سنایی شاعر اخلاق و اندیشه بود

به گزارش خبرنگار لیزنا، پانزدهمین درس‌گفتار سنایی در مرکز فرهنگی شهر کتاب با سخنرانی محمد سرور مولایی روز چهارشنبه، یازدهم بهمن‌ماه برگزار شد.

در این جلسه سرورمولایی درباره ابیاتی در اشعار سنایی که صحبت کرد که در آنها سنایی از کلمه «شرط» استفاده کرده یا امری را مشروط بر امری دیگر دانسته است. وی در ابتدای سخنانش گفت: در شرط معانی مختلف دارد. می‌تواند به معنی نشان، علامت، لزوم و امثال این معانی باشد. در حکت شرط را نوعی دلالت می‌دانند. یک ابزار است برای رسیدن به امری دیگر. در فقه و اصول شرط امری خارجی از شی است که در صورت عدم وجود آن شی از ارزش امر اول کم نمی‌شود. به طور مثال وضو شرط نماز است و نماز بدون وضو باطل است ولی همچنان ارزش دارد.

وی افزود: در اشعار سنایی  آگاهی و بیداری وجود دارد. اشعار او نشان از دردمندی آگاهانه او و پایبندی به اصول اخلاقی و اندیشه می‌دهند.

سرورمولایی همچنینی از حافظ به عنوان امیدوارترین شاعر فارسی یاد کرد و گفت: نباید فکر کنیم که سرچشمه‌های شعر فارسی قدیمی خشکیده است. همان جنبشی که سنایی در اشعارش در قرن پنجم و ششم شروع کرد تا به امروز رسیده است.

او سپس به تحلیل اشعاری که در آنها واژه «شرط» به کار رفته پرداخت. وی به یکی از اشعار اشاره کرد که در آن به چوگان و گوی اشاره شده است. معنای این شعر این بود که انسان می‌بایست مانند گوی باشد تا بتواند در جهان با ضربات چوگان حرکت کند.

در یکی دیگر از این اشعار به شرط انسانیت و اخلاق برای نزدیکتر شدن به خداوند دلالت شده است. سرورمولایی گفت: در قدیم سفر به خانه خدا با کاروان صورت می‌گرفت و توقف بسیار بود. در این شعر سنایی به منزلت و اخلاق انسانی اشاره می‌کند و می‌گوید که منزل‌گاه اصلی تو عرش است و در بالای‌زمین است. اگر می‌دانی که از آنجا آمده‌ای آن را در زمین پیدا نمی‌کنی و جهت حرکتت باید به سمت دیگری باشد. در واقع منظور او اصلاح شخص است. بدون اصلاح به خداوند نزدیک تر نمی‌شوی، هرچند سفری پر مشقت را طی کنی.

وی در پایان و قبل از پاسخ دادن به پرسش‌های حاضرین گفت: کلمه شرط محدود به زبان عربی نمی‌شود. در زبان فارسی کلمه «تا» را داریم که همان معنی شرط را می‌دهد.