم را تجاری کرده است

سید محمدجواد شرافت شاعر و منتقد در نشست «کتاب‌خوان شعر» که در قالب سلسله نشست‌های به اشتراک‌گذاری کتاب امشب در سالن اجتماعات اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی استان قم برگزار شد، با اشاره به ویژگی‌های کتاب «گزیده اشعار علی معلم دامغانی» اظهار کرد: شاعران باید با این کتاب‌ها انس بیشتری داشته باشند چرا که این آثار برخی از آموزه‌های اصلی پیشکسوتان عرصه شعر و شاعری را یادآوری می‌کند. وی اضافه کرد: با خواندن شعرهای سطحی و آزاردهنده که در فضای مجازی ترویج یافته ذائقه ادبی افراد در حال تجاری شدن است به همین علت امیدواریم با بازگشت به کتاب و مطالعه به سمت توجه به شاعران پیشکسوت برگردیم که آموزه‌های مطلوبی را از خود به جای گذاشته‌اند.

این شاعر برجسته استان قم با بیان اینکه کتاب «گزیده اشعار علی معلم دامغانی» توسط انتشارات سپیده باوران در مشهد به چاپ رسیده است، تصریح کرد: این انتشارات در حوزه طنز‌ آثار مطلوبی را منتشر کرده است. 

وی افزود: کتاب «گزیده اشعار علی معلم دامغانی» تولیدکننده محتوای بسیاری از آهنگ‌های امروزی است چرا که خوانندگان به صورت گسترده از اشعار این شاعر به علت صمیمی و ساده بودن استفاده کرده‌اند.

شرافت با تاکید بر اینکه محتوای کتاب مذکور توسط علی معلم دامغانی تایید شده است، مطرح کرد: این شخصیت موضوع اسوه‌شناسی و اسطوره‌شناسی را به خوبی درک و در آثار خود نیز از این عنصر به شیوه مطلوبی استفاده کرده است.

وی ادامه داد: واژه هجرت یک کلمه کلیدی است اما بسیاری از افراد نتوانسته به شیوه مطلوب از این واژه استفاده کنند در حالی که علی معلم دامغانی در بخشی از آثار خود در قالب یک مثنوی به هجرت‌های انبیا، ائمه اطهار(ع) و امام خمینی(ره) اشاره کرده است.

این شاعر شعر آیینی با اشاره به اینکه آموزه‌های دینی در برخی از اشعار علی معلم دامغانی به صورت ویژه تبیین شده است، اظهار کرد: بعد از انقلاب با رسیدن به برخی از رویکردها در مثنوی، تحولاتی را در این عرصه شاهد بوده‌ایم.

حسن بیاتانی: شاعران علوم ادبی خود را افزایش دهند

حسن بیاتانی در نشست «کتاب‌خوان شعر» که در قالب سلسله نشست‌های به اشتراک‌گذاری کتاب امشب در سالن اجتماعات اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی استان قم برگزار شد، با اشاره به فعالیت شاعران قمی در عرصه‌های ملی و فراملی اظهار کرد: اشعار شاعران قمی در سطح کشور به عنوان اشعار مطلوب و کیفی مطرح است.

وی از اهتمام سید مهدی موسوی برای نوشتن کتاب «تار و پود» یاد کرد و افزود: این کتاب به سفارش انجمن شعر طلاب کشور و با هدف آموزش مقدماتی شاعران تهیه شده است.

این منتقد و شاعر قمی با بیان اینکه پژوهش کتاب «تار و پود» نزدیک به سه سال زمان برده است، افزود: برای نوشتن 456 صفحه این کتاب از 56 منبع علمی و 54 مجموعه شعر استفاده شده است.

وی توجه به اسلوب علمی و دقت نویسنده در رعایت استانداردهای پژوهش را یکی از ویژگی‌های برجسته این کتاب برشمرد و گفت: کتاب «تار و پود» با هدف آموزشی نوشته شده است به همین علت مثال‌های این کتاب بسیار به روز و متنوع است، مربیانی که در کارگاه‌های آموزش شعر فعالیت دارند می‌توانند از این اثر استفاده کنند.

