داخلی
»باشگاه اطلاعات سبز
(لیزنا، باشگاه اطلاعات سبز): علوم سبز (green science) یا علوم محیط زیستی (environmental science) شاخهای از علوم هستند که با مسایل و موضوعات محیط زیست از قبیل گرمایش جهانی، اثرات گازهای گلخانهای، تغییرات آب و هوایی، حفاظت، توسعه پایدار، آلودگی هوا و ... سروکار دارند. علوم سبز در واقع دانش و اطلاعات سبز است که با اهداف محیط زیست سازگار باشد.
از سویی دیگر علوم سبز «برهم کنش انسان با محیط پیرامون خود و نیز اثر بر روی سایر اکوسیستمهای کره زمین» را بررسی و تفسیر مینماید. برخی از شاخههای علوم سبز یا علوم محیط زیست عبارتند از: علوم جو، علوم بومشناختی، شیمی سبز یا شیمی محیط زیستی و علوم زمین. سایر رشتهها مانند بیوتکنولوژی، نانوتکنولوژی، بیولوژی ،بیوشیمی، کشاورزی و علوم غذایی، سمشناسی و مدیریت مواد دارویی، میکروبیولوژی و اپیدمیولوژی، صنایع بیومدیکال، توسعه شهری و روستایی، اکولوژی صنعتی، طراحی سبز و ارزیابی اثرات آلودگیها بر محیط زیست از جمله علوم سبز شناخته شده دیگر است.
ایجاد علوم سبز در دانشکدههای سبز با مدیریت سبز
سبز شدن در واقع به بهبود قوانین و مقررات زیست محیطی و اجرای آنها کمک میکند. موجب تقویت جریانات تجاری و حمایتی و تقویت همکاریهای بینالمللی میشود و فرصتهای سرمایهگذاری، رشد ثروت و مشاغل مرتبط نیز فراهم میشود. بایستی توجه داشت که امروزه جهان روی سبز شدن علوم، محصولات، اقتصاد و... تمرکز بیشتری نموده است.
در واقع سبز بودن یک علم، یک محصول و یا ارایه خدمات به معنای کاهش مصرف انرژی، مواد اولیه، آب و نیز به حداقل رساندن آلودگیها و پسماند در حفظ و احیای کیفیت محیط زیست تعریف میشود که در نهایت به اصلاح الگوی مصرف و اصلاح رفتار محیط زیستی جامعه منجر خواهد شد.(1)
دانشگاه سبز چیست؟
دانشگاه سبز(green university) معمولا در جهان به عنوان جایی شناخته میشود که همه فعالیتهای آن بر اساس چشم انداز توسعه پایدار صورت میگیرد و همچنین نشان دهنده مسئولیت مهم آموزش عالی در راستای توسعه جامعه است.(2)
نخستین بار در جهان موضوع دانشگاه سبز و توسعه پایدار توسط یک فرد آمریکایی مطرح شد. او در سال 2005 یک انجمن حرفهای با عنوان انجمن توسعه پایدار و پیشرفت آموزش عالی را تشکیل داد که این انجمن در دنیا به اختصار با عنوان AASHE شناخته شد. اما در حال حاضر AASHE به دانشگاههایی گفته میشوند که بالاترین سطح موفقیت را در طراحیهای سبز و و توسعه آن در جوامع اطراف خود دارند.
در تمامی دانشگاههای جهان سیستمی به نام سیستم پایداری وجود دارد که این امکان را میدهد تا تمامی دانشگاهها میزان پیشرفت خود را در زمینه توسعه پایدار و حفظ منایع طبیعی ارزیابی کرده و بر اساس نوع فعالیتش در چهار رده پلاتین، طلا، نقره و برنز قرار گیرند. در جهان 19 دانشگاه در رده برترین دانشگاههای جهان قرار دارند، این دانشگاهها با ارائه طرحهایی برای کاهش زباله، مصرف درست انرژی، ارائه کمکهای مالی به دانشجویان در پروژههای محیط زیستی، ترویج حمل و نقل جایگزین و سایر اقداماتی که به نفع محیط زیست خواهد بود به این برتری دست یافتهاند.
نخستین دانشگاه در جهان، دانشگاه ایالتی کلرادو - فورت کالینز، این دانشگاه سبزترین نهاد آموزشی در ایالات متحده آمریکا است که در ردهبندی پلاتین در جهان قرار دارد. فضای این دانشگاه مجهز به اولین خانه سبز خورشیدی است که از این طریق هوای مطبوع کل مجموعه، ارتباط مستقیمی با فضای خارجی سرسبز بیرونی آن دارد.
دانشگاه دوم، کالج سبز کوه، واقع در کنار دریاچهای در جنوب ورمونت است. این دانشگاه در برنامههای درسی خود آموزشهایی با عنوان پایداری محیط زیست قرار داده که برای دانشجویان مفید بوده و به همین دلیل از نظر سطح علمی در موضوع محیط زیست به خود میبالد. این کالج در دامنه یک کوه سبز واقع شده است و به عنوان دومین دانشگاه سبز در ایالات متحده آمریکا شناخته میشود.
