دیدار و گفت و گوی رایزن فرهنگی عراق با ریاست مرکز منطقه ای

به گزارش لیزنا، این جلسه با حضور ریاست مرکز منطقه ای و ISC دکتر محمدجواد دهقانی، معاون پژوهش و فناوری مرکز منطقه ای، دکتر هاجر صفاهیه، مدیر روابط عمومی و همکاري های علمی بين المللی، دکتر محمدرضا فلاحتی، دکتر امجد حمید عبدالرزاق المظفر، رایزن فرهنگی عراق در ایران و زهرا جعفر سلمان الطائی برگزار شد.

دکتر دهقانی ضمن خوش‌آمدگوئی و تشکر از حضور مهمانان، به معرفی تاریخچه تاسیس مرکز منطقه ای و پایگاه استنادی پرداخت و گفت: مرکز منطقه ای بر اساس تفاهم­نامه منعقد شده میان وزارت علوم و فرهنگستان علوم جهان سوم در سال ۱۳۶۹ دایر و لایحه تأسیس آن در چارچوب ضوابط و مقررات آموزش عالی جمهوری اسلامی ایران به تصویب رسید. این مرکز با هدف تأمین مدارک علمی مورد نیاز دانشگاه­ها و مراکز پژوهشی و نیز اعضای هیئت علمی و پژوهشگران کشورهای منطقه ایجاد شده است.

وی افزود: از فعالیت­های مهم رایسست می­توان به برقراری نظام مبادله الکترونیکی اطلاعات بین پژوهشگران ایرانی و کشورهای منطقه، ایجاد انواع پایگاه‌های اطلاعاتی، چاپ و انتشار گزارش‌های پژوهشی، نشریات علمی و کتاب‌های فارسی و غیر­فارسی، حمایت از پژوهش‌های داخلی و منطقه‌ای در حوزه‌های علوم و فناوری، برقراری ارتباط و همکاری علمی با بخش‌های صنعتی، خدماتی و آموزشی برای شناسایی نیازها و تأمین اطلاعات مورد نیاز آن­ها اشاره کرد.

در حال حاضر، مرکز منطقه­ای با وجود متخصصان مختلف در حوزه مدیریت و فناوری اطلاعات، یکی از بزرگترین مراکز تأمین اطلاعات علمی مورد نیاز دانشگاه­ها و مراکز پژوهشی ایران و کشورهای منطقه می­باشد.

دهقانی گفت: پایگاه مقالات کنفرانس های علمی امکان دسترسی به مجموعه مقالات همایش های معتبر در سطح کشور را فراهم آورده است. بطوری که این مرکز در سال های اخیر بیشتر مقالات همایش های پس از انقلاب را که پیش از این در دسترس نبود را جمع آوری و این پایگاه را به پایگاه جامعی از مقالات همایش های کشور تبدیل کرده است.

وی سپس به معرفی برخی تعاملات بین المللی این مرکز پرداخت و گفت: مرکز منطقه ای با تاسیس شاخه در دانشگاه های خارجی که کرسی زبان و ادب فارسی دارند، ضمن اعتلای زبان فارسی، پایگاه مقالات تمام متن خود را نیز در اختیار پژوهشگران و کاربران قرار داده است. آخرین شاخه این مرکز در آلمان شهر بوخوم افتتاح شده است.

وی سپس افزود: پایگاه استنادی علوم جهان اسلام به عنوان یک نظام استنادی بین المللی تعاملات بسیار خوب و گسترده ای را در سطح ایران و کشورهای اسلامی برنامه ریزی یا عملیاتی کرده است که از آن جمله  می توان به تعاملات متنوع با آیسسکو، سازمان D8، سازمان OIC، کامستک، آسایهل و … اشاره کرد.

وی افزود: از دیگر خدمات علمی که ISC در اختیار جامعه علمی قرار داده است سامانه جامع صدور کد شناساگر دیجیتال (DOR) است. شناسه دیجیتال اشیا یا (DOR) Digital Object Recognizer، یک کد منحصر به فرد برای هر شی یا اثر علمی و هنری است که همانند اثرانگشت عمل می کند. این کد بین‌المللی به مقاله نشریه و همایش، کتاب، پایان‌نامه، آثار هنری و نرم افزار نیز تعلق می‌گیرد و مانند یک بارکد برای شناسایی آنها مورد استفاده قرار می گیرد.

سرپرست ISC گفت: یکی از اولویت ها و توصیه  های برنامه 10 ساله کشورهای اسلامی مصوب (اجلاس آستانه- قزاقستان در سال 2017) حضور 50 دانشگاه از کشورهای اسلامی در رتبه های زیر500 در نظام های رتبه بندی بین المللی است. برهمین اساس و نیز با توجه به مأموریت ISC مبنی بر پایش و رصد جایگاه دانشگاه های جهان اسلام، دانشگاه ها می توانند با توجه به نتایج "رتبه بندی دانشگاه های جهان اسلام" نقاط ضعف و قوت خود را براساس هر معیار مشخص و جایگاه خود را در بین کشورهای اسلامی ارتقا داده و موارد را در هدف گذاری و سیاست‌گذاری خود مد نظر قرار دهند.

اخیرا نتایج رتبه بندی دانشگاه های جهان اسلام ISC-۲۰۲۰ اعلام شده است که دو دانشگاه از کشور عراق در آن حضور دارند.  

