آن سوی نیمه شب؛ کتابی از سیدنی شلدون

 نگاهی به نویسنده

شلدون در سال ۱۹۱۷ در شیکاگو زاده شد. والدین‌اش هر دو کم‌سواد بودند. او در ۱۷ سالگی به اجبار به لس‌آنجلس رفت و در استودیوی فیلم‌سازی یونیورسال به کار مشغول شد. شلدون در دهه ۱۹۳۰ برای کمک به خانواده‌اش، مشاغلی مانند گویندگی تئاتر، فروشندگی کفش و حتی گارسونی در رستوران را تجربه کرد. او تحصیل در دانشگاه نورثوسترن را نیمه‌تمام رها کرد و در جریان جنگ جهانی دوم در نیروی هوایی آمریکا خدمت کرد و در پایان جنگ در استودیوی فاکس قرن بیستم به‌عنوان فیلمنامه‌نویس مشغول به‌کار شد. او در سال ۱۹۵۱ ازدواج کرد. او همسر اول خود را در سال ۱۹۸۵ از دست داد و در سال ۱۹۸۹ برای بار دوم ازدواج کرد. شلدون سرانجام در بیمارستانی در نزدیکی پالم اسپرینگز کالیفرنیا در اثر ذات‌الریه درگذشت.

شلدون در سال ۱۹۴۷ به‌خاطر نوشتن مرد مجرد و بابی بوکسور جایزه اسکار بهترین فیلمنامه‌نویسی را به‌دست آورد. شلدون با نوشتن فیلمنامه‌های دیگری همچون رژه عید پاک به شهرت دست یافت. در سال ۱۹۵۹ با نوشتن نمایشنامه تلویزیونی سرخ‌موی برادوی، جایزه تونی را کسب کرد. پس از آن نگارش نمایشنامه‌هایی دیگر برای تئاتر برادوی، بر شهرت‌اش افزود. شلدون در سال ۱۹۷۰ و در سن ۵۲ سالگی نخستین رمان خود به نام صورت عریان را انتشار داد. این رمان جایزه ادگار آلن پو را برای او به ‌همراه داشت. رمان بعدی او، آن سوی نیمه شب (۱۹۷۴) موقعیت او را به‌عنوان یک نویسنده آثار پرفروش تثبیت کرد. تاکنون بیش از نیمی از رمان‌های شلدون مورد اقتباس فیلم‌های سینمایی و تلویزیونی قرار گرفته‌اند.

نگاهی به کتاب

کتاب آن سوی نیمه شب نوشته سیدنی شلدون نویسنده آمریکایی از آن نوع داستان‌های پلیسی جذاب برای مخاطبین عام رمان و قصه است. داستانی جنائی پلیسی آمیخته به عشق و نفرت. در این داستان چهار شخصیت دو مرد و دو زن بازیگران اصلی داستان هستند یک زن هنرپیشه زیبا و مشهور یک قهرمان جنگ یک دختر زیبا وساده و یک تاجر موفق یونانی....

پردازش داستان از لحاظ ساختار و روانی قصه در حد خوبیست نویسنده بسیار خوب با کمک عنصر واژه صحنه‌های داستان و مکان‌ها را طوری ترسیم می­کند که خواننده در ذهن خود می‌تواند آن صحنه و مکان‌ها را تداعی کند. این مشخصه از بارزترین ویژگی داستان‌های سیدنی شلدون و علی‌الخصوص این داستان اوست. اما شخصیت‌سازی اشخاص اصلی داستان به شکلی انجام گرفته که در عالم واقع کمتر می‌توان با چنین افرادی برخورد نمود همچنین نوع روابط بین این اشخاص هم از لحاظ تسلسل وقایع و هم از لحاظ عرف موجود غیر متعارف است.

