کتابخانه‌ها و «مفاهیم اهداف توسعه پایدار: پایداری»

 این یادداشت، ترجمه ­ای بر صفحه ای از وبلاگ ایفلااست که تلاش می­کند مفهوم «پایداری» [1]را شفاف­ سازی کند و نقش کتابخانه­ ها را در ارکان و مفاهیم توسعه پایدار، تشریح نماید.

 همان‌طور که در نوشته ­های قبلی­ در رابطه با مفاهیم توسعه پایدار یاد شد. عبارت «اهداف توسعه پایدار[2]» ، بر بحث و گفتگو درباره برنامه2030 ، به‌صورت آشکار یا مبهم ، دلالت می­کند.

 قطعاً توافق مشترک  در رابطه با معانی این کلمات، به دولت­ها  و افراد دیگر که با یکدیگر در راهروها و اتاق­های دیدار سازمان ملل در تعامل و گفتگو هستند، نیز کمک می­کند. یک وظیفه اصلی و کلیدی برای کتابخانه ­ها، برای پشتیبانی کردن از اهداف توسعه پایدار، ملحق شدن به انجمن باهدف آشنایی با این اصطلاحات و استفاده از آن‌ها است.در این یادداشت، تمرکز بر اصطلاح « پایداری» است. شاید این اصطلاح یکی از اصلی­ ترین و مرکزی­ ترین ایده­ ها در پشت برنامه 2030 باشد، حداقل به همان میزان که به نام اهداف توسعه پایدار معرفی‌شده است نه کمتر و نه بیشتر. جای این سؤال وجود دارد که آیا این اصطلاح در زندگی روزانه ما نیز به‌عنوان یک فعالیت خاص پایدار یا یک استراتژی درسازمان­ ها و مؤسسات مان به کار می­ رود؟

  واژه پایداری به‌صورت ویژه در بافت و بستر سازمان ملل تنظیم شده است. پیش‌ از این در سال 1992 در اجلاس Rio Earth ، گزارش Brundtland فصل جدیدی از تفکر در رابطه با توسعه در سطح جهانی را گشود. این تفکر نه‌تنها از اقدامات زیست‌محیطی درس‌هایی گرفت، بلکه روش­های جدید تفکر در رابطه باسیاست‌های اقتصادی و اجتماعی  را نیز کسب کرد. قرار گرفتن این تفکرات کنار هم، شیوه­ای برای زندگی امروزه معرفی شد که نمی­خواهد توانایی نسل­ های آینده را در انجام کارهای مشابه باکارهای ما به خطر بیندازد یا محدود کند.

  در این ایده، سه رکن توسعه پایدار ، وجود دارد. این سه رکن، عبارت‌اند از ارکان محیطی، اقتصادی، و اجتماعی.  در رکن محیطی تمرکز بر این است که آیا منابع کافی باقی گذاشته ­ایم، منظور منابع طبیعی یا چیزهایی مثل هوا یا آب‌وهوای مطلوب برای نسل آینده است. در رکن  اقتصاد پرسیده می‌شود که  آیا ما اقتصاد خود را از رفاه اقتصادی به زیان سوق می­دهیم؟ در رکن اجتماعی نیز نگرانی بر این است که  آیا شرایط در این جامعه برای تضمین انسجام  و پیوستگی، کافی است.

  بسیار مهم است که به تفاوت بین پایداری و توسعه پایدار توجه کنیم. بعضی گفتگوها، بیان  می­ کنند که احتمالاً پایداری نیاز داردکه به دنبال توسعه به وجود آید (برای مثال رشد).  ولی دیگر گفتمان­ ها از توسعه در این بافت به معنی مجموعه­ عظیمی از سیاست‌ها و فعالیت­ هایی یاد می­کنند که به‌وسیله دولت ­ها و بقیه انجمن­ ها که می­تواند پایداری را تحت تأثیر قرار دهد، به کار گرفته می­شود. سؤال اینجاست که چگونه این مفهوم در مورد کتابخان ه­ها به کار می­رود؟این یادداشت نشان می­دهد که چگونه کتابخانه ­ها در  بحث پایداری در این سه بعد مشارکت می ­کنند.

  کتابخانه­ ها و توسعه اقتصادی

 امروزه نگرانی­ های زیادی درباره اینکه آیا می­توانیم انتظار رشد دائمی در درآمد هر شخص، مخصوصاً با این جمعیت در حال افزایش داشته باشیم وجود دارد، حتی اگر این میزان رشد، مطلوب باشد. هنوز برای کشورهایی که تعداد زیادی از مردمان شان همچنان در فقر و تنگدستی هستند ایده عدم توجه به رشد و چیزی که دسترسی به آموزش و مراقبت‌های بهداشتی را ممکن می­سازد، بی­ معنا و پوچ است. خوشبختانه عامل کلیدی و مهم در پیشینه رشد، بهره­ وری است. چگونه می­توانیم از منابعی( زحمات و کوشش انسانی و منابع فیزیکی) که از قبل داریم استفاده بیشتری کنیم؟ این فزونی­ ها درنتیجه پیدا کردن راه­ های کارآمد جدید برای انجام کارها hsj که به‌صورت خلاصه و کوتاه، «نوآوری» نامیده می­شود.

