کتاب «سباستین» در کتابخانه عمومی شهید چمران نقد و بررسی شد

به گزارش لیزنا بر اساس اعلام روابط عمومی اداره کل کتابخانه‌های عمومی تهران، نقد و بررسی کتاب «سباستین (سفرنامه و عکس‌های کوبا)» با حضور نویسنده اثر منصور ضابطیان، احسان رضایی منتقد اثر، اکرم نادری، معاون اداره کل امور کتابخانه استان تهران و جمعی از کتابداران و کتابدوستان در کتابخانه عمومی شهید چمران برگزار شد.

منصور ضابطیان نویسنده اثر در این نشست بابیان اینکه «سفرهای من از اوایل دهه ۷۰ هنگامی‌که دانشجوی سینما بودم آغاز شد» گفت: سفرهای زیادی به اقصی نقاط دنیا داشتم و با توجه به سابقه مطبوعاتی‌ام به پیشنهاد برخی از دوستان، تصمیم گرفت تا سفرنامه‌هایم را ثبت کنم که به انتشار کتاب «مارک و پلو» انجامید و پس از این نوشتن این کتاب به‌شکل مرتب، خاطرات سفرهایم را برای نگارش کتاب، ثبت می‌کنم.

وی افزود: سفر به کوبا همواره برایم جذاب بود، اما به دلایلی به تعویق می‌افتد تا اینکه پس از شنیدن خبری مبنی بر سفر جان کری، وزیر امور خارجه امریکا و اوباما، رئیس‌جمهور وقت این کشور، تصمیم گرفتم تا قبل از اینکه کوبا به کشوری امریکایی تبدیل شود به این دیار سفر کنم که حاصل آن نوشتن کتاب سباستین بود.

این برنامه‌ساز و تهیه‌کننده تلویزیون درباره مردم کوبا یادآور شد: مردم کوبا در لحظه زندگی می‌کنند، هیچ نسبتی به حکومت شان ندارند و مانند ما ایرانیان، علاقه‌ای به سیاست و صحبت کردن در مورد آن نیز در آنان وجود ندارد و شاید یکی از دلایلی که مردم کوبا درعین فقر در شادی زندگی می‌کنند این است که انتظار چندانی نیز از جهان ندارند.

احسان رضایی منتقد نیز در مورد این کتاب گفت: این کتاب مانند آثار قبلی ضابطیان، کتابی خوشخوان و روان است؛ هنگامی‌که آغاز به خواندن این اثر می‌کنیم، نمی‌توانیم تا مطالعه کامل آن، کتاب را بر زمین بگذاریم و شاید بخشی از این ویژگی، به سابقه روزنامه‌نگاری و برنامه‌سازی نویسنده برای تلویزیون مربوط می‌شود.

وی با اشاره به نگارش سفرنامه به‌عنوان یکی از محبوب‌ترین قالب‌های نویسندگی، گفت: اگرچه سفرنامه‌ها محدودند و معمولاً از این کتاب‌ها به‌عنوان شاهکارهای ادبی نام‌برده نمی‌شود؛ اما غالباً با استقبال خوبی روبرو می‌شوند و اگر مثل کتاب سباستین از نثر خوبی هم برخوردار باشد، پرفروش خواهند شد.

رضایی با اشاره به مصور بودن کتاب سباستین گفت: من گاهی اوقات می‌شنوم که عده‌ای می‌گویند «چرا ضابطیان در کتابش از عکس استفاده کرده است؟» به عقیده من، این انتقاد، نادرست است زیرا تصاویر این کتاب، بخشی از روایت را بر عهده‌دارند که از دریچه نگاه نویسنده اثر در کنار نثر آن چیده شده است.

این فعال مطبوعاتی و نویسنده کشورمان در مورد ساختار اثر افزود: در هر روایتی، یک هسته مرکزی وجود دارد و گاهی در سفرنامه‌ها «مکان» موضوع اصلی است؛ اما در این کتاب «ایبیس» میزبان ضابطیان، نقطه مرکزی داستان به‌حساب می‌آید. شروع کتاب شرح رسیدن ایبیس به نویسنده است و پایان کتاب نیز، پیامی است که این فرد به نویسنده می‌دهد.

وی تأکید کرد: معتقدم یک جاهایی از کتاب، ایبیس آن کم است! و مخاطب دوست دارد که این شخصیت حضور بیشتری داشته باشد. مثلاً بازدید از خانه ارنست همینگوی بدون حضور ایبیس، جذابیتی ندارد و مایه داستانی آن کم است؛ هرجایی که ایبیس نیست، انگار هسته مرکزی روایت کم‌رنگ شده و خواننده دوست دارد او زودتر به کتاب برگردد. مخاطب معمولاً کوبا را از دریچه چشم ایبیس می‌بیند و او می‌توانست در بخش‌های بیشتری از کتاب حضور داشته باشد.

ضابطیان نیز در پاسخ گفت: من حرف‌های شما را در مورد شخصیت ایبیس می‌پذیرم، اما من نمی‌توانستم او را به‌زور در همه‌جا خلق کنم؛ چراکه واقعاً در بعضی مکان‌ها و موقعیت‌ها مانند خانه همینگوی حضور نداشت.

این مجری تلویزیون با اشاره به شیوه نگارش خود گفت: هرگز در سفر به‌جز چند لغت و یا چند یادداشت کوچک، چیز دیگری نمی‌نویسم و بعد از برگشت هم شروع به نوشتن نمی‌کنم، بلکه دایره تعریف‌هایم را اول برای دوستانم بازگو کرده و آنچه برای شنونده جالب است را ثبت می‌کنم.

وی اضافه کرد: در سفرهایم به دنبال ماجرا هستم و به همین دلیل برای اقامت به هتل‌های ۵ ستاره نمی‌روم، چون معمولاً در این فضاها نمی‌توان با آدم‌های زیادی مواجه شد، درحالی‌که مواجهه با آدم‌ها به نویسنده، قصه می‌دهد.

احسان رضایی در ادامه، اضافه کرد: معمولاً نوشتن از ماجراجویی پدید می‌آید و داستان نیاز به ماجرا دارد؛ هرچند سفر، سرشار از ماجرا است اما نویسنده‌ای می‌تواند سفرنامه خواندنی و پر جزئیات بنویسد که مانند ضابطیان روحیه ماجراجویی نیز داشته باشد.

ضابطیان در پاسخ به این سؤال که «آیا مسافرت به کوبا، سفری سفارشی بود؟» اظهار کرد: سفر به کوبا، مسافرتی شخصی بوده چراکه من عاشق سفر کردن هستم و هر آنچه را که دیدم، نوشته‌ام.

پرسش و پاسخ درباره کتاب از جالب‌ترین بخش‌های این برنامه بود که با مشارکت کتابخوانان برگزار شد.

گفتنی است در پایان این نشست اکرم نادری، معاون اداره کل امور کتابخانه استان تهران از نویسنده و منتقد این کتاب، تقدیر کرد.