دهقانی سپس با مروری بر خدمات ISC به معرفی محصول جدید ISC با نام نماگر کوید-۱۹ (https://maps.isc.gov.ir/covid19/#/world)   پرداخت و گفت: نماگرکووید -۱۹ (با نام انگلیسی ISC COVID-19 Visualizer) سامانه‌ای است که توسط پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) راه‌اندازی شده است و اطلاعات لحظه‌ای در مورد بیماری کروناویروس ۲۰۱۹ شامل آمار و اطلاعات مربوط به مبتلایان، گزارش های آماری و مقالات علمی ارائه می دهد.

این سامانه همچنین به درخواست سازمان همکاری های اقتصادی کشورهای عضو دی هشت (D8) برای            بهره برداری کشورهای عضو، با حضور نمایندگان کشورهای عضو این سازمان در وبگاه D8 قرار گرفته است.

وی ادامه داد: سامانه نشریات علمی جهان اسلام، بر اساس استانداردهای علم سنجی بین المللی طراحی شده و ابزاری برای تحلیل و رتبه بندی نشریات علمی بر پایه شاخص محتوایی می باشد. این سامانه جهت تسریع آگاهی از جایگاه هر نشریه بر اساس ضریب تأثیر، فراهم آوردن دسترسی به اثرگذارترین نشریات و تشخیص الگوهای رایج انتشار و استناد قبل از تعیین راهکارها و سیاستگذاری های علمی در دانشگاه ها به کار می رود. در حال حاضر برنامه کیفی سازی نشریات در پایگاه داده ISC به ترتیب اهمیت در سه بخش نشریات هسته، لیست انتظار و اصلی در حال انجام است.

دهقانی گفت: در سامانه نشریات علمی بیش از 3400  نشریه از طریق ISC بارگذاری شده است که در حال حاضر 87 نشریه از عراق در این لیست قرار دارد که متاسفانه هیچکدام در بخش هسته قرار ندارند و این کشور باید سعی کند با ارتقای آنها، به کیفی سازی هرچه بیشتر آنها کمک کند.

لازم به ذکر است بزرگترین پایگاه اطلاعات مقالات به زبان عربی در ISC موجود است که بیش از 250 هزار مقاله برای استفاده جامعه علمی وجود دارد.

در همین راستا، پایگاه استنادی برای دانشگاه های داخل و خارج از کشور کارگاه های آموزشی مختلفی جهت ارتقای نشریات برگزار کرده است که امید است دانشگاه های عراق نیز از این فرصت استفاده کنند.

دهقانی تصریح کرد: مرکز منطقه ای و پایگاه استنادی در راستای اهداف ملی خود و بمنظور عملیاتی سازی تفاهم نامه ها نیز فعالیت های بسیاری انجام داده است که بعنوان مثال می توان به برگزاری ویدئو کنفرانس های مجازی اشاره نمود که امید است با رایزنی شما این مهم برای دانشگاه های عراق نیز میسر شود.

در ادامه این جلسه، دکتر امجد حمید عبدالرزاق المظفر ضمن تشکر از برپایی چنین جلسه سودمندی گفت: بسیار جای شگفتی است که چنین سازمان هایی در کشورهای اسلامی وجود دارد و بi عنوان رایزن عراق تمام سعی و تلاش خود یه منظور برقراری ارتباط و تعاملات علمی بیشتر بین دانشگاه های عراق و مرکز منطقه ای و ISC را انجام خواهم داد تا از پتانسیل ها و خدمات علمی مفید این دو سازمان بین المللی بهره مند شوند تا هرچه بیشتر در جهت ارتقای کیفی رتبه های دانشگاه و نشریات گام بردارند.

وی اظهار داشت: در همین راستا، مکاتبات لازم با مرکز آموزش علمی عراق، دانشگاه ها و همچنین آموزش و پرورش عراق انجام خواهد شد تا تفاهم نامه های علمی پژوهشی فی ما بین امضا و هرچه سریعتر عملیاتی شوند.

امید است هرچه سریعتر دانشگاه های عراق بتوانند از کارگاه های و ویئو کنفرانس های مرکز منطقه ای و پایگاه استنادی استفاده کنند تا در جهت کیفی شدن هرچه بیشتر و ارتقای علمی در سطح بین المللی گام های موثری بردارند.

دکتر محمدرضا فلاحتی قدیمی فومنی مشاور ریاست و مدیر اداره روابط عمومی و همکاری‌های علمی بین‌المللی مرکز منطقه‌ای و ISC در ادامه جلسه گفت: با توجه به شرایط پاندمی کرونا، این سازمان بازدید های مجازی را برای دانشگاه های کشور راه اندازی کرده است که از این مزیت نیز دانشگاه های عراق می توانند استفاده کنند.

وی افزود: پیشنهاد می شود با توجه به اینکه ISC اعضای کمیته اجرایی از کشورهای مختلفی دارد، با همکاری این رایزنی می توان از کشور عراق نیز از سوی آموزش عالی عراق یک عضو معرفی شود تا از طریق این عضو تعاملات علمی بیشتری انجام گیرد.

وی ادامه داد: از جمله خدماتی که مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری در اختیار جامعه علمی ایران و کشورهای منطقه قرار می دهد می توان به نمایه سازی نشریات علمی و مجموعه مقالات همایش ها در پایگاه های مرکز منطقه ای، چاپ و انتشار رایگان نشریه های علمی و برگزاری کارگاه هایی در حوزه های رتبه بندی دانشگاه ها و علم سنجی اشاره نمود.

در نهایت مقرر شد به منظور بهره مندی از خدمات گسترده مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری (RICeST)  و پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)، تفاهم نامه همکاری های علمی پژوهشی امضا شود.