همایش ملی کارکردهای اجتماعی کتابخانه های عمومی در حال برگزاری است

به گزارش لیزنا، همایش ملی کارکردهای اجتماعی کتابخانه های عمومی در حال برگزاری است. در ادامه سخنرانی رئیس انجمن ارتقاء کتابخانه های عمومی ایران در افتتاحیه این همایش  را می خوانید:

به نام خداوند جان آفرین ---- حکیم سخن در زبان آفرین

به نام خداوندی که کتاب را معجزه آخرین فرستاده خود قرار داد تا جهان برقرار است، نور تابان معرفت از کتاب بر چهره عالم جلا ببخشد و شعله های  دانایی از کتاب در دل انسان ها زبانه کشد و در یک کلام، کتاب هادی انسان ها به سرزمین دانایی، سعادت و بهروزی شود. خوشا به حال کسانی که با کتاب، این یار مهربان، مانوس هستند و خوشا به سعادت کسانی که شغل شان با کتاب عجین شده و هر روز خود را در در کتابخانه، این اقیانوس دانایی سپری می کنند. خوشا به حال کتابداران که همه ما را با کتاب آشنا می کنند و در مسیر دانایی هدایت می کنند. به راستی که کتابداران، سفیران دانایی، معلمان همیشگی و اشاعه دهندگان اندیشه بشریت هستند. کتابداران در طول آموزش های حرفه ای و فعالیت های شغلی خود بیشترین ارتباط را بدنه جامعه تجربه می کنند و بدون جامعه، تصور کتابخانه و کتابداری امکان پذیر نیست. در این میان، کتابداران کتابخانه های عمومی از اولین روز ورود خود به حرفه کتابداری دغدغه دانایی محوری، دانایی باوری و دانایی آفرینیِ جامعه را برعهده می گیرند. آنها کارکرد اجتماعی را به مثابه مغزِ تلاش های مداوم خود تلقی می کنند.

حضار محترم، کتابداران ارجمند و سروران گرامی،

امروز در واپسین روزهای آخرین پاییز قرن دور هم جمع شده ایم تا ضمن ارج نهادن به مقام کتابداران کتابخانه های عمومی، از ماموریت و رسالت همیشگی آنها یعنی همانا کارکرد اجتماعی کتابخانه های عمومی هم اندیشی کنیم. کارکرد اجتماعی کتابخانه های عمومی پیام آور رسالت وزین کتابداران در عرصه علم و فرهنگ است. امروزه چنانچه شاهد شکوفایی علمی و فناورانه در کشور عزیزمان هستیم، باید به سهم کتابداران که دوشادوش اهالی علم و فرهنگ، پشتیبان محتوایی آنها بوده اند، واقف باشیم و از آن تقدیر کنیم. این همایش یکی از مهمترین ثمره های شکل گیری انجمن ارتقاء کتابخانه های عمومی است که از سال 1397 شکل گرفته و با استقبال و پشتیبانی قاطبه کتابداران و دوستداران علم و فرهنگ مسیر پر افت و خیز خود را با موفقیت طی کرده است. برگزاری این همایش یادآور می شود که انجمن، کتابخانه های عمومی را در قالب بدنه اجتماع و به عنوان موتور محرکه علم، فرهنگ و دانایی تفسیر می کند.

ما به عنوان انجمن ارتقاء کتابخانه های عمومی معتقد هستیم که کارکرد اجتماعی کتابخانه های عمومی به عنوان رسالت اصلی این کتابخانه ها تنها و تنها از طریق پشتیبانی همگانی و رفع مشکلات و موانع موجود حاصل می شود. افزایش کمّی کتابخانه های عمومی از اوایل دهه 1380 و رشد شتابان آن نیازمند توجه به کیفیت محتوایی، ساختاری و مدیریتی کتابخانه های عمومی است. کتابخانه های عمومی نیازمند مدیریت تخصصی، مردمی، فرهنگ شناسانه و متعامل است. رشته علم اطلاعات و دانش شناسی با سابقه نزدیک به یک قرن آموزش تخصصی از توان تزریق دانش تخصصی، روزآمد و اثربخش به کتابخانه های عمومی را دارد و بهره گیری از این ظرفیت در تمام شئونات و ارکان کتابخانه های عمومی نه تنها یک خواست جمعی است، بلکه یک ضرورت تاریخی است.

ما معتقدیم که کتابداران کتابخانه های عمومی با وجود تمام سختی ها با تمسّک به اصول حرفه ای و باورهای دانش دوستی خود، مشعل دانش اندوزی را در کتابخانه های عمومی روشن نگه داشته و با کاستی های مالی و مادی می سازند، اما این نجابت از وظیفه مدیران در تلاش برای ارتقاء منزلت، معیشت و پشتیبانی تمام و کمال از این کارکنان دانشی ارجمند کم نمی کند که مسولیت همگان را سنگین تر هم می کند. صحبت از کتابخانه های اجتماعی – شده و اجتماع محور بدون کتابدار توانمند، پرانگیزه و مشتاق سخنی به گزاف خواهد بود.

