دومین پیش‌نشست سازماندهی دانش ششمین کنگره متخصصان علوم اطلاعات برگزار شد

به گزارش لیزنا، دومین پیش‌نشست سازماندهی دانش ششمین کنگره متخصصان علوم اطلاعات در روز 11 اسفند 1399 در فضای ادوب کانکت انجمن علمی کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران با موضوع همگرایی نظام‌های سازمان دانش با حضور ملیحه درخوش  و دکتر مازیار امیرحسینی، عضو هیأت علمی و استادیار مدیریت اطلاعات و دانش سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی برگزار شد.

در ابتدای نشست، ملیحه درخوش، دبیر نشست سازماندهی دانش، در توضیحاتی به پیش‌نشست اول سازماندهی دانش اشاره کرد و بحث نظام‌های معنایی را یکی از مسائل مهم در سازماندهی دانش دانست. علاوه بر آن اظهار امیدواری کرد :  با برنامه‌ریزی انجام شده و اجرای پیش‌نشست‌های مرتبط با موضوع نشست کنگره ششم، مباحث مطرح شده به غنای لازم برسد.

سپس، دکتر میترا صمیعی، دبیر علمی ششمین کنگره متخصصان علوم اطلاعات در سخنانی به اهمیت نظام‌های معنایی به عنوان موضوع نشست سازماندهی دانش اشاره کرده و از تمامی حاضران و مهمان این پیش‌نشست برای حضورشان تشکر کرد.

در ادامه، دکتر مازیار امیرحسینی، به ارائه سخنان خود پرداخته، مباحث مطرح شده را به دو بخش تقسیم کرده و در بخش ابتدایی به ارائه مبانی نظری بحث پرداخت. وی تعاریفی از داده، اطلاعات، دانش و خرد ارائه کرد و سپس جریان مراتب معرفت از دیدگاه کانت مورد تحلیل قرار داد. بر اساس این دیدگاه، دکتر امیرحسینی، واقعیت را معادل پدیده، داده را معادل شهود حسی، اطلاعات را معادل مرتبه اول معرفت، دانش را معادل مرتبه دوم معرفت و خرد را معادل مرتبه سوم معرفت معرفی کرد.

دکتر امیرحسینی در بخش دوم سخنان خود به موضوع همگرایی نظام‌های سازمان دانش پرداخت. وی در ابتدای این بحث تعاریفی از وحدت و همگرایی ارائه داد.

وی گفت :  نظام‌های دانش در اواخر قرن ۱۹ و اوایل قرن ۲۰ توسط کاتر، ریچاردسون، سیرز و بلیس ابداع شد. «نظام سازمان دانش» یک عنوان یا نام کلی برای کلیه سازمان‌های دانش از ساده‌ترین آن‌ها تا پیچیده‌ترین آن‌ها است. سازمان دانش به دو شکل ابزار و فرایند سازماندهی دانش تعریف می‌شود.

همچنین وی نظام‌های مختلف سازمان دانش معرفی کرد و گفت :  نظم الفبایی که فرهنگ لغات به عنوان یک سازمان دانش از آن استفاده می کند، عامل وحدت درونی بین واژگان با تکیه بر سازوکار مهندسی داده می‌شود و به ارائه اطلاعات پیرامون شکل، تلفظ، عملکرد، ریشه‌شناسی، معنی، نحو لغات و غیره می‌پردازد. در اصطلاحنامه‌ها که یکی دیگر از نظام‌های سازمان دانش هستند، با ایجاد ارتباط میان واژگان در میان نظام الفبایی بین واژگان که عامل پراکندگی لغات مرتبط از نظر معناشناختی می‌شدند و تنها عامل انسانی در تشخیص ارتباط معنایی در این‌جا دخیل بودند، روش جدیدی از نظام معنایی ارائه شد.

دکتر امیرحسینی به نظریه وحدت علم اشاره کرد و گفت : «تئوری سطوح منسجم» که در سال ۱۹۴۵ مطرح شد و فنون وحدت ساختاری، عامل شکل‌گیری تفکر ایجاد وحدت درونی در بین اصطلاحنامه‌های تخصصی شد.

در ادامه  وی به هستی‌شناسی‌ها به عنوان یکی دیگر از نظام‌های سازمان دانش اشاره کرد گفت:  در همگرایی بیرونی بین هستی‌شناسی‌های تخصصی یا عمیق ((Deep Ontologies، هستی‌شناسی‌های گسترده (Broad Ontologies) مانند هستی‌شناسی‌های سطح پایین، میانی و بالا (lower, Middle and Upper-level Ontologies) پدید آمدند، این هستی‌شناسی‌ها بین سال‌های ۱۹۹۹ تا ۲۰۱۱ منتشر شدند. هستی‌شناسی‌های سطح بالا در سازگاری بین مفاهیم هستی‌شناسی‌های تخصصی، مفاهیم بنیادین یا عام را تحت پوشش قرار می‌دهند، هستی‌شناسی‌های سطح پایین از طریق گسترش مفاهیم عام در هستی‌شناسی‌های سطح بالا، به تبیین مفاهیم در یک دامنه موضوعی می‌پردازند و هستی‌شناسی‌های میانی، نقش واسط را بین مفاهیم عام سطح بالا و مفاهیم خاص هستی‌شناسی سطح پایین و تخصصی بازی می‌کنند.

در ادامه، دکتر امیرحسینی دربارۀ همگرایی در رتبه‌بندی انواع نظام‌های سازمان دانش سخنانی را ارائه کرد و نتیجه‌گیری بحث خود را اعلام کرد.

در پایان، حاضران در جلسه به ارائه و تبادل نظر پرداختند. این پیش‌نشست در ساعت ۱۶ به کار خود پایان دارد.

علاقه مندان می توانند برای مشاهده فیلم ضبط شده این نشست به لینک مراجعه کنند.

گزارش: دکتر ملیحه درخوش، دبیر نشست سازماندهی دانش