ادبیات ارمنی در سایه ادبیات مغرب زمین فراموش شده است

به گزارش لیزنا، این نشست با حضور قوام‌‌الدین رضوی‌زاده مترجم کتاب و واران گرجیان رئیس ارمنی انجمن نویسندگان ارمنی در ایران برگزار شد.

واران گرجیان در ابتدای این نشست در رابطه با مترجم کتاب دکتر رضوی‌زاده را چنین تشریح کرد: رضوی‌زاده استاد دانشگاه شهید بهشتی است و تحصیل‌کرده فرانسه است. رضوی‌زاده آشنایی بسیار خوبی به زبان و ادبیات روس دارد و همچنین به ادبیات و فرهنگ ارمنی هم احاطه و تسلط کامل دارد.

وی افزود: من در چند سال اخیر که فرصت داشتم با دکتر رضوی‌زاده ارتباط داشته باشم شیفته دانش و بینش او شدم او کتاب‌‌های زیادی ترجمه کرده و بعد از بازنشستگی تمام وقت خود را به ترجمه اختصاص داده است.

رمانی بر پایه تاریخ جدید

قوام الدین رضوی‌زاده مترجم کتاب نیز در ابتدای صحبت‌‌های خود با اشاره  به اینکه پیش از معرفی کتاب باید درباره ادبیات ارمنی صحبت کند، گفت: امروز سالمرگ رافی از بزرگترین نویسندگان ادبیات ارمنی است. رافی که او را به عنوان پدر تاریخ رمان ارمنی می‌‌شناسد و در ایران‌‌زاده شده است اما متأسفانه ادبیات ارمنی در ایران به خوبی شناخته نشده است.

وی افزود: ادبیات ارمنی در ایران در سایه ادبیات مغرب زمین فراموش شده و مورد توجه قرار نگرفته است.

مترجم کتاب بانک عثمانی با اشاره به اینکه نکته که ادبیات داستانی نوین ایران در سال 1300 خورشیدی با نگارش «کتاب یکی بود یکی نبود» محمدعلی جمالزاده شروع شده است تصریح کرد: این در حالی است که سنت داستان‌ نویسی در ارمنستان سال‌‌ها پیش از این آغاز شده است.

رضوی‌‌زاده با تأکید مجدد بر قدمت و تناور بودن درخت ادبیات ارمنستان اضافه کرد: یادآوری این تاریخ‌‌ها از آن جهت است که بدانیم با سنت رمان‌نویسی تاریخی غنی و با قدمتی روبرو هستیم.

رضوی‌‌زاده در ادامه با اشاره به رمان‌‌های تاریخی گفت: نویسنده‌ای که رمان تاریخی می‌‌نویسند همچون تاریخ نویس روایت خاص خود را دارد. ارمنی‌ها از نخستین ملت‌‌هایی هستند که در راه دستیابی به آزادی تمام راه‌‌های رسیدن به آن را انجام دادند و تلاش کردند این کوشش‌‌ها را در رمان‌‌های تاریخی بازنمایی کنند.

وی افزود: با این مقدمه می‌‌توان به کتاب بانک عثمانی پرداخت. این براساس ساختار تاریخی رمان‌نویسی ارمنی نوشته شده اما کاملاً مبتنی بر مفاهیم عصر تازه است.

این استاد بازنشسته دانشگاه شهید بهشتی ادامه داد: توپچیان در این کتاب سعی داشته زوایای پنهان و در سال‌‌های پایانی قرن نوزدهم از اشغال بانک عثمانی به عنوان مصاحب مهم‌ترین مرکز اقتصادی عثمانی را به خواننده نشان دهد.

وی افزود: اشغال بانک عثمانی یکی از مهم‌ترین و پیچیده‌ترین اتفاقات تاریخی ارمنستان است زیرا جوانانی که این کار را انجام می‌‌دهند دارای رویکردی ضدسرمایه داری هستند. اینکه انقلابیون ارمنی تا چه‌‌اندازه موفق بوده‌‌اند را تاریخ مشخص می‌‌کند اما این حرکت یکی از بزرگترین حرکات تاریخی است.

رضوی‌‌زاده با اشاره به پیچیدگی‌‌های اشغال بانک عثمانی ادامه داد: سرویس‌‌های اطلاعاتی غرب هیچکدام هم‌پیمان ترکیه و عثمانی نیستند اما می‌‌توانستند با شم اطلاعاتی خود چگونگی انجام این حرکت را پیش‌بینی کنند، هرچند که در مقابل این اقدام هیچ حرکتی انجام ندادند.

این استاد بازنشسته دانشگاه تصریح کرد: این حرکت، یک حرکت انقلابی مسلحانه است و مانند تمام حرکات مسلحانه سندی است برای نشان دادن ضربه پذیر بودن رژیم حاکم.

رضوی‌‌زاده در پایان صحبت‌‌های خود تصریح کرد: توپچیان برای روایت اثر خود از روایت‌‌های موازی بهره برده است واقعیت و تخیل به گونه‌ای در این زمان در هم می‌‌پیچد که چندان نمی‌توان مرز میان آنها را مشخص کرد. همچنین بی‌طرفی نگارنده یکی از مهمترین ویژگی‌‌های این اثر است و باعث می‌‌شود که خواننده در پایان با سوال‌‌های متعددی روبرو شود. نویسنده خواننده را در نتیجه‌گیری شریک کرده است کاری که نویسندگان بزرگ آن را انجام می‌‌دهند.

سی و دومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با شعار «خواندن توانستن است» از 4 تا 14 اردیبهشت ماه در مصلی امام خمینی(ره) برگزار می‌شود.