دانشگاه سوم دانشگاه کالبی COLBY COLLEGEاست که یکی از قدیمیترین دانشگاههای ایالت متحده آمریکا است. این کالج در سال 2013 به عنوان چهارمین دانشگاه سبز در آمریکا انتخاب شد. همچنین کالبی سالهای زیادی است که در زمینه محیط زیست مطالعات گستردهای انجام داده و به همین دلیل تا کنون جایزههای بسیاری را دریافت کرده است. اتفاقی که در این دانشگاه همواره جریان دارد این است که دانشجویان این دانشگاه موظفند با انجام پژوهشهای علمی و البته با همکاری اعضای هیئت علمی، چالشهای پیچیده زیست محیطی را حل کنند.(3)
پیاده سازی نظام «دانشگاه سبز« در ایران
دانشگاه سبز رویکردی سه بعدی است. بهعبارتی دیگر، پیامد حاصل از پیاده سازی نظام «دانشگاه سبز» را میتوان در چند وجه جستجو نمود.
--بعد اول: کاهش هزینههای عمومی و جاری دانشگاه است که در برنامههای توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور پیشبینی شده است.
--بعد دوم: ترویج رفتار آموزشی بر اساس فنآوری نوین و بدون کاغذ است.
--بعد سوم: تربیت نسلی از دانشپژوهان و فارغالتحصیلان که پیامد عملکرد خود را در محیط زیست ردیابی مینمایند.
هرکدام از این ابعاد رویکردی فرآیند و سازوکار مستقلی برای ردیابی دارند که در مجموع متاثر و تاثیرپذیر از هم هستند.
بعد اول: کاهش هزینهها
دستیابی به بعد اول از نظام «دانشگاه سبز» از طریق استقرار نظام دفتر کار سبز (مدیریت سبز) حاصل میشود. همانگونه که در ماده 190 برنامه پنجم توسعه و یا ماده 66 برنامه چهارم توسعه کشور قید شده بود، کلیه دستگاههای اجرائی، نهادها، موسسات و دانشگاهها موظف به مدیریت منابع در سازمان خود هستند. از آنجا که کلیه این سازمانها از بعد اداری و سازمانی از ویژگیهای مشترکی برخودارند، طبیعتا در نظام آموزشی همانند دانشگاه نیز این سازوکار که راهنما/چک لیست مدیریت سبز (دفترکار سبز) شناخته شده است کاربردی است.
قابل توجه است که یک دستگاههای اجرائی، در پی نقش و جایگاه اداری که دارد، طبیعتا با یک نظام آموزشی که نسلی را تربیت مینماید تمایزهای ماهوی دارد. بنابراین با استقرار چک لیست/راهنمای مدیریت سبز (دفتر کار سبز) امکان پوشش کلیه فرایندها و ماموریتهای یک نهاد آموزشی مقدور نیست. به همین دلیل ابعاد دیگری از رویکرد سبز در این مجموعهها مورد توجه است.
بعد دوم: رفتار آموزشی سبز
در بعد دوم از رویکرد سبز، نظام آموزشی با استفاده از فنآوری نوین دورههای آموزشی را با کاهش منابع آموزشی برگزاری مینماید. در این بعد، موارد ذیل مورد توجه هستند.
بعد سوم: تربیت نسل سبز
در بعد سوم، دانشگاه سبز تلاش دارد تا با ذینفعان برونسازمانی خود تعاملات هدفمند و نظاممند داشته باشد و ضمن ارتقا درون سازمانی و دانشجویان بر محیط اطراف خود نیز تاثیرگذار باشد.(4)
در راستای رسیدن به اهداف دانشگاه سبز، روز سه شنبه، 30 آذر ماه، در سازمان حفاظت محیط زیست و در مراسم بزرگداشت هفته ملی پژوهش و فناوری، به معرفی دانشگاههای سبز پرداخته شد.
همچنین در این راستا اولین همایش ملی دانشگاه سبز قرار است در تاریخ 4 و 5 اسفند ماه 1395 در دانشگاه خلیج فارس برگزار شود. (5)
----------------------------
منابع:
1. http://www.doe.ir/Portal/Home/default.aspx سازمان حفاظت محیط زیست
2. http://green.dyu.edu.tw/en_about.php
3. http://www.ghanoondaily.ir/fa پایگاه خبری قانون
4. http://www.iran-gma.com/awards-and-certificates/2077/ انجمن مدیریت سبز ایران
۱. از توهین به افراد، قومیتها و نژادها خودداری کرده و از تمسخر دیگران بپرهیزید و از اتهامزنی به دیگران خودداری نمائید.
۲.از آنجا که پیامها با نام شما منتشر خواهد شد، بهتر است با ارسال نام واقعی و ایمیل خود لیزنا را در شکل دهی بهتر بحث یاری نمایید.
۳. از به کار بردن نام افراد (حقیقی یا حقوقی)، سازمانها، نهادهای عمومی و خصوصی خودداری فرمائید.
۴. از ارسال پیام های تکراری که دیگر مخاطبان آن را ارسال کرده اند خودداری نمائید.
۵. حتی الامکان از ارسال مطالب با زبانی غیر از فارسی خودداری نمائید.