بیاتانی یادآور شد: زمانی که یک شاعر در مراحل مقدماتی کار خود با دریایی از مباحث علمی و ادبی روبرو می‌شود ذوق خود را محدود می‌کند اما با استفاده از تمرین‌های مختلفی که در کتاب «تار و پود» به منظور تحلیل و بررسی آورده شده است با نظارت مربی این مشکل رفع می‌شود. وی با اشاره به اینکه کتاب «تار و پود» برای شاعران با تجربه نیز قابل استفاده است، اظهار کرد: شاعران باید علوم ادبی خود را افزایش دهند به همین علت این کتاب می‌تواند برای این افراد بسیار مفید باشد.

بیاتانی ادامه داد: هر بخشی از کتاب «تار و پود» با یک بیت شعر شروع می‌شود که در آن بیت محتوای بخش مورد نظر تبیین شده است.

اعظم سعادتمند: اشعار این بانو دلنشین و سبک شعری آن نیز به شعرای ایرانی  نزدیک تر است

اعظم سعادتمند بانوی شاعر قمی نیز به معرفی کتاب «نارنج مویه ها» سروده سیده تکتم حسینی پرداخت و افزود: در اشعار این شاعر واژه هایی چون من، گریه و غم به فراوانی به چشم می خورد که این نشان از «من» قدرتمند درون شاعر است. وی سپس به وجود انواع غم در این کتاب اشاره کرد و افزود: غم دوری از وطن، غم معشوق و غم بی عدالتی ها و ... همه این موارد نشان از احساسات و عواطف ظریفانه و توجه شاعر به ریز مسائل روزمره در جامعه امروزی است. وی سپس گفت: در کتاب شعر «نارنج مویه ها» اشعار شاد نیز به همراه موسیقی زیبا آورده شده که این حکی از لطافت روح شاعر دارد. 

سعادتمند ضمن اشاره به هویت و ملیت افغانی سیده تکتم حسینی گفت: اشعار این بانو دلنشین و سبک شعری آن نیز به شعرای ایرانی  نزدیک تر و از این رو مورد پسند ادیبان ایران است.

این شاعر قمی همچنین تصریح کرد: با مطالعه این کتاب شعر، به تسلط شاعر به زبان کوچه و بازار پی می بریم و اینکه شاعر با دقت به اصطلاحات گوش فرا می دهد. 

سعادتمند در پایان گفت: نگاه عاشقانه شاعر نیز آغشته با اندوه و در عین حال نشان از صمیمیت است.

در حاشیه این نشست جباری مدیرکل کتابخانه های عمومی استان قم از شعر به عنوان زبان هنر و خلاقیت یاد کرد و گفت: طبع شعر همیشه دارای  لطافت و مهربانی است و در ادبیات ایرانی اسلامی از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و به همین دلیل است که از آن به عنوان زبانی تاثیرگذار و هدایت گر در جامعه یاد می شود.

جباری وجود شاعران ارزشی در جامعه را غنیمت شمرد و گفت: شعرای انقلاب اسلامی نقش بسزایی در معرفی انقلاب به ویژه در ایام دفاع مقدس داشتند

مدیرکل کتابخانه های عمومی استان قم تصریح کرد: ایجاد روحیه ای حماسی, دین مداری و تشویق به دفاع از وطن و ... از ویژگی های هدایتگرانه شاعران متعهد میهن عزیزمان است.

در پایان حجت الاسلام والمسلمین جباری مدیر کل کتابخانه ها ی عمومی استان قم از ارایه دهندگان با اهدای لوح سپاس و هدایایی قدیر و تشکر کرد. 

گفتنی است این نشست با همکاری موسسه فرهنگی شهرستان ادب معاصر با هدف ترویج فرهنگ مطالعه مفید و معرفی شعرا وسبک شعری آنان برگزار شد.