 این همان حوزه­ای است که کتابخانه­ ها  در مورد آن حرفی برای گفتن دارند. دسترسی فراهم‌شده به‌وسیله کتابخانه ­ها به پژوهش­ها و منابع­ دیگر می­تواند ایجاد انگیزه نماید و از پژوهش حمایت کند. راهکارها و تلاش­های جدید، برای اتصال مجموعه ­ها،  و همچنین روش­های جدید استفاده از آن‌ها، نوید­دهنده دانش بیشتر است. نتیجه آن، تولیدات جدید ، فرایندها و روش­های انجام کارهایی است که به مردم اجازه تولید و کسب­ چیزهای بیشتر را می­دهد. بدون کتابخانه­ ها، پژوهش ضعیف­تر است. درنتیجه، توسعه اقتصادی پایدار به‌شدت بر کتابخانه­ ها تکیه میکند.

 کتابخانه و توسعه اجتماعی

 توسعه اجتماعی مسئله‌ای برای حفظ انسجام است که  همچنین به‌عنوان کلیدی برای ارتقا همکاری و رفاه و آسایش در نظر گرفته می­شود. جوامعی که  به‌شدت نابرابر هستند و همچنین آن جوامعی که در انتهای اشتباه این مقیاس قرار دارند، از جوامع آن‌سوی این طیف اظهار تنفر می­کنند و خشمگین‌اند، و به همین دلیل ، خطر از دست دادن توسعه اجتماعی را دارند. هم­چنین، جوامعی که نسبت به ریسک کردن و تغییر،  کم‌طاقت و متعصب هستند، بحران ایجاد می­کنند و فرصت­ها را برای تازه‌سازی و تغییر از دست می­دهند.

 هر دو برابری( در ارائه خدمت) و تساوی ( در نتایج به‌دست‌آمده) به فراهم ­آوری توسعه اجتماعی کمک می­کنند. این دو تضمین می­کنند که هر فردی امکان پیشرفت در جامعه را دارد و در ایجاد  شبکه روابط و ارتباطات، احساس اطمینان می­کند و باعث نمی­شوند که افراد احساس در تله افتادن را پیدا کنند. کتابخانه­ ها در یکی از قوی­ ترین روش­ها، از طریق فراهم­ آوری دسترسی به اطلاعات به توسعه اجتماعی کمک می­کنند. این روش امکاناتی را برای یادگیری و بدست آوردن اطلاعات فراهم می­کند، و تصمیمات بهتری درباره موضوعاتی مثل سلامتی یا کشاورزی می­ گیرند. بخصوص در زمانی که شکاف اطلاعاتی  و یا خطر شکاف توسعه­ ای وجود دارد. کتابخانه نه‌تنها، در بیشتر مکان­ها، خدمات رایگانی را به افراد در منطقه ارائه می­دهند، بلکه همچنین اختیارات ویژه­ای برای توجه و کمک به افرادی که کمک به آن‌ها دشوار است، دارند. از این طریق، هیچ‌کس احساس محرومیت یا عدم امکان یادگیری و پیشرفت نمی­کند، علیرغم چالش­ه ای اولیه ­ای که ممکن است با آن مواجه شده باشند.

  کتابخانه و توسعه زیست ­محیطی

 برخلاف باقی بخش­ها، خوشبختانه کتابخانه­ ها در گروه تولیدکنندگان گاز دی­ اکسید کربن یا گازهای دیگر قرار نگرفته ­اند. اگرچه، نقش دوجانبه­ ای در بهبود پایداری زیست­ محیطی دارند. اولین نقش که قبلاً هم ذکرشده است، نقش کتابخانه­ ها در حمایت از پژوهش است. علاوه بر این،  همان‌طور که مشاهده می­کنیم برای کمک کردن به کشاورزان، تولیدکنندگان و انتقال­ دهندگان و دیگران، راه­های جدیدی برای انجام کارها پیدا می­کنند که خودِ این روند به‌طور قابل‌توجهی کمک­ کننده  و تأثیرگذار خواهد بود.

کتابخانه­ ها همچنین به‌عنوان یک الگو عمل می­کنند. جایزه کتابخانه سبز ایفلا [3]با همکاری   گروه علاقه­ مندی های خاص درباره محیط زیست، پایداری و کتابخانه­ ها  در ایفلا [4]نمونه­ های بزرگی را یادآوری می‌کند. حتی اخیراً، تعیین یک طرفدار محیط زیست ساکن[5]، در کتابخانه­ های عمومی تورنتو نشان می­دهد چه میزان توجه و  اهمیت به صورت داخلی ایجادشده است. آنچه ما نیاز داریم فقط به اشتراک­ گذاری این نقش مؤثر با خارج از کتابخانه است. همان گروه همچنین در حال برنامه­ ریزی طرح­های بیشتری برای آینده درباره آموزش پایداری در کنگره جهانی کتابداری و اطلاع ­رسانی 2018[6] است.  بنابراین، پایداری، زمانی که از کتابخانه­ ها حمایت کند، اصطلاحی مفید برای پرورش دادن است. هر دو در شرایطی در نظر گرفته می­شود که کتابخانه­ ها چگونه آن را اجرا کنند و همچنین در این حوزه، چگونه به‌عنوان یک الگو و آموزش ­دهنده با دیگران برخورد کنند.

ترجمه: فاطمه ابوالفتحی، کارشناس علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه قم