نویسنده به شکل ناشیانه‌ای سعی در معرفی و تبلیغ زندگی تجمل‌گرایانه و سرمایه­داری دارد طوری که افراد فقیر­تر را همواره در حسرت تجملات فاقد ارزش ثروتمندان نشان می‌دهد. همچنین کوشش دارد تا ارزش‌های دنیای سرمایه­داری را بایدها و بایست‌های حتمی زندگی بشر نشان بدهد.

ضمن این‌که در تمام طول قصه این‌چنین وانمود می­شود که دنیا و جامعه‌ای که داستان در آن به وقوع پیوسته به‌طور واضح در کنترل و نظارت قانون و ناظرین قانون است اما در آخر داستان مجرمین و قانون‌شکنان به شکلی فراقانونی توسط محققین داستان مجازات می‌شوند که با کلیت داستان در تضاد است. در ادامه چند پاراگراف از این كتاب را با هم می‌خوانیم:

نوئل هر کجا که می‌رفت همچون یک شاهزاده با وی برخورد می­شد. دخترکی که از پنجره آپارتمان کوچک و محقرش در شهر مارسی به کشتی‌ها خیره می­شد اکنون خود بزرگ‌ترین ناوگان کشتی‌رانی جهان را در اختیار داشت. نوئل تحت تاثیر ثروت و اعتبار دمیریس قرار نگرفته بود بلکه این قدرت و فکر دمیریس بود که او را شیفته خود می‌کرد. دمیریس فکر و اراده‌ای غول‌آسا داشت و همین امر باعث می­شد مردان دیگر در مقایسه با او بسیار حقیر جلوه نمایند.

در جای دیگری از کتاب می‌خوانیم:

کاترین منتظر بود. احساس می­کرد تاریکی مانند امواج کینه توزی او را در بر­می­گیرد. لاری را صدا زد، صدایش ترسیده و نامطمئن بود، گلویش را صاف کرد و دوباره بلند­تر فریاد زد: لاری؟ می­توانست صدایش را که چند قدم دورتر توسط تاریکی کشته می­شود، بشنود. به نظر می‌رسید هیچ‌چیزی در این محل زنده نمی‌ماند و کاترین اولین علائم وحشت را احساس کرد. به خود گفت [البته که لاری برمی­گردد. تمام کاری که باید بکنم، این است که آرام در جایی که هستم بمانم.]

سخن پایانی

به طور کلی داستان مناسب مخاطبانی است که به دنبال رمان‌های عمیق وتاثیرگذار نیستند و بیشتر داستان‌هایی را مطالعه می­کنند که اوقات فراغتشان را پر­ کند. به‌شخصه این کتاب و قصه‌ی آن را دارای پیامی خاص که مخاطب خود را به تفکر وادارد، نمی‌دانم. شاید فقط بتواند وقت مخاطب را پرکرده و یا هیجانی کاذب در وی به خاطر اتفاقات داستان  به‌وجود بیاورد. تنها نکته‌ی مثبت قصه را می‌توان ترسیم افقی از امید در آخر داستان برای مخاطب بیان نمود.

 منابع

ویکی‌پدیای فارسی. سیدنی شلدون. بازیابی شده در ۲۰ آبان ۱۳۹۸ به آدرس: لینک.

مشخصات کتاب

شلدون، سیدنی. آن سوی نیمه شب/ مترجم شرف‌الدین شرفی. تهران: انتشارات لیوسا، ۱۳۸۷. (۵۷۶ ص)

درباره نویسنده این متن

فرخنده جمال‌پور، متولد ۱۳۷۰ شهر دشت‌های لاله، لالی هستم. کارشناسی ارشد مدیریت اطلاعات دانشگاه شهید بهشتی و کتابدار کتابخانه عمومی هستم و به شغلم بسیار علاقمندم. بچگی‌ام با خواندن کتاب و مجلات کودکان مخصوصا سروش کودکان و مجله پوپک گذشت تا این‌که رشته محبوبم کتابداری قبول شدم. علایقم ورزش و کتاب خواندن اونم از نوع کاغذیش است.