کتابخانه های عمومی برای نیل به اهداف جامعه محور خود باید از محتوایی غنی، متناسب و پاسخگو به نیازها اقشار گوناگون جامعه برخوردار باشند. جامعه ای که کتابخانه های عمومی به آنها خدمت ارائه می کند، به وسعت جغرافیای ایران اسلامی از شهرها، روستاها، مناطق عشایری و مناطق پیرامونی، گسترده شده است. بهره گیری مناسب، سریع و پیشرو از فناوری های نوین و ایجاد فضاهای اجتماعی خوشایند و متعالی از جمله پیش نیازهای کارکرد اجتماعی کتابخانه های عمومی است. خوشایندسازی کالبدی، توجه به شاخص های کیفی خدمات، توانمندسازی مستمر کارکنان، توسعه ارتباط با بدنه اجتماعی و حکمرانی خوب در کتابخانه های عمومی، آمادگی و اثربخشی کتابخانه های عمومی در جامعه را تسریع خواهد کرد.

میهمانان گرامی،

همایشی که اکنون در افتتاحیه آن قرار داریم، حاصل زحمات نه تنها همکاران من در هیات مدیره انجمن و دبیرخانه های علمی و اجرایی است، بلکه حاصل مشارکت جمعی اندیشمندان، کتابداران، دانشجویان، پژوهشگران و حرفه مندانی است که در 14 ماه گذشته واگن های استعاری قطار همایش را در استان های مختلف از آذربایجان شرقی تا همدان، قزوین، فارس و سایر استان ها تجهیز و تکمیل کرده و امروز به کنار رودکارون، استان سرفراز، خوزستان رسانده اند. هرکسی در هر استانی، تاج گلی بر بوستان این همایش آذین کرده و با نور علم و دانش آن را به محل همایش رهسپار کرده اند.

ما خیلی دوست داشتیم که شرایط مساعد می بود و امروز در کنار میزبانان خونگرم خودمان در استان خوزستان، شهر اهواز می بودیم، اما عالم گیری کرونا، این سعادت عظیم را از ما ربود و مجبور شدیم، بر بال محمل های مجازی ارادت خودمان را به مردم خونگرم استان خوزستان و استان هایی که قطار همایش از آنها گذر کرده است، تقدیم نماییم. پیش نشست های همایش از دو روز پیش با جمع بندی پویش «کتابخانه اجتماعی من» و «پاتوق های مقاله خوانی» آغاز شده و امروز و فردا نیز با نشست ها و هم اندیشی های محتشم با حضور اندیشمندان داخلی و  خارجی ادامه خواهد یافت.

در اینجا جا دارد از همکارن خودم در هیات مدیره انجمن، دست اندرکاران علمی و اجرایی همایش و همچنین تمامی مشارکت کنندگان محتوایی و حامیان همایش قدردانی کنم. با توجه به اینکه اسامی زیاد و فهرست طولانی است، از ذکر نام خودداری کرده و به آرزوی سلامتی، بهروزی و سعادت به همه حامیان فردی و سازمانی اکتفا می کنم.

سروران گرامی،

در پایان اذعان می نماییم، کتابخانه های عمومی به عنوان تسهیلگر فعالیت های فرهنگی، علمی و فناوری به حمایت همه جانبه از سوی مراجع قانونگذاری، قوه مجریه و مجامع مردم نهاد نیازمند است. امیدوارم با همکاری و همیاری همدیگر و خدمت صادقانه بتوانیم کتابخانه های عمومی را برای ایفای نقش اثربخش خود در عصر نوین تجهیز و یاری کنیم. استفاده از ظرفیت های قانون کنونی کتابخانه های عمومی برای ارتقای معیشت کتابداران به ویژه اجرای افزایش پنجاه درصدی و اقدام به بازبینی و بازنگری آن از سوی مجلس شورای اسلامی با همفکری نهادهای علمی راهکاری است که در این امر یاریگر خواهد بود. انجمن ارتقاء کتابخانه های عمومی ایران آمادگی خود برای کمک به فرایند بازبینی قانون کتابخانه های خود را اعلام می دارد. کتابخانه های اجتماعی، کتابخانه هایی است با محتوای غنی و متناسب، کتابداری توانمند و با انگیزه و مدیریتی چابک و آینده نگر.

با احترام

دکتر محمد حسن زاده، استاد دانشگاه تربیت مدرس و رئیس انجمن ارتقای کتابخانه های عمومی ایران

25 آذرماه 1399