سفر بی خطر!: درباره کتاب «برگ اضافی»؛ یادداشت‌هایی از شرق تا غرب

می‌گویند سفر پیش از آن که در مسیر رفتن قرار بگیری، آغاز می‌شود؛ از همان هنگام که نیت می‌کنی. حالا می‌توان به سفر رفت، بی‌آن که بار و بنه سفر بسته شود و حتی بی‌آن که نیتی صورت بگیرد. نه نیازی به خرید بلیت هست، نه نگرانی برای پیدا کردن هتل. این بار، یک کتاب، ما را به سفر می‌برد. سفر از همان صفحات آغازین که نه، از روی جلد کتاب «برگ اضافی» آغاز می‌شود، درست از همان جا که نوشته شده:«یادداشت‌هایی از شرق تا غرب».

کتاب «برگ اضافی» را می‌توان بسیار مختصر در همین یک جمله معرفی کرد:«یادداشت‌هایی از سفر». «منصور ضابطیان»، نویسنده، روزنامه‌نگار و برنامه‌ساز تلویزیونی در این کتاب خود که در واقع سومین کتاب او درباره سفر است، یادداشت‌هایی را که در سفرهای مختلف نوشته، منتشر کرده است. با همین یادداشت‌های ساده می‌توان از شرق تا غرب سفر کرد و کشورهایی را که نویسنده به آن‌ها سفر کرده، زیر پا گذاشت. بی‌هیچ هزینه‌ای می‌توان به اسپانیا، تایلند، هندوستان، ترکیه، اسلواکی، مجارستان، عربستان سعودی، مالزی و ایالات متحده آمریکا رفت. هزینه خرید کتاب را البته باید پرداخت.

نویسنده با قلم خود، مخاطب را در تجربه‌هایش شریک می‌کند. با این کتاب می‌توان غذاهای فرهنگ‌های مختلف را تصور کرد:«در تایلند می‌شود هزار و یک چیز برای خوردن پیدا کرد که حتی تصورش را هم نمی‌کنید. از نارگیل‌های تازه که آن‌قدر خوش مزه‌اند که آدم را در حسرت این می‌گذارند که چرا همان میمون باقی نمانده تا موزهای کبابی که بوی عجیب و غریبی دارند.»

«برگ اضافی»، تجربه‌هایی ناب از بودن در کنار آدم‌هایی از ملیت‌های مختلف است؛ صاحب هتلی در گرانادا که دروغ‌هایش را می‌توان آشکارا تشخیص داد، مهمانداری از برزیل که دیدار چندباره‌اش کوچکی دنیا را چندباره و چندباره به ذهن یادآور می‌شود.

لحظه‌ها و تجربه‌های ناب تمامی ندارند و شاید یکی از لحظه‌ها همان لحظه‌ای باشد که نویسنده از عظمت کعبه و حسی که از دیدن آن داشته، می‌گوید:«نگاه می‌کنم... نگاه می‌کنم... نگاه می‌کنم به درخشان‌ترین سنگ سیاه جهان که آدم‌های پوشیده در پارچه‌های سفید دورادورش می‌گردند. چیزی در من منفجر می‌شود. می‌زنم زیر گریۀ هق هق. نمی‌دانم چرا. شاید شبیه نخستین گریه‌ام وقتی که چشم بر جهان باز کردم.»

این یادداشت با عنوان «جایی دیگر»، روایت سفر به حج است و در پایان آن حتی اگر نخواهی، حتی اگر مقاومت کنی، ذهنت می‌پذیرد که سفر به مکه، با هیچ سفری مقایسه نمی‌شود:«حالا من جزو آن دست از آدم‌هایی شده‌ام که به دیگرانی که به مکه مشرف نشده‌اند می‌گویم مکه چیز دیگریست. جای دیگری که باید آن را تجربه کرد. و در پاسخ آن‌هایی که در این حرف من تردید می‌کنند، فهرستی از سفرهایم به جاهای مختلف جهان را ردیف می‌کنم تا بدانند این تنها سفر زندگی من نبوده، اما متفاوت‌ترین سفر زندگی‌ام، چرا!»

یکی از بهترین ویژگی‌های «برگ اضافی»، مطالب آسان‌خوان است، حتی اگر خورۀ کتاب نباشی، باز هم این کتاب را خیلی زود به پایان می‌رسانی. البته قطعاً کشورهایی هست که دوست داری یادداشتِ نوشته بر آن‌ها را دوباره بخوانی، اما به طور کلی به خاطر نثر روان کتاب، مطالعه آن آسان است. کوتاه بودن یادداشت‌ها هم یک ویژگی دیگر است. اغلب یادداشت‌ها خاطره‌هایی از هر سفر را در حدود دو صفحه روایت می‌کنند. در کنار متن کتاب، عکس هم به کمک مخاطب می‌آید تا بیشتر در حال و هوای سفر قرار بگیرد. فقط کاش این امکان وجود داشت تا عکس‌های داخل کتاب به صورت رنگی منتشر شود تا مخاطب در تجربه‌ای ناب حضور داشته باشد.

به همه این‌ها داغ بودن کتاب را هم اضافه کنید. «برگ اضافی» به تازگی از سوی نشر مثلث و در بیست و هشتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در اختیار مخاطبان قرار گرفت.

در یک جمله با این کتاب می‌توان به شهرها و کشورهای مختلف سفر کرد. می‌توان با آن از تجربه یک مسافر بهره برد، مسافری که نگاهش از جنس نگاه دقیق یک روزنامه‌نگار است. اما این کتاب قرار نیست اطلاعات کاملی درباره کشورها در اختیار شما قرار بدهد. این دقیقاً همان نکته‌ای است که «منصور ضابطیان» در مقدمه کتاب «برگ اضافی» به آن اشاره کرده:«اگر تصور می‌کنید با خواندن این کتاب می‌توانید اطلاعات کافی و وافی درباره این کشورها به دست بیاورید سخت در اشتباهید. این کتاب فقط خاطره‌نگاره‌هاییست از یک آدم دیوانۀ سفر که هیچ‌چیز را به اندازه تجربه‌های منحصر به فرد در گوشه و کنار جهان دوست ندارد.»

«برگ اضافی»، ماجرای سفر است، ماجرای خاطره‌هایی که برخی رنگ می‌بازند و برخی همان‌قدر پررنگ می‌مانند که روز اول بودند.

فقط یک پیشنهاد: کتاب‌های «مارک و پلو» و «مارک دو پلو» را هم از همین نویسنده مطالعه کنید. این سه کتاب با هم عیش شما را کامل می‌کند.

مشخصات اثر:

منصور ضابطیان. برگ اضافی: یادداشت‌های از شرق تا غرب. تهران: مثلث، 1394. 160صفحه.