ضرورت رتبه‌بندی ناشران/ امکان سوق دادن بخشی از یارانه‌های نشر به سوی انجمن‌ها

به گزارش لیزنا،  در این جلسه علی‌اکبر طورانیان، سیدعباس حسینی نیک، کاظم آرمان‌پور، حامد علی‌اکبرزاده و مرتضی جعفری‌پور حضور داشتند و پیشنهادهای خود را درباره چالش‌های پیش‌روی نشر دانشگاهی، برقراری عدالت در یارانه نشر و توزیع کاغذ، رتبه‌بندی ناشران، تشکیل شورای تشکل‌های نشر، ارایه تسهیلات به ناشران دانشگاهی و مبارزه با تکثیر و انتشار غیرقانونی کتاب‌های دانشگاهی مطرح کردند.

یاسر احمدوند در این نشست با تقدیر از زحمات دولت‌های پیشین در عرصه نشر گفت: فضای نشر ما با قبل از انقلاب قابل مقایسه نیست. همه دولت‌ها در این سالها زحمت کشیده‌اند. دستاوردهای نشر با همه مظلومیت‌ها و کمبودها قابل تقدیر و قابل اعتناست و از عملکرد همه مدیران که در سال‌های قبل زحمت کشیده‌اند تقدیر می‌کنم.

ضرورت رتبه‌بندی ناشران

وی با اشاره به خلا رتبه‌بندی ناشران در فضای فعلی گفت: به تمام کسانی که متقاضی پروانه نشر بوده‌اند، مجوز داده شده است اما با توجه به تعداد بالای آنها باید مجوزها ساماندهی شوند. در این مسیر باید منطقی عمل کرد. از این به بعد نیز باید ارایه مجوزهای نشر بر اساس سازوکار درست باشد. همچنین باید برای ناشر و اثری که به چاپ می‌رسد کیفیت‌سنجی انجام داد. معاونت امور فرهنگی نباید صرفا به دادن مجوزها اکتفا کند بلکه باید کتاب‌هایی که مجوز می‌گیرند نیز کیفیت‌سنجی شوند.

وی ادامه داد: محتوای اثر هر ناشری با ناشر دیگر فرق دارد. ممکن است ناشری 20 کتاب در سال منتشر کند اما با کیفیت خوب و ناشر دیگری 600 کتاب با کیفیت پایین چاپ کند. باید تمایزی میان این دو ناشر وجود داشته باشد و این از راه رتبه‌بندی قابل انجام است. باید در حین بررسی کتاب  رفتار آینده ما با کتاب مشخص شود که مثلا اثر آیا برای خرید مناسب است یا نه و برای چه مخاطبی مناسب است.

خرید و توزیع هدفمند کتاب

وی با اشاره به ضرورت تغییر ساز و کار خرید کتاب گفت: برخی از ناشران مایل به ارایه کتاب خود به دبیرخانه هیات انتخاب و خرید کتاب نیستند و ما طبیعتا از خرید آثار آنها محروم می‌مانیم. فرصت محدودی برای بررسی این آثار وجود دارد. پس از خرید هم بعد این کتاب‌ها به انبار منتقل می‌شوند و متقاضیانی که درخواست تجهیز کتابخانه‌های مدارس یا دیگر نهادها را دارند به سوی این انبارها هدایت می‌کنیم. در چنین فرآیندی معلوم است نمی‌توانیم کتاب‌های خوبی را انتخاب کنیم و خرید خوبی داشته باشیم. پس خرید و توزیع ما بی‌هدف انجام می‌شود.

ممیزی کتاب فقط بر عهده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیست

معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با تاکید بر این که دفتر توسعه کتاب و کتابخوانی باید محتوای نشر را هم کارشناسی کند گفت: ممیزی باید از سوی ناشر در فرآیند نشر دیده شود. ناشر باید احساس مسئولیت کند و قبل از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، فرآیند بررسی و تایید کتاب در سازمان داخلی ناشر صورت گیرد. متاسفانه رویه‌ای ایجاد شده که گاهی ناشر کتاب را به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می‌دهد و توقع دارد تمام ممیزی‌ها در اینجا انجام شود، بلکه اداره کتاب باید نظارت نهایی را انجام دهد.

هدفمند کردن یارانه‌های نشر

یاسر احمدوند با اشاره به یارانه نشر برای خرید یا حمایت از کتاب‌ها گفت: بسیاری از این حمایت‌ها هدفمند نیست. یارانه باید به محتوای مناسبی که به دست خواننده مشتاق می‌رسد داده شود. نه اینکه کتابی را بی‌برنامه بخریم و انبار کنیم. تولید محتوای مناسب برعهده ناشر است و رساندن آن به دست مخاطب مشتاق از وظایف ماست.

وی ادامه داد: در حال بررسی برای پیدا کردن مدلی برای این موضوع در طرح فصلی پاییزه کتاب امسال هستیم.

امکان سوق دادن بخشی از  یارانه‌های نشر به سوی انجمن‌ها

احمدوند با اشاره به بررسی ایده مشارکت انجمن‌ها برای تخصیص برخی از یارانه‌های نشر گفت: با یک برنامه‌ریزی مناسب از سوی انجمن‌ها می‌توان از سایت‌ها و کتاب‌فروشی‌های آنلاین آنها حمایت کرد و برخی از یارانه‌های نشر را به سوی آنها سوق داد.

معاون امور فرهنگی با اشاره به پیشنهاد هیات مدیره انجمن ناشران دانشگاهی مبنی بر تشکیل شورای راهبردی نشر گفت: باید انجمن‌ها در تشکیل این شورا همکاری کنند تا با حضور نمایندگان آنها درباره موضوعات مهمی همچون توزیع کاغذ نشر یا یارانه نشر تصمیم‌گیری شود و پس از بحث و تبادل نظر با مجموعه انجمن‌ها مدلی برای این منظور تدوین شود.

یاسر احمدوند همچنین با تاکید بر اهمیت جامعه هدف مخصوصا اساتید دانشگاه‌ها در سوق دادن به جریان‌های فکری گفت: باید با همکاری انجمن‌ها ساز و کاری برای اعطای اعتبار خرید کتاب به اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها در نظر گرفته شود.

ضرورت مقابله همه‌جانبه با تکثیر غیرقانونی کتاب

وی در پایان با اشاره به موضوع تکثیر غیر قانونی کتاب نیز گفت: تکثیر غیر قانونی کتاب اقدامی توهین‌آمیز به حکومت است زیرا عملا در مقابل تمام مجوزهایی که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به ناشر می‌دهد کسانی پیدا می‌شوند که کتاب‌های ناشران قانونی را به صورت غیرقانونی و به راحتی می‌فروشند. برای این منظور باید کارگروهی با حضور نمایندگان تشکل‌های نشر ایجاد شود. افراد کاربلدی در این کارگروه عضویت یابند.

وی ادامه داد: همچنین باید کارگروهی برای پلتفرم‌های فروش کتاب در فضای مجازی اندیشیده شود که کتاب‌ها را با تخفیف‌های آنچنانی به فروش می‌رسانند و به دیگر حلقه‌های نشر آسیب می‌زنند. تخفیف‌های غیرمعمول در این سایت‌ها نشان از سلامت و کار حرفه‌ای نیست.